فرهنگ، وامدار اوست...

گرامیداشت "ایرج افشار"، پایه‌گذار كتابخانهٔ مركزی دانشگاه تهران، در برنامه "صبح به وقت فرهنگ"

1402/12/23
|
21:29

ایرج افشار(16مهر1304 – 18 اسفند1389) نویسنده، پژوهشگر فرهنگ و تاریخ ایران و ادبیات فارسی، ایران‌شناس،
كتاب‌شناس، نسخه‌پژوه، و پایه‌گذار "كتابخانهٔ مركزی دانشگاه تهران" است، كه برخی او را «پدر كتاب‌شناسی ایران» لقب داده‌اند.
"ایرج افشار" در خانواده‌ای دوستدار فرهنگ بدنیا آمد، و از كودكی بذر عشق به كتاب و فرهنگ در او كاشته شد و همنشینی و هم صحبتی با دوستان پدرش همچون؛ اقبال آشتیانی، سعید نفیسی، ابراهیم پور داوود، او را به ایران و ایرانشناسی علاقمندكرد.
"ایرج افشار" بعنوان یكی از پركارترین نویسندگان حوزه ایران شناسی، حدود 65 سال تلاش كرد تا بتواند گوشه‌ای از فرهنگ این سرزمین را به مردم نشان‌دهد؛ نوشتن و تصحیح 300 كتاب و 3000 مقاله در زمینه فرهنگ، تاریخ و جغرافیا نشاندهنده گوشه‌ای از تلاش او در این راه است.
سراسر عمر "ایرج افشار" با شور و شوق او به كتاب و كتابشناسی، و شوق او برای شناخت ایران گره خورده بود، همین شور و شوق او را در سال 1330 كتابدار كتابخانه دانشكده حقوق كرد؛ درواقع ورودش به دانشگاه تهران شروع یك مسیر بود برای اینكه او را مسئول كتابخانه ملی كرد و درادامه نیز به ریاست كتابخانه مركزی دانشگاه مركزی ایران رساند.
"افشار" برای ایرانشناسی آرام و قرار نداشت، به محض ورود به كتابخانه ملی، "شعبه ایرانشناسی" را تاسیس كرد و مقدمات لازم برای ایران شناسی را فراهم كرد. اكثر آثار او جز نخستین و مهم‌ترین منابع دست اول، برای شناخت ایران در داخل و خارج كشور بحساب می‌آیند، یكی از خدمات برجسته او اهدای كتابخانه شخصی‌اش با حدود 30هزار كتاب خطی و چاپی، به "مركز دایره المعارف بزرگ اسلامی" بود.
"شفیعی كدكنی" كه حدود 50 سال در كنار او بود، درباره او می‌گوید؛ "او، ایرج افشار است و بس؛ رها از هر عنوان و لقبی." پژوهشگران عرصه ایران شناسی جهان در حوزه تاریخ، مردم شناسی، ادبیات فارسی، باستان شناسی و كتاب شناسی همواره در آثار خویش وامدار "ایرج افشار" بوده و خواهند بود. دریغا و بسیار دریغا كه به 50 چهره ممتاز هم نمی‌توان جای خالی او را پر كرد او با كتابها و آثارش به هویت ایرانی كمك كرد.

دسترسی سریع