با نهایت تاسف و تاثر از درگذشت استاد حسین آهی،نویسنده،پژوهشگر،شاعر و گوینده پیشكسوت رادیو را به خانواده رادیو تسلیت می گوییم و از خداوند متعال رحمت واسعه برای آن مرحوم و صبر و شكیبایی برای بازماندگان محترم و همكاران گرامی مسئلت می نماییم.
رادیو فرهنگ به بهانه حضور سبز استاد آهی با برنامه تماشاگه راز این گفتگو را در پایگاه اطلاع رسانی رادیو فرهنگ قرار می دهد باشد روحش قرین رحمت الهی شود.
به بهانه پخش تماشاگه راز برنامه ای ماندگار با صدای «حسین آهی» از رادیو فرهنگ
این روزها جای «حسین آهی» در استودیوهای رادیو خالی است و برنامه «تماشاگه راز» خوانش جدیدی از غزلیات حافظ با صدای این پیشكسوت را نداشته است.
*اشعار حافظ با صدای حسین آهی
شنیدن رادیو همیشه برای ما با خاطرههای خوبی همراه بوده است حالا كنار این لذت همراهی با ادبیات هم بگذارید. مثلا علاقهمند به ترانه باشید و بتوانید برنامههای دلنشین محمد صالحعلا را بشنوید و یا اهل خواندن اشعار و غزلهای قدیمی باشید و صدای «حسین آهی» را گوش بدهید.
حافظ خوانی با خون ما ایرانی ها عجین شده است خوانش های مختلف از ابیات این شیرین سخن شیرازی صورت گرفته كه یكی از بهترین های آن را «حسین آهی» انجام داده است.
برنامه «تماشاگه راز» برنامه ای با مهر و امضای حسین آهی است برنامه ای كه جدای از لذت شنیدن شعرخوانی به جنبه های زیبایی شناسی مخاطب و آموزش نیز توجه داشته است و سالیان سال است از شبكه رادیوی فرهنگ پخش می شود و علاقمندان را باخود همراه كرده است.
این برنامه در اصل شرح گویایی از دیوان حافظ است كه به همت و صدای استاد آهی ضبط شده و تقدیم شنوندگان می شود.
، برنامه تماشاگه راز به شرح غزلیات حافظ شیرازی به روایت استاد حسین آهی اختصاص دارد؛ در این برنامه علاقه مندان به غزلیات حافظ شیرازی شرح گویایی از این غزلیات را از زبان استاد آهی می شنوند.
*اویی كه نشناختمش
ساختمان پخش 9 دی جایی كه شبكه های رادیویی و تلویزیونی برنامه های زنده خود را از این ساختمان تقدیم مخاطبان خود می كنند ؛ پیرمردی خمیده با كیفی روی دوش از كنارمان رد می شود وچقدر شبیه حسین آهی است كه با دقت بیشتر موجه می شوم او حسین اهی است مردی كه این روزها نه از آن موی سیاهش خبری است و نه از آن ریش بلند.
برنامه اش هنوز از رادیو فرهنگ پخش می شود؛ انگار «تماشاگه راز» به نام حسین آهی خورده است با سند شش دانگ ...هیچكس نمیتواند منكر تلاش های استاد برای خوانش صحیح غزلیات حافظ شود ؛ چند روز به تناوب به تلفن همراه او زنگ میزدم اما هر بار با این جمله روبهرو میشدم كه میگفت: «مشترك مورد نظر در دسترس نمیباشد». تا بلاخره با او گفتگویی كوتاهی داشتم گفتم باهم حرف بزنیم گفت حال خوبی برای حرف زدن ندارم بعدها شنیدم دوره جدید شیمی درمانی وی شروع شده است ؛ بی تردید این از نجابت حسین آهی است كه دوست ندارد چیزی از بیماریاش برای دیگران بگوید ؛ اما بدون شك وظیفه همه اهالی فرهنگ و هنر است تا برای كسی كه سالها در ادبیات زحمت كشیده و صدای او جزو نوستالژیهای رادیویی ماست كم نگذاریم و در این روزهای سخت كنارش باشیم سراغ آرشیو گفتگوی وی درباره برنامه تماشاگه راز می روم تا بار دیگر باز نشر شود كه یادمان نرود این صدایی كه هرروز ساعت 5:30 صبح از رادیو فرهنگ می شنویم كسی كه شارح گویای دیوان حافظ است استاد حسین آهی حال و روز خوشی ندارد شاید برایش توقعی نباشد اما دعا كمترین و كوچكترین كاریست كه برایش می توان كرد.
*جای خالی كه به راحتی پر نمیشود
محمدصادق رحمانیان مدیر شبكه رادیویی فرهنگ گفت: حسین آهی از شاعران نوآور و ادیب روزگار ماست. او به دلیل حضور مستمر در برنامههای رادیویی صدایی دلانگیز و شناخته شده دارد. این صدای صمیمی را وقتی با سواد بالای ادبی او ممزوج كنید معجونی شفابخش به شما میدهد. به ویژه كه او با دقت واسواسگونه ای شعر می خواند و تفسیر میكند.
وی ادامه داد: بسیاری از بزرگان اهل قلم بستههای خوانش و تفسیر او را از حافظ و نظامی از رادیو فرهنگ طلب میكنند. گاه استادان دانشگاه از ما خواستهاند كه برایشان برنامهها ی استاد آهی را ارسال كنیم. گاه از شاعران شنیدهام كه انجمن های ادبی در اقصی نقاط ایران برنامههای او را ضبط میكنند و در جلسات خود از نظرات دقیق و صائب او بهره میگیرند.
• قرار بود برایمان سعدی بخواند
مدیر شبكه رادیو فرهنگ به برنامه تماشاگه راز استاد آهی اشاره كرد و گفت: برنامه "تماشاگه راز " به چالش كشیدن صد سال حافظ شناسی است روش او در برنامه تماشاگه راز و توضیح بیست و چند نسخه بدل در غزلیات حافظ انتقادی است؛ قرار بود كلیات سعدی را با رادیو فرهنگ به همین شیوه ضبط و پخش كنیم كه این روزها نیاز به پیگیری از جانب ما دارد.
رحمانیان در پایان افزود: در این روزها كه صدایش از رادیو پیام شنیده نمیشود، دلتنگی همه اهل ادب را بیشتر كرده است. برایش آرزوی سلامت میكنم استاد جایتان در رادیو خالی است.
*آهی یادگار شعر و ادب و مهربانی
حسین آهی متولد 1332 تهران، فرزند استاد علی آهی، شاعر و پژوهشگر ایرانی است كه مدتها به اعتبار و احترام پدر شاعرش «ابن آهی» تخلص میكرد، تحصیلات مقدماتیاش را در تهران گذرانده و پس از تسلط بر زبانهای فارسی، عربی، پهلوی و آلمانی، در علومی مانند صرف، نحو، منطق، نجوم، فقه، اصول عروض و كلام نیز صاحبنظر است ؛ اوّلین پژوهشهای او در مباحث شعری و ادبی در سال 1355 ثمره میدهد؛ تا آنجا كه هنوز به 18 سالگی نرسیده بوده كه كتاب «بحور شعر فارسی» را منتشر میسازد و در همان دوران تحسین تنی چند از بزرگان شعر فارسی نظیر دكتر شفیعی كدكنی و مهدی اخوان ثالث را بر خود برمیانگیزد.
آهی در دهه 80، برنامه «با كاروان شعر و موسیقی» را برای شبكه دو سیما اجرا میكرد. همچنین از اواخر سال 1388 حسین آهی شروع به اجرای برنامه «تماشاگه راز» در شبكه رادیویی فرهنگ كردهاست كارشناسی و اجرای این برنامه به عهده حسین آهی است و سردبیری و تهیهكنندگی آن را سهیلا رضایی به عهده دارد. اجرای بخش شبانگاهی چهارشنبهشبهای رادیو پیام نیز از دیگر اجراهای حسین آهی بوده است.
از آهی كه بیش از 25 كتاب پژوهشی و تصحیحی در حوزه شعر و ادبیات دارد، مقالات بیشماری در مجلات و نشریات كشور از جمله «كیهان فرهنگی» و ماهنامه حافظ به چاپ رسیده است.
حال بازخوانی داریم از تلاش های این بزرگ مرد برای برنامه ای كه هنوز هم علاقمندان را برای شنیدن هر صبح بیدار می كند و یافایل های صوتی اش را در آرشیوخود ذخیره دارند تا حافظ را با صدای آهی بشنوند.
* همه چیز از یك قرار شروع شد
حسین آهی درباره برنامه «تماشاگه راز» گفت: تماشاگه راز از یك قرار حافظ خوانی شروع شد، اول قرار بود كه برای یك موسسه حافظ را یك دور بخوانم اما در این خواندنها متوجه شدم كه بسیاری از واژگان و مصرعها از ابیات حافظ ضعف تألیف داردبه همین دلیل ضبط آن برنامه را متوقف كرده وشروع به تصیح نسخ كردم.
وی افزود: پس از صد سال كار علمی و تحقیقی كه از سوی بزرگان و پژوهشگران انجام شده، هنوز خیلی از كارها فرو ماندهاست و خیلی از مصرعها را نمیتوانی بخوانی ك همت میخواهد تا تصحیح شود.
آهی در خصوص اهمیت صحیح خوانی حافظ در رادیو گفت: صدا ماندگا است و بسیاری ازكاستی های نسخ چاپی را ندارد طی این سالها نسخه های زیادی از حافظ چاپ كردند كه این چندان مهم نیست، چراكه اگر یك غلط در نسخه چاپی باشد، میگویی غلط چاپی بودهاست، اما وقتی قرار است حافظ را در برنامه رادیویی روخوانی كنی، اگر اشتباه شود جای جبران ندارد و ماندگار و مانا باقی می ماند.
آهی ادامه داد: در زمان خواندن یك شعر باید تمام آنچه كه بر شعر رفته لحاظ كرد و آن را مبتنی بر 44 نسخه معروف جهان خواند درحالیكه ما غزلیات حافظ را با روایات گوناگون میخوانیم. یعنی شما میتوانید غزل را به روایت شاملو، سایه، خانلری، قزوینی و ... بخوانید و به همین دلیل گاهی از 7 تا 15 بیت گسترده میشود.
وی ادامه داد: برنامه تماشاگهراز یك شرح گویا از دیوان حافظ است و ما در این برنامه تمام ضعف تالیفهای شارحان را در نظر گرفتهایم و در نسخه، بدلها به تمام آنها رجوع كردهایم.
آهی همچنین تصریح كرد: در این برنامه در حقیقت ما یك كارگاه آموزشی فراهم كردهایم تا مخاطبان را به همیاری بطلبیم كه خودشان قضاوت كنند و اینگونه به ما كمك كنند و در تولید برنامه تماشاگه راز وجوه مختلفی را در نظر گرفتهایم كه یكی از آنها وجه آموزشی است كه در حوزه مخاطب خاص و فرهیخته قرار میگیرد. با این حال مخاطب عام را هم فراموش نكردهایم .
حسین آهی شاعر و گوینده متولد آذر سال 1332 كه سال ها در رادیو فعالیت داشت امروز سه شنبه 8 مرداد بر اثر سرطان غدد لنفاوی دار فانی را وداع گفت.
*رفتم اما همه جا تا نرسیدن رفتم...
چندی پیش كه حمید شاه آبادی معاون صدا به دیدن حسین آهی رفته بود، با یادآوری بیتی از اشعار بیدل دهلوی مهمانانش را بدرقه كرده بود:
گر به پرواز و گر از سعی تپیدن رفتم رفتم اما همه جا تا نرسیدن رفتم
برنامه تماشاگه راز را هر روز صبح ساعت 5:30 به سردبیری و تهیه كنندگی سهیلا رضایی و با اجرای استاد حسین آهی از رادیو فرهنگ روی موج اف ام ردیف 106 بشنوید.