لذت و زندگی از منظر ارسطو

در سلسله نشستهای برنامه ی كیمیا در باب خوشبختی و معنای زندگی یاسر هدایتی كارشناس مجری برنامه با دكتر امیر عباس علی زمانی استاد دین و فلسفه ی دانشگاه تهران درباره ی لذت از منظر ارسطو بحث و گفتگو كرد .
یاسر هدایتی با اشاره به بحث هفته ی گذشته گفت : در برنامه ی گذشته مقدمه ای در باب فلسفه ی لذت از منظر ارسطو را مطرح كردیم . و دكتر علی زمانی درباره ی اپیكوریان صحبت كردند و درباره ی نگاه رواقیون به مبحث لذت و معنای زندگی بیشتر سخن گفتند .
در ادامه ی بحث قصد داریم درباره ی لذت از منظر ارسطو بحث و گفتگو كنیم . اینكه از منظر ارسطو لذت چه نسبتی با خوشی دارد .
دكتر امیر عباس علی زمانی در آغاز بحث گفت : زندگی معنا دار باید یك زندگی جذاب باشه نمی توان گفت كسی زندگی معنا داری دارد اما به سختی آن زندگی را تحمل می كند یك ساحت از زندگی معنا دار زندگی جذاب است حتی اگر انسان زندگی زاهدانه داشته باشد باید از زندكی خود لذت ببرد . در حقیقت آنچه برای ما جذاب نباشد نمی تواند دوام داشته باشد .
فعالیت ، مطالعه ، تفكر و ...باید یك وجهه ی جذاب داشته باشد از این رو هر مولفه ای در معنا باید با طعم جذابیت همراه باشد . حتی وقتی كسی غایت زندگی را رسیدن به خداوند بداند باید لذت ببرد به این معنا اگر در زندگی رنجی هم میكشیم باید رنج شیرین و عاشقانه باشد . و به تعبیر مولانا :
ناخوش او خوش بود در جان من / جان فدای یار دل رنجان من
ای جفای تو ز دولت خوبتر / ز انتقام تو زجان محبوبتر

دكتر علی زمانی در ادامه گفت : در فلسفه ی اسلامی در باب سعادت مسئله ای مطرح می شود و آن این است كه آیا سعادت همان لذت است ؟
مرحوم شیخ الرئیس در باب لذت می گوید : لذت فقط لذتهای حسی نیست بلكه لذتهای درونی و باطن هم هست . و معتقد است لذتهای باطنی برتر از لذتهای حسی و ظاهری است . اما در نهایت لذت عقلی را بالاتر از لذت حسی و ظاهری می داند و در نهایت لذت عقلی را سعادت می داند .
دكتر امیر عباس علی زمانی خاطر نشان كرد : لذت به مفهوم درك زیبایی نیز می باشد فیلسوفان مسلمان معتقدند كه هر آن امری كه مطابق با طبع ماست و ما آن را درك می كنیم به لذت می رسیم .زیبایی هم چون ملایم با روح ماست درك زیبایی هم لذت خاص خود را دارد البته برای درك زیبایی آمادگی نیاز است .
دكتر علی زمانی در ادامه با قرائت بخشی از كتاب ارسطو گفت : از نگاه ارسطو زندگی فعالیت است و ارسطو در كتاب خود می گوید : همه ی آدمیان از این رو خواهان لذت هستند كه خواهان زندگی هستند . دكتر علی زمانی این سوال را مطرح كرد كه به واقع چرا انسانها طالب زندگی هستند در زندگی چه عنصری وجود دارد كه زندگی را تا این اندازه مهم می كند ؟
برخی معتقدند اگر لذتهای زندگی نباشد انسانها زندگی نمی كنند و این نشان دهنده ی آن است كه در زندگی لذت اساس است . اما ارسطو اینگونه اعتقاد ندارد ارسطو معتقد است زندگی فعالیت است و هر كس به گونه ای و با نیروهایی فعالیت می كند كه آنها را بیش از همه دوست دارد . مثلا موسیقیدان در حوزه ی اصوات و با حس شنوایی خود فعالیت می كند . لذت فعالیت را كامل و از این طریق زندگی را كه محبوب آدمیان است كامل تر می كند .