كتاب «ابوالقاسم فردوسی؛ دیدگاههای فلسفی استاد غلامحسین دینانی» اثر اسماعیل منصوریلاریجانی توسط انتشارات سروش منتشر و راهی بازار نشر شد.
كتاب «ابوالقاسم فردوسی؛ دیدگاههای فلسفی استاد غلامحسین دینانی» با تحقیق و تدوین اسماعیل منصوریلاریجانی بهتازگی توسط انتشارات سروش منتشر و راهی بازار نشر شده است. اینكتاب نهمینعنوان از مجموعه مكتوب برنامه تلویزیونی «معرفت» است كه سروش منتشر میكند.
در مقدمه اینكتاب چنین آمده كه حكیم ابوالقاسم فردوسی یكی از شخصیتهای برجسته ادب فارسی و حماسهسرای ایرانی است كه با خلق شاهنامه زبان فارسی را احیا كرد. حماسهسراییهای حكیم فردوسی صرفاً جنبه اسطورهای ندارد، بلكه از معانی و مفاهیم بلند حكمی و عرفانی برخوردار است. هر صاحبذوقی كه شاهنامه را بخواند، تحتتأثیر وطنپرستی و حكمت ایرانی همراه با اخلاق و آموزههای اسلامی قرار میگیرد. حكیم فردوسی عقل را خلعت ایزدی میداند. برخی او را همتراز «هومر» دانستهاند. فردوسی از نظر قدرت تخیل و تصویر در اوج عظمت است، و از حیث اخلاق و عاطفۀ انسانی و آنچه میتوان فتوت و جوانمردی نامید، گوی سبقت را از بسیاری سرایندگان ربوده است.
دینانی میگوید فردوسی عقل را شریفترین گوهر جهان هستی میشمرد و همانطور كه از توانایی كامل و شگفتانگیزی در به وجود آوردنِ افسانه یا اسطورههای بزرگ براساس قدرت تخیل و تصویر برخوردار است، در بهرهگیری از عقل و خرد و برهان و استدلال، حكیم عالیمقامی شمرده میشود. از نظر اینفیلسوف، فردوسی اگرچه صحنههای رزم و جنگ را به تصویر كشیده، درواقع به دنبال آن است كه تعرض باطنی انسان، یعنی جنگ میان نیروهای اهریمنی و یزدانی و تعارض میان خوبیها و بدیها را بیان كند و ریشۀ آنها را بیابد. ایشان ریشۀ بدیها را در خودِ انسان جستوجو میكند، اما آنچه ازسوی رحمان میرسد خوبیهاست، كما اینكه قرآن كریم هم میفرماید؛ در جبهه اهریمنی، كسانی مانند ضحاك ماردوش، افراسیاب و گرسیوز مظهر نیروهای اهریمنی شناخته میشوند، اما فریدون، كیخسرو، بهرام گور و انوشیروان مظهر ایزدی هستند كه ستوده میشوند.
درحقیقت، فردوسی در شاهنامه از فرازوفرود روح انسان سخن میگوید و شاهنامه همانند آینهای است كه شادی و غم زندگی را در آن به نمایش میگذارد. توصیههای اخلاقی، مقاومت و پایداری در برابر مشكلات را میتوان سلسلهای از تعالیم اخلاقی او در شاهنامه به شمار آورد. او در این كار از موضعی فلسفی برخوردار است و از اسرار حكمت الهی و رموز یزدانی سخن میگوید و درواقع، باب عرفان را نیز میگشاید و مخاطب خود را به عالم معرفت فرا میخواند.
اینكتاب با 224 صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت 45 هزار تومان منتشر شده است.
منبع: مهر