ایام محرم كه سراسر كشور عزاداری برپامی شود، فرصت مناسبی است تا در كنار عزا ، معرفت و شعور حسینی هم پیدا كنیم.بنا براین محتوایی آماده كردیم كه قصد داریم با شما به اشتراك بگذاریم.
1. پنجرههای تشنه؛ سفر به كربلای حسین
كتاب «پنجرههای تشنه» روزنوشتهای انتقال ضریح امام حسین علیه السلام از قم به كربلا است؛ كتابی جذاب با قلمی ساده و روان و عامیانه به دور از پیچیدگیهای قلم برخی نویسندگان. این كتاب شما را به یك فضای جذاب و بدیع میبرد. مثل اینكه رو به روی نویسنده نشسته باشید و او هر چه را كه در طی این مسیر دیده بدون بزرگنمایی برای شما تعریف كند. اتفاقاتی كه اگر در جایی دیگر میشنیدیم شاید باور پذیر نبودند.
ماجرای ساخت و انتقال ضریح مطهر امام حسین علیه السلام برای حدود یك دهه قبل است. ماجرایی كه از آن چیزهایی در رسانه شنیدهایم. بعضیها هم كه میتوانستیم، به بازدید از ضریح رفتیم و بعضیها هم زمان انتقال ضریح به استقبالش.
در همان ایام خبرها و مطالبی را در مورد این ماجرا در رسانه ها میشنیدیم، اما در این كتاب چیزهای دیگری میخوانیم. روایتی متفاوت كه با جزئیات و تصاویرش ماجرا را برای ما ملموس میكند.
پنجرههای تشنه، پنجرههایی هستند كه مردم را میطلبند به سمتشان بیایند و برایشان كشتی نجات باشند.
این سفرنامه كربلا را میتوانید از انتشارات «سوره مهر» منتشر تهیه كنید.
2. قصه كربلا؛ مقتل روان و خوشخوان
آقای قزلی نویسنده كتاب پنجرههای تشنه، با این قلم روان و ساده، «داستان كربلا» را را نوشته اند. داستانی كه وقتی در مقتلها آن را میخوانیم با واژه های سخت و غیر ملموس مواجه میشویم. نویسنده به خوبی توانسته از پس این قصه سنگین بر بیاید و كتاب خوش خوانی را برای مخاطب پدید بیاورد.
كتاب، طراحی جلد زیبا و حجم كمی دارد؛ چیزی حدود 190صفحه. ماجرای كتاب هم از زمان پیامبر آغاز میشود و به بعد از عاشورا و بازگشت كاروان امام به مدینه، میرسد.
شاید خواندن مقاتل برای خیلی از ما امكان پذیر نباشد، اما میتوانیم این كتاب خوش قلم را هم خودمان بخوانیم و استفاده كنیم و هم با خواندنش در جمع خانواده یك هئیت و روضه خانگی راه بیندازیم.
این كتاب كه قبلا به صورت چند جلدی منتشر شده بود، بعد از تلخیص و ویرایش مجدد توسط نویسنده، انتشارات «شهید كاظمی» در یك جلد منتشر كرده.
3. مجموعه كاشوب، روایت آدمها از روضهها
مجموعه «كآشوب» نه تاریخ است، نه قصه و نه خاطره، بلكه روایت زندگی كردن آدمها در روضهها است؛ روایت زنده ماندن روضه در گذر زمان.
وقتی كتاب را میخوانیم به یاد خاطرات خودمان از مجالس عزا در دوران كودكی میافتیم. خوابیدن روی زمین بین پاهای سینه زنها، رفتن زیر چادر مادر برای خوابیدن وسط روضه، نگاه كردن از پایین به بالا به سینه زنها. یا وقتی كه بزرگتر شدیم شركت در هیئتها و مجالس یا شركت در دستههای سینه زنی و زنجیر زنی، اصرارهای زیاد به پدر و مادر برای خرید زنجیر و تجربیاتی از این دست كه همه ما حداقل یك بار با آنها مواجه بودیم.
این كتابها شما را به یك روضه واقعی میبرند و این احساس را برای شما ایجاد میكنند كه روضه را نمیتوان از زندگی جدا كرد و روضه، بخشی از زندگی ما ایرانیها است.
با این كتابها در تاریخ زندگی میكنید و قصهها و روایتهای واقعی و نگاههای تازه به روضه و جلسات امام حسین علیه السلام را میخوانید.
این مجموعه از سه كتاب تشكیل شده و ظاهرا قرار است هر سال در آستانه محرم یك جلد دیگر هم به آن اضافه شود. كتاب اول، كآشوب، شامل 23 روایت، كتاب دوم، رستخیز، شامل 24 روایت، كتاب سوم، زان تشنگان شامل 24 روایت و كتاب چهارم، رهیده شامل 18 روایت به سردبیری نفیسه مرشدزاده از نشر اطراف
4. صحنه گردان عاشورا؛ پاسخ به سوالات و شبهات
نویسنده این كتاب عاشورایی بر این باور است كه سخن از عاشورا و عاشوراییان بدون بررسی نقش مدیر و مدبّر عالم نگاهی بس ناقص است.
در این كتاب به زیبایی و با استفاده از آیات قرآن كریم، روایات، ادعیه و زیارات اهل بیت علیهم السلام، نقش صحنه گردان عاشورا به نمایش گذاشته شده است. در این كتاب نگاه های جزیرهای به وقایع عالم به سوی نگرشی یكپارچه رهنمون شده است؛ نگرشی كه در همه چیز و هر حادثه، توجه به حضور پررنگ خداوند متعال دارد؛ یعنی نگاه به حوادث عالم از دریچه تقدیرها و نقشهها و مدیریتهای الهی.
در آن هنگام كه حوادث عالم را از دریچه نظام مُقدّرات الهی به نظاره بنشینیم، به این نتیجه میرسیم كه صحنهگردان همه حوادث عالم، یكی است. آن زمان كه عاشورا را از دریچه صحنهگردانی خداوند متعال ببینیم، تازه خواهیم فهمید كه پیش از این، بیشتر ندانستن بود، تا دانستن. گویا عاشورا تازه برای ما عاشورا میشود. آن زمان است كه دیگر هیچ تقابلی بین «دستگاه خدا» و «دستگاه امام حسین علیه السلام» نخواهیم دید.
یكی از دلایل گستردگی مطالب این كتاب، بررسی یك به یك این مباحث است. البته با گسترش مطالب، نهتنها نگرش ما به حادثه عاشورا تغییر خواهد كرد، بلكه نگرش ما به تمام مسائل ریز و درشت زندگی عوض خواهد شد و نقش صحنهگردان عاشورا را در تمام زندگی خود و دیگران به گونهای دیگر مشاهده خواهیم كرد. (كتابهای كسل كننده را چطور تحمل كنیم؟)
اینك پرسشی كلیدی كه ذهن نویسنده محترم را از نوجوانی به خود مشغول كرده و خاستگاه تولید این اثر گرانسنگ شده است با یكدیگر ببینیم:
«صحنه گردان عاشورا، همان خدای ابراهیم خلیل علیه السلام است و آتش نمرود. همان خدای موسای كلیم علیه السلام است و رود نیل. همان خدای كعبه است و سپاه پرندگان. همان خدای پیامبر اكرم صل الله علیه و آله است و غار ثور، خدایی كه در بزنگاه حادثه، نصرت خود را از اولیائش دریغ نمیكرد. اما در عاشورا، عزیزترین بنده او تنهاست! نه خدا معجزه كرد و نه حسین بن علی علیه السلام یاری فرشتگان و اجنه را پذیرفت تا تلخترین و حزن انگیزترین جنایت تاریخ رقم خورد. به راستی چرا خدا رحمی نكرد؟ چرا پروردگار عالم میخواست حسین بن علی علیه السلام را كشته ببیند و اهل بیتش را اسیر؟!»
5. تنها علاج؛ رابطه امام حسین با خدا و عالم
تنها راه، حسین است؛ با امام حسین به همه جا می توان رسید.
عاشورا را باید به عنوان «تنها راه» برای نجات بشر دانست و نه راهی از میان راه های دیگر. باید فهمید كه تنها راه، حسین است. امام حسین را به عنوان «یك راه» دانستن، شناختی نیست كه به ظهور منجر شود؛ او تنها راهی است كه در آخرالزمان میتوان یافت. این درك بزرگ را در سال 61 هجری اصحاب امام حسین تجربه كرده بودند. برای همین وقتی امام، رخصتِ رفتن شان داد و با این كه استدلال بر رفتن شان هم درست می نمود(چرا كه ماندن و یا رفتنشان در شهادت امام حسین تأثیری نداشت)، اما بی تابانه به پای حسین افتادند، زیرا راهی و جایی دیگر جز او نمیشناختند. راز عظمت شهدای كربلا را در فهم این مطلب دقیق و عمیق باید دانست.
مركزیت، عاشوراست و از آنجا باید به عرصه های دیگر نظری و نیز عزیمتی داشت.
تنها با امام حسین میتوان فتح الفتوح عالم را به دست گرفت آنچنان كه حتی امام عصر هم به این ابزار نیرومندِ عاشورا برای ظهورش محتاج است.
6. حماسه حسینی؛ واجب برای خواندن
برای رسیدن به درك درست از این حادثهی تاریخی و تاثیرگذار نیاز است تا بررسیهای دقیق و جامعی در اختیار مردم قرار گیرد. مجموعه كتاب حماسه حسینی از استاد شهید مرتضی مطهری یكی از گرانبهاترین آثاری است كه میتواند مخاطب را به درك و شناخت درستی از عاشورای حسینی برساند.
فصلهای جلد اول كتاب «حماسه حسینی»، «تحریفات در واقعهی تاریخى كربلا»، «ماهیت قیام حسینى»، «تحلیل واقعه عاشورا»، «شعارهای عاشورا»، «عنصر امر به معروف و نهى از منكر در نهضت حسینى» و «عنصر تبلیغ در نهضت حسینى» نام دارند.
به نظر ما هر كسی حداقل یك بار باید این كتاب را بخواند. اگر در نوجوانی بخواند چه بهتر.
7. فتح خون؛ یك عاشقانه آرام با امام
فتح خون یك كتاب ادبی است به قلم شهید سید مرتضی آوینی. در حین خواندن این كتاب همزمان كه با كاروان امام حسین علیه السلام همراه میشوید، دائما این دو سوال را از خودتان میپرسید كه اگر آن زمان بودم، در برابر حركت و قیام امام حسین علیه السلام چه میكردم و چه واكنشی نشان میدادم و الان و در عصری كه زندگی میكنم برای همراهی با حركت امام چه كار باید بكنم؟
آوینی با سخن گفتن از امام و اصحاب عاشورایی او در فتح خون، روایتی از فطرت الهی انسان در عاشورا و واقعهی كربلا ارائه میدهد. از این منظر، عاشورا دیگر تنها یك واقعهی تاریخی نیست كه قرنها از وقوعاش میگذرد، بلكه عاشورا حقیقتی تكرارشونده در هر زمان و مكان است و درونمایهی آن عشق است. امام در بطن ماجرای عاشورا تجلی عشقی فرازمینی و الهی است كه با اندیشیدن و با چشم دل دیدن او میتواند اسلام واقعی را به خواننده بنمایاند.
فتح خون كتابی ناتمام از آوینی است كه انتشارات واحه آن را پس از شهادت نویسنده منتشر كرد. فتح خون در ده فصل «آغاز هجرت عظیم»، «كوفه»، «مناظرهی عقل و عشق»، «قافلهی عشق در سفر تاریخ»، «كربلا»، «ناشئه الیل»، «فصل تمییز خبیث از طیّب (اتمام حجت)»، «غربال دهر»، «سیارهی رنج» و «تماشاگه راز» روایت میشود.
8. حسین از زبان حسین؛ زندگی با امام حسین
احتمالا اسم كتاب علی از زبان علی را شنیدهاید یا خود كتاب را خواندهاید. كتابی بدیع به قلم حجت الاسلام محمدیان از نشر معارف.
نویسنده در كتاب زندگانی حضرت علی علیه السلام را با استناد به روایات مختلف و سخنان امام، از زاویه دید حضرت علی علیه اسلام روایت میكنند. همین نكته این كتاب را بسیار جذاب و متفاوت از كتابهای دیگر در این موضوع كرده و تا الان هم با استقبال گسترده مخاطبان مواجه شده.
این بار استاد محمدیان با همین سبك و روش، و در كتاب حسین از زبان حسین به روایت زندگی امام حسین علیه السلام پرداخته.
كتاب در هشت فصل، زندگی امام حسین علیه السلام میپردازد:
دوران رسول خدا
دوران امیر المومنین
دوران امام حسن
دوران امامت
آغاز مبارزه آشكار با حكومت اموی
ازمكه تا كربلا
و تو چه میدانی كربلا چیست
پس از شهادت امام حسین علیه السلام
این كتاب بیشتر برای قشر میانسال توصیه میشود و ممكن است جوان و نوجوانان از آن استقبالی نكنند.
9. سقای آب و ادب؛ نگاهی نو به عباس بن علی
در این كتاب اتفاقاتی را مشاهده میكنیم كه هر بار از دید شخصیتها و وقایع گوناگون بیان میشود. یك فصل عباس، عباس علیست، یك فصل عباس امالبنین، فصل دیگر عباس عباس، فصل چهارم عباس سكینه و دیگر عباس مواسات، عباس زینب، عباس ادب، عباس حسین، عباس فرشتگان، عباس فاطمه… تا اینگونه از علی تا فاطمه همه از عباس بگویند.
كسانی كه با قلم «سید مهدی شجاعی» آشنایی دارند خوب میدانند كه تفاوت نوشتههایش در زاویه دید او نسبت به اتفاقهایی است كه بارها و بارها شنیدهایم؛ اما آنگونه كه شجاعی میگوید به آن نیاندیشیدهایم. زبان ادبی، خلاقیت در مضمونپردازی، استفاده از برداشتهای مناسب تاریخی و… از ویژگیهایی است كه تقریباً در همة مجموعههای شجاعی دیده میشود و «سقای آب و ادب» نیز از آن مستثنا نیست.
10. برادر من تویی؛ سهم نوجوانان
كتابهای زیادی در قالبهای متنوع در با موضوعات مربوط محرم و عاشورا و امام حسین علیه السلام منتشره شده، اما سهم مخاطب نوجوان در این كتابها مثل همیشه ناچیز است. همان معدود كتاب ها هم اغلب یا جذاب نیستند یا دچار ضعف در محتوا و قلم هستند. كتاب خوب برای نوجوان كم پیدا میشود.
یكی از آن كتاب ها «برادر من تویی» نوشته نویسنده خوش نام ادبیات نوجوان، «داوود امیریان» است كه قالب رمان به روایت زندگی حضرت عباس علیه السلام میپردازد و خواننده را تا انتهای این قصهی جذاب با خود همراه میكند.
داستان از ولادت حضرت عباس آغاز میشود و همگام با تاریخ پیش میرود و مخاطب را به دل حادثه و وقایعی برای خاندان پیامبر افتادند میبرد. مثل شهادت حضرت علی علیه السلام، به امامت رسیدن امام حسن علیه السلام، نبرد با معاویه و بعد هم شهادت امام. و در نهایت روایت عاشورا و شهادت حضرت ابوالفضل علیه السلام.
اكثر ما به خصوص نوجوانها دانستههایمان در مورد این بزرگمرد تاریخ، محدود است به چند روضه ای كه هر سال در مجالس عزاداری ماه محرم شنیدهایم و در مورد بخشهای دیگر زندگی حضرت عباس علیه السلام چیزی نمیدانیم. مثل دلاوریهایی كه در دوره نوجوانی در نبردهای حضرت علی علیه السلام داشتند. این كتاب به خوبی می تواند نوجوانها را با ایشان آشنا كند.
كتاب نثر محكم و روانی دارد. در ذكر وقایع تاریخی به منابع معتبری رجوع كرده، اما بالاخره كتاب داستانی است و طبیعتا نویسنده در تصویر كردن برخی جزئیات از تخیلش استفاده كرده است.