خطی به زیبایی نستعلیق

میرزا محمدحسین سیفی قزوینی ملقب به عمادالكتاب، یكی از بزرگترین استادان خوشنویسی نستعلیق در دوران جنبش مشروطه است كه توانست رسم‌المشق را برای استفاده نوآموزان ابداع و چاپ كند. او راز و رمز قواعد و شیوه هنر خطاطی را به بهترین وجه كشف كرد و رسالت هنری و تاریخی خود را در اشاعه سبك پیشینیان به شایستگی به پایان برد.

خط و خوشنویسی با وجود ركود نسبی هنر در اوایل دوران قاجار و بی توجهی حاكمان به حكمت و حرمت هنر در عصر ناصری ترویج و تكامل یافت و افرادی با استعدادهای شگرف در این عرصه خوش درخشیدند كه در تاریخ خط و خوشنویسی به عنوان آغازكننده این هنر شناخته شدند. میرزا محمدرضا كلهر از استادان بزرگ این دوره به شمار می آید كه هنر چاپ را به خدمت خوشنویسی گرفت و مكتب هنری او در اقصی نقاط ایران رواج یافت اما اندكی بعد اوضاع نابسامان سال های مقارن با جنگ جهانی اول موجب شد كه خوشنویسی نیز همچون دیگر هنرها چهره در غبار نسیان بپوشد تا اینكه در حدود 2 دهه پس از وفات آن بزرگ استاد، هنرمند برجسته و نامدار محمدحسین عمادالكتاب قزوینی ظهور كرد. او به مدد هوش سرشار و تلاش فراوان، مكتب كلهر را به دورە معاصر متصل ساخت.

عمادالكتاب از آثار چاپی و قطعات به جای مانده و الواح سیاه مشق كلهر توانست راز و رمز قواعد و شیوه او را به بهترین وجه كشف كند و رسالت هنری و تاریخی خود را در اشاعه سبك وی به شایستگی به پایان برد. عماد با اعمال سلیقه های خاص خود كه از ذهنی وقاد و اندیشه ای قوی بنیاد نشأت گرفته بود از تلاقی شیوە اصلاحی كلهر و سبك خاص خود آمیخته ای را ارایه كرد كه موجب شد، استاد برجسته این هنر در زمان خود شود و به عنوان یكی از سه استاد بزرگ لقب گیرد.

نگارش استادانه خط نستعلیق كه از دقیق ترین و زیباترین و ظریف ترین هنرها است، مستلزم رعایت 12 قاعده خوشنویسی است. بسیار مشكل است و طبیعتا خوشنویسان معدودی بوده اند كه توانسته اند از عهده انجام چنین امری برآیند و در میان همه خوشنویسان تنها این سه تن با نام های میرعماد حسنی سیفی، میرزا محمدرضا كلهر و میرزا محمدحسین سیفی قزوینی بوده اند كه در این خط عنوان استاد كل به آنها اطلاق شده است.جایگاه عمادالكتاب در تاریخ خوشنویسی

از عمادالكتاب، این استاد مسلم خوشنویسی، یگانە دوران و نابغە عصر كمتر یاد شده در حالی كه بیشترین تأثیر را در خوشنویسی معاصر داشته و در واقع حلقە اتصال خوشنویسان ایران امروز با بزرگ مرد تاریخ هنر خط میرزا محمدرضا كلهر بوده است. وی گرچه شاگرد مستقیم میرزای كلهر نبود اما از مریدان به مصداق آستان هنرش بود و به جز وی فردی دیگر به این شیوایی مكتب كلهر را هدایت و رهبری نكرد. افزون بر تأثیر بسزای رسم المشق ابتكاری عمادالكتاب كه شمار بسیاری از فرزندان ایران را با هنر خوشنویسی آشنا كرد، نقش شاگردان بی واسطە این استاد كل از جمله سیدابراهیم بوذری، علی اكبر كاوه، حسن زرین خط، علی منظوری، تقی حاتمی، علی آقا حسینی، محمدتقی كمال و سید ابوالفضل كجوری در ترویج شیوۀ كلهر انكارناپذیر است.