بازخوانی لایحه كاپیتولاسیون و پیامدهای آن در رادیو فرهنگ

چهارم آبان، سالروز اعتراض و افشاگری تاریخی امام خمینی (ره) علیه پذیرش كاپیتولاسیون یا مصونیت قضایی نظامیان و اتباع آمریكایی در ایران در دولت حسنعلی منصور است، به همین مناسبت رادیو فرهنگ پنجشنبه 3 آبان ماه در برنامه های « سرزمین من» و « مستند فرهنگ» به این موضوع می پردازد.
«سرزمین من» پنجشنبه ساعت 13 از گروه تاریخ و اندیشه به تهیه كنندگی فاطمه محمدیان فر در بخش های مختلف كارشناسی ضمن نگاهی به این قانون و چگونگی لغو آن به بیان مفهوم كاپیتولاسیون و نقش آن در تحقیر ملت ها می پردازد و ابعاد فردی و اجتماعی آن را در كشور و مجامع جهانی را بازگو می كند ، دكتر جواد منصوری یكی از كارشناسان این برنامه است كه به تاریخچه این موضوع اشاره می كند.

برنامه « مستند فرهنگ» نیز از گروه تولید ‌‌تامین است كه ساعتد14:30 روایتی مستند از بررسی تصویب لایحه كاپیتولاسیون در دوره پهلوی و اعتراض امام خمینی (ره) به این لایحه است.

كاپیتولاسیون در حقیقت همان حق قضاوت كنسولی است كه قضاوت نهایی راجع به اقدامات یك تبعه خارجی در كشور دیگر را به عهده قوانین آن كشور نمی‌داند بلكه به عهده‌ قوانین دولت متبوع این فرد است. این گونه حقوق و امتیازات كه به اتباع خارجی در یك كشور داده می‌شود، در واقع یك امتیاز استعماری است، امام خمینی پس از اطلاع از تصویب این لایحه، در 4 آبان 1343ش، در مخالفت با آن، پیامی صادر كرد و در اجتماع مردم در منزلش، علیه آن سخنرانی كرد. او، لایحه كاپیتولاسیون را بر اساس آیه نفی سبیل مخالف اسلام و قرآن دانست و آن را سند استعمار و بردگی ملت ایران معرفی كرد.
حكومت پهلوی افشاگری‌های امام خمینی را اقدامی علیه امنیت، استقلال و تمامیت ارضی كشور ایران اعلام كرد و در شب 13 آبان 1343ش، وی را بازداشت و به تركیه تبعید كرد.