زمستان بی او خالیست...

به یاد 26 دی ماه سالروز درگذشت استاد تمام نمایش و درام ایران، ركن الدین خسروی

1401/10/25
|
19:08

این مرد تنها صدایش به یادگار نماند، تأثیرش بر تئاتر ایران ماندگار شد چرا كه او ركن تئاتر ایران بود؛ ركن الدین خسروی. كارگردانی‌ صاحب سبك با وسواسی عجیب در انتخاب كار. كسی كه برای چگونگی انتخاب و نوع بازی گرفتن از بازیگر و شیوه‌ی كار با هنرپیشه زبانزد بود.

ركن الدین خسروی سال 1308 در تهران به دنیا آمد. سال 1327 از كالج البرز دیپلم گرفت و سال بعد برای ادامه‌ی تحصیل به دانشكده‌ی حقوق رفت. پس از یك سال از دانشكده انصراف داد و برای ادامه‌ی تحصیل، رشته‌ی‌ ادبیات را برگزید و در همین دانشكده برای اولین بار به آموزش تئاتر روی آورد.

از سال 1334 در حالی كه دانشجوی دانشكده ادبیات دانشگاه تهران بود، آموزش بازیگری و كارگردانی را در كلاس‌های "دیویدسون" استاد تئاتر دانشگاه‌های آمریكا آغاز كرد. دیویدسون، در آن زمان كلاس‌های خود را در دانشكده ادبیات دانشگاه تهران برگزار می‌كرد. خسروی بعد، در كلاس‌های دكتر فروغ شركت كرد و از سال 1336 با تشكیل دانشكده هنرهای دراماتیك تهران، فعالیت‌های خود را به عنوان بازیگر و كارگردان در این دانشكده متمركز ساخت و از همین دانشكده فارغ التحصیل شد. در سال 1972 دوره تخصصی تدریس تئاتر را در لندن پشت سر نهاد و سرانجام در سال 1992 موفق به گذراندن دوره دكترای تئاتر و كارگردانی شد. او بیش از هفده نمایش تلویزیونی و 29 نمایش صحنه را از سال 1338 خورشیدی به این سو كارگردانی كرده است. او اغلب روی آثار برجسته‌ترین نویسندگان و نمایشنامه‌نویسان ایران و جهان كار كرده است. از میان چهره‌های جهانی می‌توان به یوجین اونیل، او هنری، چخوف، سروانتس، دومو پاسان، برشت، بكت، ژان‌پل سارتر، سوفوكل، ایبسن و سرانجام داریوفو اشاره كرد.

سال 52 به ایران بازگشت و تئاتر «لبخند باشكوه آقای گیل» اكبر رادی را به صحنه برد. سال 54 «ابراهیم توپچی و آقا بیگ» نوشته‌ی منوچهر رادین را اجرا كرد. «زیتون» نوشته‌ی آرمان امید سال 55 به اجرا در آمد و سال 57 «سیزوئه بانسی مرده استِ» فوگارد را در خانه نمایش اجرا كرد. ركن الدین خسروی پس از انقلاب «گوشه‌نشینان آلتونا» اثر سارتر را در تماشاخانه‌ی سنگلج و «باغ آلبالو» چخوف را در سالن چهارسو اجرا كرد و برای همیشه به لندن رفت. در لندن نیز آثار زیادی كارگردانی كرد. خسروی آرزو داشت صحنه‌ها هیچگاه خاموش و متروك نشوند.

او همچنین از بنیانگذاران اداره‌ی هنرهای دراماتیك در ایران بود و در شكل‌گیری تئاتر دانشگاهی نقش زیادی داشت. ركن الدین خسروی بر سه نسل از بازیگران و كارگردانان ایرانی تأثیر گذاشت.

همچنین با برقراری ارتباط زنده با تماشاگر نسلی از تماشاگران مشتاق و آگاه به تئاتر را تربیت كرد.

دسترسی سریع