در وصف عارف قزوینی، شاعر بی رقیب وطن

ریاحی در ابتدا در مورد تأثیر گذاری عارف در دوران مشروطه صحبت كرد و گفت :
ابوالقاسم عارف قزوینی كه به «عارف قزوینی» شهره است از چهره‌های شعری شاخص دوران مشروطه است و درخشان‌ترین آثار او را مربوط به همین دوران می‌دانند. او كه درزمینه موسیقی نیز استعداد داشته به‌تدریج در هر دو حوزه فعال‌شده و به‌واسطه فعالیت‌هایش به‌تدریج به دیگران شناخته شد. عارف قزوینی همچنین صدایی خوش داشت و تسلطش بر موسیقی از او تصنیف‌ساز و موسیقی‌دانی قابل ساخته بود. شاعر بودن عارف و بهره بردنش از اشعار خود در تصنیف‌هایی كه می‌ساخته از ویژگی‌های این تصنیف‌ها به شمار می‌آید كه این امر اتفاقا در میزان گیرایی این آثار نیز بسیار موثر بوده است.
این شاعر آزادی خواه در حالی كه 23 ساله بود و در آن زمان زمزمه مشروطیت بلند شده بود با غزل‌های خود به موفقیت مشروطیت كمك كرد. در واقع وی در سال‌ های انقلاب مشروطیت، زبان گویای دردهای ملت ایران و روشنفكران ترقی‌خواه بود. بنابراین بدون شك درخشان ترین آثار عارف زمانی سروده و ساخته شد كه این شاعر آزادیخواه در گیر و دار جنبش مشروطه خواهی ایرانیان به فعالیت سیاسی اشتغال داشت.

بنابرابن عارف از همان ابتدای جنبش آزادی به مشروطه خواهان گرایش یافت و استعداد نادر و شاعری خود را وقف آزادی كرد، یكی از معروف ترین آثار او در این زمان غزل پیام آزادی بود:

پیام، دوشم از پیر می فروشم آمد بنوش باده كه ملتی به هوش آمد

هزار پرده ز ایران درید، استبداد هزار شكر كه مشروطه پرده پوش آمد
ریاحی در پایان گفت :
در مباحث جامعه شناسیك درباره موسیقی ایرانی، پژوهشگران معمولاً رویدادهای 'پس از مشروطه' را نقطه عزیمت خود در نظر می گیرند؛ درحالی كه هنرمندان قاجار در بطن ساختار اجتماعی آن دوره كه به پیش از مشروطه نیز می پیوندد، جهان بینی و رویكردهای هنری خاصّی داشته اند. بررسی این ساختار به درك بهتر فعّالیّت های هنرمندان پس از مشروطه -و در این پژوهش خاص، موسیقی دانان ایرانی- بسیار یاری می كند
پس از تشریح بستر جامعه شناسیك تولید موسیقی در دوره قاجار، یكی از اوّلین و مهم ترین جدال های هنری در حوزه موسیقی – یعنی جدال عارف قزوینی و علی نقی وزیری كه در مقاله «فتوای من» از عارف اوج می گیرد – با رویكردهای جامعه شناسیِ احساس و جامعه شناسی موسیقی بررسی می شود؛ تا ردّپای این شیوه از خلقِ هنری در رویكرد هنری عارف شناخته شود.