مرتضی ممیز همان شخصی است كه در طول نیم سده فعالیت هنری‌اش چه در ایران و چه در عرصه‌های بین‌المللی در احیا و ابداع هنر گرافیك در ایران و پیشبرد و گسترش فرهنگ ملی و سنت‌های هنری نقش بارزی ایفا كرد.
چهارم شهریورماه سالروز تولد مردی است كه او را پدر گرافیك ایران نامیده‌اند. "مرتضی ممیز" همان فردی است كه در طول نیم سده فعالیت هنری‌اش چه در ایران و چه در عرصه‌های بین‌المللی، در احیا و ابداع هنر گرافیك در ایران و پیشبرد و گسترش فرهنگ ملی و سنت‌های هنری نقش بارزی داشت.
مرتضی ممیز چهارم شهریور 1315 در تهران به دنیا آمد. تحصیلاتش را در مقطع كارشناسی در دانشكده هنرهای زیبا در سال 1344 به پایان رساند و مدتی بعد برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و مدرك كارشناسی ارشد خود را در رشته طراحی غرفه در 1347 از پاریس دریافت كرد. اما پیش از رفتنش به فرانسه هم در كارهای هنری فعالیت می‌كرد. در حدود سال 1337 بود كه پایش به آتلیهٔ محمد بهرامی باز شد. همان جایی كه نخستین جلد كتاب را طراحی كرد. در آنجا او با بزرگان طراحی همكار شد. پرویز كلانتری، سیروس امامی، آیدین آغداشلو و محمد احصایی با او در آن آتلیه همكاری می‌كردند تا اینكه در سال 1341 ممیز آتلیه را ترك كرد و با شاملو همكاری جدیدی از سر گرفت. او به دعوت شاملو در كتاب هفته با سمت تصویرگر و گرافیست مشغول كار شد. آثار ممیز در این دوره در كتاب هفته دارای چنان خلاقیتی بود كه نام او را به عنوان گرافیستی مولف و كم‌نظیر مطرح كرد. او با نشریه‌های متعددی از جمله كتاب ماه، اتاق صنایع و معادن، فرهنگ، كاوش و اطلاعات سال هم همكاری كرد.
بنیان‌گذاری رشته گرافیك
شاید خیلی‌ها ندانند اما ممیز شخصی بود كه با ممارست و پیگیری‌اش توانست رشته گرافیك را در دانشگاه راه‌اندازی كند. سال 1347 پس از بازگشت از فرانسه وقتی در دانشكده هنرهای زیبا مشغول به كار شد، فعالیتش را برای راه‌اندازی رشته گرافیك در دانشگاه آغاز كرد و پیشنهاد ایجاد رشته گرافیك را در سال 1348 به دانشكده هنرهای زیبا ارایه داد و در سال 1349 رشتهٔ گرافیك در این دانشكده بنیان‌گذاری شد. این كار او طراحی گرافیك در ایران را متحول كرد و هنرمندان پس از او اگر مسیر درستی را طی كردند، همگی مدیون ممیز هستند.
فعالیت‌ها
در سال 1355 مرتضی ممیز و تعدادی از همكارانش سندیكای گرافیست‌های ایران را تأسیس كردند. ممیز بعد از این اقدام، نمایشگاهی برگزار كرد كه موضوعش 50 سال گرافیك ایران بود. چیزی كه امروز به‌عنوان انجمن صنفی طراحان گرافیك وجود دارد و حتی قیمت‌هایی را كه پایه، اساس و عرف بازار گرافیك شده‌اند، ممیز بنیان نهاد. برگزاری نخستین دوسالانه گرافیك در ایران هم مدیون كوشش مرتضی ممیز است. او در سال 1365 پیشنهاد برگزاری بینال گرافیك را داد و بدین ترتیب این دوسالانه را در همین سال برگزار كرد. برپایی 10 نمایشگاه اختصاصی در تهران و 2 نمایشگاه اختصاصی در آلمان و همچنین شركت در 75 نمایشگاه گروهی در ایران، آلمان، فرانسه، آمریكا، بلژیك، فنلاند و یوگسلاوی از جمله فعالیت‌های هنری اوست. او همچنین در هیات علمی دانشكده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و انجمن بین‌المللی طراحان گرافیك عضو بود و ریاست هیات مدیره انجمن طراحان گرافیك ایران را بر عهده داشت. او همچنین توانست نشان درجه یك فرهنگ و هنر جمهوری اسلامی ایران در سال 1383 را دریافت كند و در سومین همایش چهره‌های ماندگار در سال 1382 هم انتخاب شد.
آثار
آثار ممیز به‌اندازه‌ای متنوع و فاخر هستند كه برای بررسی تك‌تك آثارش باید مقاله‌های زیادی اختصاص داده شود. نشریات زیادی با مدیریت او طراحی شدند از جمله «كتاب هفته»، «كیهان هفته»، «فرهنگ»، «كاوش»، «نگین»، «رودكی»، «فرهنگ و زندگی»، «كلك» و «بخارا». "اما از ماندگارترین آثار ممیز لوگوهای مشهوری است كه برای بسیاری از ارگان‌ها و شركت‌های ایرانی طراحی كرده است. لوگو موزه رضا عباسی، لوگو سایپا، شهرداری تهران، آرم استاندارد، لوگو آتش‌نشانی، لوگو سازمان چای و صدها لوگو و لوگو تایپ دیگر از آثار ماندگار استاد ممیز هستند. لوگو موزه رضا عباسی یكی از ماندگارترین نشان‌واره‌های ممیز است كه در 1356 خورشیدی طراحی‌شد. ممیز در طراحی این لوگو كه یكی از زیباترین لوگوهای ایرانی است از خوشنویسی احصایی بهره برد، خود ممیز در رابطه با روند شكل‌گیری این لوگو می‌گوید: "برای طراحی نشانه موزه رضا عباسی فرصت مغتنمی برایم پیش آمد، زیرا این نقاش جد بزرگ خانواده من است؛ این بود كه مشتاقانه دست‌به‌كار شدم و كنار دست محمد احصایی نشستم و از صبوری او استفاده كردم و دائم پیچ‌وخم‌ها را به قلم و دست او دادم تا تركیب نوشته به دست آمد و بعد در آتلیه‌ام مفصل روی تركیب‌بندی‌ها كاركردم. آیدین آغداشلو هم‌روی گل اسلیمی اصلاحاتی انجام داد.
