بازی های آیینی و سما های عارفانه تربت جام ورای مرزهای ایران زمین است.
دكتر علیرضا قیامتی، دبیر علمی همایش بین المللی شیخ جام، در گفتگو با برنامه در قلمرو فرهنگ، تربت جام را در عرصه هنر و موسیقی سنتی و دوتار سرآمد دانست و گفت: بازی های آیینی و سما های عارفانه تربت جام ورای مرزهای ایران زمین است و جنبه بین المللی دارد و بارها در همایش های بین المللی افتخار آفرین بوده است.
وی همچنین بزرگانی چون استاد پورعطایی، در پور، سرور احمدی، سمندری، عسكریان و... را از اساتید هنر دوتار تربت جام برشمرد كه افتخارات بسیاری برای كشور كسب كرده اند و گفت: شمار نام آوران این خطه باتوجه به جمعیتش قابل توجه است و نه تنها در كشور بلكه در منطقه حوزه تمدنی ایران زمین هم، نداریم یك شهر با این جمعیت، 126 شاعر و عارف نامدار صاحب اثر داشته باشد.
وی همچنین ابوالوفا بوژگانی، نخستین مهندس جهان اسلام، را از ذخایر علمی تربت جام برشمرد و گفت: او نخستین ریاضیدانی است كه شعاع دایره را محاسبه كرد و بسیاری از نخستین های ریاضی از اوست كه به پیشنهاد یونسكو قرار شد یكی از چهار دهانه ماه به نام او نامگذاری شود، و مارتین گاردنر مردی كه سه سال مرد سال ریاضی جهان شده است مقاله ای در خصوص ارزش و جایگاه ابوالوفا بوژگانی دارد و متاسفانه دنیا او را به نام ابوالوفا بوزجانی و دانشمندی عرب می شناسد در حالی كه ایرانی و اهل بوژگان بوده است.
وی همچنین از بزرگانی چون ابوامر مغازلی، حكیم احمد خرگردی ستاره شناس، سالار بوژگانی كه حكومت سلجوقیان با درایت و كاردانی او به وجود آمد یاد كرد و گفت: شیخ ابوذر بوژگانی نخستین عارف و شاعر زبان فارسی هم از تربت جام است.
وی همچنین شیخ احمد جام را پیوند دهنده شریعت و طریقت دانست و گفت: شیخ احمد جام ملقب به ژنده پیر، كه نقش سترگ و عمیقی در گسترش مبانی عرفان داشت به ویژه عرفانی كه در آمیخته با روحیه شریعتمداری و عشق و عرفان است و او در حقیقت شریعت و طریقت را در هم می آمیزد و نقش سترگی دارد در گسترش و پایداری زبان فارسی و در روزگاری كه همه آثار علمی ایشان را به زبان عربی می نوشتند كه كتابش را به نثر سلیس فارسی نوشت و گفت: فارسی زبان علم است.
وی همچنین با اشاره به جایگاه ارزشمند عبدالرحمان جامی در جهان گفت: برخلاف كشورمان كه شخصیت و آثار عبدالرحمان جامی آنگونه كه شایسته است شناخته شده نیست، شعرعبدالرحمان جامی در آسیای مركزی و شبه قاره هند كمتر از مولانا فردوسی و حافظ نیست و در جهان غرب نیز همین‌گونه است، لویی آراگون، شاعر فرانسوی دو كتابش را به عبدالرحمان جامی تقدیم می كند و نام گذاری بسیاری از اماكن و موسسات و مراكز علمی و ادبی به نام جامی گویای همین جایگاه ارزشمند است و ادوارد براون در ستایش او می‌گوید كه در 400 سال اخیر كسی به بزرگی عبدالرحمان جامی در خاورمیانه نیامده است، در كنار او هاتفی خرگردی را داریم و شاه قاسم انوار كه شعرش تلفیق شور و شیدایی های مولانا و ظرافت های ویژه و اشراقی بودن شعر حافظ را دارد و اینها شاگردان مكتب شیخ جام بودند و بسیاری از عرفای شبه قاره هند با بیت از اشعار شیخ جام جان به جان آفرین تسلیم كردند عاشقانه و باز برخورد می كرده و با اینكه عارفی شریعتمدار بوده و شریعت را با طریقت به زیبایی با طریقت در هم آمیخت.
وی همچنین وی افزود: اندیشه های ابوذر بواژگانی، سجستانی، ابوسعید ابوالخیر، ابوطاهر كرد و رگه هایی از اندیشه های معراج نامه بایزید بسطامی را میتوان در آثار شیخ جام مشاهده كرد.
وی با اشاره به دیوان شیخ جام گفت: زیباترین مفاهیم اشراقی در دیوان شیخ جام است كه متاسفانه برخلاف شبه قاره هند و منطقه، دیوان او در ایران مغفول مانده است.
دكتر قیامتی پاسداشت مفاخر را پاسداشت فرهنگ و زبان فارسی به ویژه در زمان كنونی دانست و گفت: این همایش می‌تواند ما را با ریشه‌های فرهنگی مان پیوند دهد و خودباوری و عزت نفس را در نسل جوان ما ایجاد كند و ما را با همتباران خودمان در وطن فارسی و جهان اسلام و كل جهان پیوند دهد؛ چون اندیشه های عرفانی و اندیشمندان عرفانی در جهان كم نیست و مرزها و دیوارها را برمیدارد.
وی همچنین با اشاره به دیدگاه محققان و اندیشمندانی چون ادواردبراون، هرمان هسل، تئودور نولدكه، و ویكتور هوگو گفت: ادبیات فارسی عارفانه ترین و عاشقانه ترین زبان دنیاست و هیچ ادبیات و فرهنگی به اندازه فرهنگ و ادب ایرانی نتوانسته در دنیا پیام‌آور مهر و صلح و دوستی و عشق باشد.
وی افزود: فراخوان مقاله همایش با استقبال گسترده روبرو شد و حدود 150 مقاله به دبیرخانه همایش رسیده است، كه 43 مقاله، خارجی است و این نشان از توجه بسیاری از برترین عرفان پژوهان منطقه از كشورهای مختلفی چون هند، پاكستان، بنگلادش، تركیه، قزاقستان، جمهوری آذربایجان، ازبكستان، تاجیكستان و ... به این همایش دارد.
وی در پایان پروفسور كمال الدین از كشور بنگلادش، عارف نورشاهی از پاكستان، حسن عباس از هند، علی تلمیزال از تركیه، دكتر عبدالغفور آرزو از افغانستان، و نیز دكتر یاحقی از ایران را به عنوان مهمانان ویژه و سخنرانان این همایش نام برد.
