«صادق چراغی» در برنامه «موسیقی نواحی ایل بانگ» رادیو فرهنگ با آقای احمد صدری دبیر دوازدهمین دوره ی جشنواره موسیقی نواحی گفتگو كردند . این جشنواره آبان ماه سال جاری در كرمان برگزار خواهد شد .مشروح این گفتگو را در زیر بخوانید
دوازدهمین دوره از جشنواره موسیقی نواحی ایران آبان ماه در كرمان برگزار می‌شود. به گزارش روابط عمومی رادیو فرهنگ در همین راستا «صادق چراغی» در برنامه «موسیقی نواحی ایل بانگ» رادیو فرهنگ گفت‌وگویی را با آقای احمد صدری دبیر این جشنواره فرهنگی انجام داده است كه مشروح آن را در این گزارش می‌توانید دنبال كنید:
احمد صدری: با سلام و احترام خدمت شما و مخاطبان این برنامه، در ابتدا از تهیه‌كننده كمال سپاسگزاری را دارم كه به‌صورت تخصصی به موضوع موسیقی نواحی كه یكی از ژانرهای اصیل موسیقی ایران است و متأسفانه كمتر به آن توجه می‌شود، پرداخته است.
چراغی: به كم‌توجهی‌ای اشاره داشتید كه شوربختانه شایع است موضوع نخست این است كه درجاهایی مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز این كم‌توجهی فراگیر است، درحالی‌كه ظاهراً اهمیت مسئله فرهنگ، پی‌درپی در رسانه گوشزد می‌شود. به‌عنوان كسی كه چند دوره در برگزاری جشنواره نقش داشتید دیدگاه شما درباره این كم‌توجهی‌ها چیست؟
صدری: كوشش ما این بود، با برگزاری جشنواره‌های متعدد در سطح استان‌ها توجه عزیزان فعال در حوزه فرهنگ و ارشاد اسلامی را به این ژانر از موسیقی جلب كنیم البته همان‌طور كه مستحضرید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی اصلی سه جشنواره مهم موسیقیایی است كه جشنواره موسیقی نواحی نیز یكی از آن‌هاست، منتها معتقدم یكی از دلایل این كم‌توجهی مربوط به نگرش‌هایی است كه از قبل گذاشته‌شده است برخی بر این باور هستند كه این نوع موسیقی به دلیل اینكه متعلق به گذشته است در رده آثار موزه‌ای قرار دارد و بدین ترتیب از كاركرد این موسیقی در بستر زمان غافل هستند و به‌صورت میراثی به آن نگاه می‌كنند درصورتی‌كه این نوع موسیقی در جریان بوده و امروز از حیات موسیقیایی برخوردار است و پتانسیل زیادی را برای گفتگوی فرهنگی بین اقوام و سرزمین‌ها و اساساً گفتگوی ایران و فرهنگ جهانی دارد و از همین رو ما معتقد هستیم كه این نوع موسیقی فرهنگی است نه میراثی؛ كما اینكه در مقطع دفاع مقدس، مادران رزمندگان اشعار و منظومه‌های زیادی را متناسب بافرهنگ خودشان می‌خواندند منظومه‌ای كه از دلاوری‌های آریوبرزن كه متعلق به‌پیش از اسلام است آغاز می‌شد و به فرزندش می‌رسید این امر نشان‌دهنده این است كه این موضوع را نباید فقط از منظر تاریخی موردبررسی قرار داد به‌عنوان‌مثال در مسابقات جام جهانی فوتبال، آهنگسازان متفاوت در حوزه‌های موسیقی كلاسیك اروپایی آهنگسازی كرده و با اركسترهای بزرگ آن را به مرحله اجرا رساندند اما عملاً اقبالی در بین مردم پیدا نكردند و بیشتر جنبه تشریفاتی داشت درحالی‌كه لحن‌هایی كه روی ملودی‌های محلی، روی موسیقی بومی مناطق قرار می‌گرفت مردم آن‌ها را در خاطر سپرده و زمزمه می‌كردند.
البته باید به این مسئله هم توجه كرد كه موسیقی هركدام از اقوام ایران متناسب با شرایط و بافت فرهنگی اجتماعی آن اقلیم، از خصوصیات خاصی برخوردار است بنابراین نمی‌توان كاركردی كه موسیقی هرمزگان دارد را در موسیقی كردی هم جستجو كرد بلكه با هركدام از آن‌ها باید متناسب با شرایط تاریخی ـ اجتماعی و موسیقایی‌شان بهره لازم را برد.
از همین رو آهنگساز و مدیر فرهنگی كه دارای این دیدگاه باشد و شناخت كافی نسبت به سرزمین و بافت تاریخی و فرهنگی آن منطقه داشته باشد با اشراف و اطلاعات كافی سفارش كار می‌دهد و درنهایت به اثری می‌رسد كه هم عوام را راضی می‌كند هم‌نظر خواص را تأمین می‌كند زیرا فعالان این عرصه و صاحب‌نظران از اركسترال، هارمونی و موسیقی كار راضی هستند و عوام نیز با ریتم و ملودی كار ارتباط برقرار می‌كنند و بدین ترتیب این موسیقی در بستر فرهنگی جریان پیداكرده و جریان ساز می‌شود و به‌نوعی با زندگی مردم و اخبار مربوط به آن فرهنگ همراه می‌شوند.
این همان مطالبه‌ای است كه از سوی ما مرتباً مطرح می‌شود دغدغه ما این است كه چرا ما كنسرت ملی متشكل از ساز‌های اقوام ایران نداریم منظورمان هم این نیست كه ساز دونلی را در شكل كاركرد فرهنگ سیستان و بلوچستانی استفاده كنند بلكه مراد اصلی‌مان این است كه رنگ صوتی این ساز در اختیار ملودی و آن كاركرد، هارمونی، اركستراسیون و آن محتوا قرار گیرد تا یك رویداد فرهنگی بزرگ‌تر شكل بگیرد آن‌وقت است كه متوجه می‌شویم این موسیقی تا چه حد مورد اقبال جوانان، عوام و خواص قرار می‌گیرد.
چراغی: آن‌طور كه به یاد دارم در سه دوره گذشته در جشنواره حضور داشتید و در دو دوره اخیر نیز به‌عنوان دبیر سرگرم به فعالیت بودید درباره كیفیت جشنواره در این دوره‌ها بفرمائید زیرا نگهداشت حضرت‌عالی در این جایگاه از سوی كارگزاران بایستی نشان از روند درست این رویداد فرهنگی از نگاه برنامه ریزان باشد.
صدری: مطمئناً كیفیت خوب جشنواره مرهون زحمات دوستان در شورای سیاست‌گذاری و شورای علمی این چند دوره است به‌ویژه كه خود را موظف به این می‌دانستم كه از پتانسیل افراد توانمند نقاط مختلف سطح كشور استفاده كرده و از تجربیات آن‌ها بهره‌مند شوم. لازم می‌دانم سطح كیفی جشنواره را از دو منظر بررسی كنم؛ نخستین بخش ارتقای كیفیت اجرایی جشنواره است كه در این عرصه فعالیت عوامل غیر موسیقیایی مدنظرم است. از دوره دهم تلاش بسیاری برای ارتقای سطح كیفی اعم از نحوه پذیرایی و امكانات رفاهی صورت گرفت تا عزیزان شركت‌كننده ازنظر ایاب و ذهاب، مكان برگزاری و اقامت از استاندارد خوبی برخوردار شوند.
بخش دوم شامل افزایش كیفیت خود جشنواره به لحاظ حضور نوازندگان و هنرمندان بود كه در این خصوص اعضای هیئت‌علمی و هیئت انتخاب جشنواره تلاش زیادی كردند تا افرادی به این جشنواره دعوت شوند كه علاوه بر حفظ اصالت‌ها، از قدرت اجرایی و بیان موسیقیایی بالایی برخوردار باشند تا در امر ارائه موسیقی بومی خودشان ابتكار عمل به خرج دهند. در همین راستا در بخش پیشكسوتان، از چهره‌های جدیدی دعوت به عمل‌آورده‌ایم تا بدین ترتیب كیفیت اجراها افزایش یابد.
ناگفته نماند كه این اهداف و تصمیمات زمانی به بار می‌نشیند كه بخش اعتبار و بودجه جشنواره نیز افزایش پیدا كند در حال حاضر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مبلغ 300 میلیون تومان برای این جشنواره اختصاص داده است و استان كرمان نیز معادل همین بودجه را برای برپایی دوره دوازدهم در نظر گرفته است اما باید مسئله را هم در نظر گرفت كه با این رقم بایستی بهترین سیستم صوتی و صدابرداری مستقر شوند كه این امر به‌هیچ‌وجه ممكن نیست.
چراغی: بامطالعه فهرست هزینه‌های جشنواره‌های گوناگون و بررسی تراز مالی آشكار است كه كمترین تنخواه برای جشنواره موسیقی نواحی مقررشده است، درحالی‌كه كارگزاران در مصاحبه‌های خود به ارزشمندی این‌گونه موسیقی و گسترش آن بسیار می‌پردازند ولی همواره هزینه جشنواره موسیقی جوان، فجر و ... بسیار بیشتر است؛ از دیدگاه شما گره كار كجاست؟
صدری: اولین دلیل این است كه در دوره‌های آغازین و از همان نخست، یك تعریف غلط در خصوص نحوه برپایی این جشنواره بیان‌شده و همین رویه ادامه یافته است. مشكل دیگر این است كه از ابتدا بنا را بر این گذاشتند كه این جشنواره با مشاركت برگزار شود و همین مبانی غلط كار را سخت كرده است. درحالی‌كه متولی اصلی جشنواره‌های دیگر خود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، مثلاً جشنواره موسیقی جوان، بدون احتساب هزینه‌های اسكان و پذیرایی كه به عهده اعضای شركت‌كننده است بودجه میلیاردی دارد درصورتی‌كه در جشنواره نواحی همه هزینه‌ها اعم از ایاب و ذهاب، اقامت، پذیرایی و حق‌الزحمه هنرمندان بر عهده ستاد برپایی جشنواره است.
چراغی: به‌عنوان كسی كه چندین دوره در این جشنواره بودید، هیچ شده این اشكالات بنیادی را پیش كشیده و پیگیری كنید؟
صدری: بله دراین‌باره گفتگوهای متعددی را با رسانه‌ها انجام داده و این اشكالات را متذكر شده و به این مطلب اعتراض داشتم كه كل بودجه این جشنواره مساوی با دستمزد حضور دو گروه در جشنواره فجر است و این مبنا اصلاً قابل دفاع نیست؛ از طرفی خواستار برگزاری این جشنواره نیز هستیم زیرا همان‌طور كه می‌دانید این جشنواره چند دوره تعطیل شد و برگزار نمی‌شد. همه فعالان برپایی این جشنواره به‌نوعی به موسیقی بومی تعلق‌خاطر دارند و از جان مایه می‌گذارند مثلاً سال پیش، در حوزه كتاب جشنواره، هیچ‌كدام از دست‌اندركاران كه درزمینۀ تألیف و گرداوری فعال بودند حق‌الزحمه نگرفتند و فقط با عشق این كار را به سرانجام رساندند.
چراغی: یكی از اشكالاتی كه مقام معظم رهبری به كارگزاران وارد می‌دانند و آن را ذكر كردند این بود كه برخی دست‌اندركاران، پرسش را با پرسش پاسخ می‌دهند و فراموش می‌كنند كه در جایگاه اجرایی نقش داشته و موظف به از میان برداشتن راه بست‌ها هستند. به‌عنوان كسی كه در سه دوره از جشنواره حضورداشته و به بودن این مبنای نادرست باور دارید، از نگاه شما گردانندگان تازه‌نفس دفتر موسیقی و دوستان دیگر تا چه اندازه به حل‌وفصل این دشواری‌ها و پاسخ به این‌گونه پرسش‌ها توجه دارند؟
صدری: بی‌گمان سامان دادن شرایط موجود نیازمند یك همراهی دوسویه بین مدیران و هنرمندان است تا سیاست‌گذاری‌های كلان در این خصوص را سروسامان دهند و به نظرم هماهنگی این دو وجه می‌تواند كارساز باشد.
چراغی: از دیدگاه شما، رسانه‌ها باید این درخواست را از كدام‌یك از كارگزاران پیگیری كنند؟
صدری: بخشی از این پرسش توسط بنده كه به‌عنوان دبیر، مشغول به خدمت هستم باید پاسخ داده شود تا پیگیری دقیق‌تری را در این خصوص صورت دهم كه چرا با این عدد وارد این عرصه شده‌ام البته مدیركل دفتر موسیقی كه به‌نوعی دبیر كل این جشنواره و ناظر بر همه بخش‌هاست و نقش محوری دارد نیز بایست در این زمینه پاسخگو باشد البته همان‌طور كه می‌دانید در این عرصه نیز تغییراتی صورت گرفته است و پیش‌ازاین آقای طالبی و ترابی عهده‌دار این مسئولیت بودند و اكنون آقای الله‌یاری در این عرصه حضور دارند.
چراغی: لطفاً درباره چرایی گزینش استان كرمان به‌عنوان میزبان دوازدهمین دوره موسیقی نواحی ایران توضیحاتی را بفرمائید.
صدری: اتفاقاً تلاش ما این بود كه در این دوره استان‌های دیگر میزبانی جشنواره را بر عهده داشته باشند و در این خصوص نیز مذاكراتی را با مراكز مختلف انجام دادیم و تا حدی به نتیجه مطلوب هم رسیدیم زیرا این اقبال در شهرهای دیگر نیز وجود داشت اما به دلیل پیگیری‌های شخصی استاندار كرمان كه بسیار پرانگیزه بودند تا جشنواره نواحی از این شهر خارج نشود آن‌طور كه در شورای سیاست‌گذاری هم مشخص‌شده، همه امكانات و ظرفیت‌های استان را پای‌كار آورده‌اند و به نظر می‌رسد نگاه فرهنگی‌تری را نسبت به استاندار سابق كرمان دارند زیرا طبق شنیده‌ها، در دوره پیش استاندار در كرمان بودند اما در مراسم اختتامیه موسیقی نواحی حضور نیافتند.
چراغی: پس بایستی دست‌مریزادی به استاندار و كارگزاران كرمانی در پیوند با این جشنواره گفت كه شرایط را برای برپایی هر چه‌بهتر دوازدهمین جشنواره موسیقی نواحی فراهم كردند، موضوع اصلی جشنواره امسال چیست؟
صدری: امسال نیز در تداوم تجربه‌ای كه در دوره‌های پیشین داشتیم موضوع محوری فراخوان منظومه‌های عاشقانه و تغزلی است كه در ادبیات كلاسیك و اقوامی موجود است. همان‌طور كه می‌دانید سال گذشته منظومه‌های حماسی توسط هنرمندان گرداوری شده و به اجرا درآمد، در این دوره نیز درصدد هستیم با مضامین لطیف‌‌تر اقوام مختلف آشنا شویم.
چراغی: آیا هنرمندانی كه در دوره پیش همراه جشنواره بودند هم می‌توانند در دوازدهمین دوره حضورداشته باشند؟
صدری: بله مشكلی نیست. تنها معیاری كه ما برای هنرمندان قائل شدیم این است كه هنرمندان شركت‌كننده باید بالای 30 سال باشند زیرا هنرمندان جوان‌تر می‌توانند آثار خود را در بخش موسیقی نواحی جشنواره جوان عرضه كنند. تلاش اصلی ما این بود با اقدامات این‌چنینی جشنواره‌های مختلف را به یكدیگر مرتبط كنیم و بدین ترتیب گامی در جهت ارتقای كیفی سطح جشنواره برداریم. كار دیگری كه در راستای این هدف صورت گرفت این بود كه برگزیدگان اول جشنواره‌های استانی مستقیماً به این جشنواره راه پیدا می‌كنند تا بین جشنواره‌های استانی و ملی ارتباطی ایجاد كنیم تا جزیره‌ای عمل نكنند و دستاوردهای جشنواره‌های دیگر در اینجا نیز كارایی داشته باشد.
انتهای پیام/
