امیر دبیری مهر: ناهماهنگی جنس سواد رسانهای، با جنس سیاستگذاریهای فضای مجازی، موجب عدم دستیابی به نتایج مطلوب در این حوزه شده است.
امیر دبیری مهر، كارشناس و تحلیلگر مسائل رسانه، در گفتگو با برنامه "در مسیر پیشرفت" رادیو فرهنگ با موضوع "سواد رسانه ای نیاز اساسی جوامع امروز" گفت: ناهماهنگی جنس سواد رسانهای، با جنس سیاستگذاریهای فضای مجازی، موجب عدم دستیابی به نتایج مطلوب در این حوزه شده است.
وی همچنین عملكرد و نتایج سیاستگذاریها در حوزه سواد رسانه ای را نامطلوب دانست و گفت: جنس سواد رسانهای "كنش ایجابی" است؛ یعنی فرد باید واجد یكسری توانایی شود تا دارای سواد رسانهای شود، و جنس دستگاههای كشور سلبی است، و این خود عامل نارضایتی همه از سواد رسانهای است؛ یعنی سیاستگذاریها در كشور سرشار از روشهای سلبی است؛ یعنی همان كارهای سادهای چون پاك كردن، محدود كردن، فیلتر كردن... كه نیاز به مهارت و تخصص چندانی ندارد، درست برعكس آنچه كه ضرورت چنین حوزه هایی است.
وی با تاكید بر اینكه سواد رسانهای با كار سلبی تحقق پیدا نمیكند گفت: اصلاً كار سلبی، ضد سواد رسانه ای است، سواد رسانه ای در یك فضای آزاد، كه اختیار و حق انتخاب وجود دارد، پرورش می یابد و البته دارای ریسك و خطا هم هست، و متاسفانه در حوزه سواد رسانهای اقدامات تنها سلبی بوده است و اجازه داده نشده است كه سواد رسانهای تبدیل به یك گفتمان عمومی در جامعه شود.
وی با ابراز مخالفت با نوع رفتار و سیاستگذاری در حوزه فضای مجازی در جریان اتفاقات دو ماه اخیر كشور گفت: رفتارهای اخیر به ضرر جمهوری اسلامی و امنیت ملی تمام شد؛ چرا كه اجازه داده نشد از این فضا برای افزایش "سواد رسانهای عموم جامعه" استفاده شود و با یك تدبیر و تصمیم نادرست، سواد رسانه ای را تعطیل كرده و همه نگاه ها و مخاطبان را به سمت 2 و 3 شبكه تلویزیونی، كه اتاق جنگ علیه منافع و امنیت ملی بودند سوق داد، در حالیكه اگر فضای مجازی بود، با وجود آسیب هایش، این امكان فراهم بود كه با تولید محتوا و آموزش، چهار ركن سواد رسانه ای را تقویت كنیم و میتوانستیم به مردم آموزش دهیم كه هرچیزی را خبر موثق ندانند؛ یعنی كاری كردیم كه همه هجمه ها و آتش باران اطلاعات و اخبار از یكی دو كانال، به افكار و اندیشه مردم سرازیر و تلقین شد؛ یعنی در واقع سواد رسانهای را رها كردیم درحالیكه سواد رسانهای از جنس مهارت است و باید در میدان جنگ و بزنگاه تقویت شود.
وی همچنین با تاكید بر منحصر و وابسته نكردن افراد به ویژه حكمرانان به یك شبكه یا پلتفرم خاص و خارجی گفت: این وابستگی و انحصار به ویژه از سوی حكمرانان موجب میشود در مواقع بحران، بستن آن پلتفرم، خسارت زا شود.
وی همچنین مشكل نهادها در حوزه فضای مجازی را، مشكل اجرا و تزاحم منافع دانست و گفت: شورای عالی فضای مجازی باید در حوزه "سواد رسانهای" سیاستگذاریهای لازم را انجام دهد؛ چرا كه این بحث در حال حاضر در كشور تقسیم كار، سطح بندی، و برنامه زمانبندی مشخص ندارد و حالت "آتش به اختیار" دارد و هر كس بر اساس احساس مسئولیت خود كار می كند.
وی تاكید كرد: باید در این سیاستگذاریها توجه شود كه حكمرانی نباید دخالت كند و باید تنها نقش بسترسازی و مسیر سازی در راستای منافع ملی داشته باشد، و از آنجا كه نهادهای دولتی تنها به فكر بودجه خود هستند از مشاركت نهادهای مردم نهاد و افراد صالح و ذینفع بهره گیری شود.
وی با تاكید بر ضرورت نقش داشتن مردم، ذینفعان، و بخش خصوصی در تنظیم و تدوین مقررات حوزه فضای مجازی گفت: قطعاً اگر مشاركت مردم و بخش خصوصی منطقی و معقول بود، این همه صدایشان در نمی آمد.
وی تاكید كرد: فضای مجازی و سواد رسانه ای می تواند سرعت گیر باشد و همچون "سوپاپ اطمینان" هزینه های اعتراضات را پایین بیاورد.