تربیت در ادبیات فارسی جایگاه ویژه ای دارد.
دكتر سوگل مشایخى دكتراى جامعه شناسى فرهنگى امروز در گفتگوى برنامه خشت اول با اشاره به جایگاه ویژه تربیت در ادبیات گفت: ادبیات تنها مجموعه اى از شعر و جملات با بار احساسى نیست بلكه تمام میراث فلسفى، فرهنگى، اندیشه و عرفانى ما در قالب زیباى ادبیات به ما معرفى شده است و ما با مطالعه آگاهانه و هدفمند ادبیات مى توانیم به گنجینه هاى عظیم حاوى نكات تربیتى فراوان دست پیدا كنیم.
وى همچنین با اشاره به داستان سجده فرشتگان بر انسان، هدف از آفرینش إنسان را تربیت إنسان كامل و كسى كه تجلى صفات الهى باشد، عنوان كرد و گفت: خداوند قابلیت تجلى همه صفات الهى خویش را در إنسان فراهم ساخته است و از نظر ادیبان اندیشمندى چون حافظ و مولانا تربیت یعنى تجلى هرچه بیشتر این صفات الهى در إنسان.
این جامعه شناس فرهنگى همچنین، با اشاره به أشعار مولانا و تاكید بر تمركز بر نقاط مثبت خود و شرایط زندگیمان گفت: نوع نگاه ما به مشكلات در میزان تلاش ما براى حل و رفع انها مؤثر است و كسانى موفق ترند كه به مشكلات نه بعنوان بدبختى، بلكه بعنوان سختیهایى براى رشد بهتر و نردبانى براى ارتقاء روح نگاه میكنند.
دكتر مشایخى همچنین با اشاره به مطالعات جهانى بویژه سازمان بهداشت جهانى درخصوص تعریف شادى و عوامل خوشبختى گفت: قرنها مطالعات گسترده، بشر به این نتیجه رسانده است كه باید خوشبختى و شادى را در درون خود جستجو كند و به همین جهت باید با تمركز بر انچه دارد براى انچه ندارد تلاش كند. و مولانا ٨٠٠ سال قبل بر این موضوع تاكید كرده بود كه؛ هر خوشى را، وان خوش از دل حاصل است.
