وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم افتتاحیه سی و دومین نمایشگاه بینالمللی كتاب تهران بر نقش كتاب در فروریختن دیوار بیاعتمادی، تكفیر و تحریم تاكید كرد و گفت كتاب كمربند تحریم را بازتر و بازتر میكند.
مراسم افتتاحیه ی سی و دومین نمایشگاه بین المللی كتاب تهران ، امروز (سهشنبه، سوم اردیبهشتماه) با حضور سیدعباس صالحی - وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی-، محسن جوادی- معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس نمایشگاه كتاب -، قادر آشنا - مدیرعامل مؤسسه نمایشگاههای فرهنگی و قائممقام نمایشگاه كتاب -، نیكنام حسینیپور - مدیرعامل خانه كتاب-، و دیگر مدیران و دستاندركاران معاونت فرهنگی وزارت ارشاد و نمایشگاه كتاب در محل مصلای تهران برگزار شد.
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم افتتاحیه نمایشگاه كتاب تهران اظهار كرد: كتاب پدیده بشری خارقالعادهای است شبیه خود انسان. یكی از كاركردهای كتاب تولید علم و دانش بشری است. كاركرد دیگر كتاب هم پالایش زبان است. زبان ملی از طریق كتاب پالایش پیدا كرده است و اگر شاهنامه، بوستان و گلستان سعدی و مثنوی معنوی نبود زبان فارسی به این نقطه نمیرسید. این موضوع برای هر ملتی وجود دارد. كتاب مسیر پرورش زبان را آماده میكند.
او افزود: كاركرد دیگر كتاب تقویت قدرت تخیل و تفكر است. اگر قدرت تفكر و تخیل را دو بال پرورش انسان بدانیم در كتاب این موضوع نمود دارد.
صالحی با اشاره به حضور نیافتن حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی، رئیسجمهور در مراسم افتتاحیه نمایشگاه كتاب به دلیل برنامههای پیشبینینشده بیان كرد: من دو نكته را برای گفتن آماده كردهام و به این دو نكته اشاره خواهم داشت. نكته اول تأثیر كتاب در حوزه اقتصاد است. رهبر معظم انقلاب اسلامی امسال را سال رونق تولید نامگذاری كردهاند و در این زمینه نباید صنعت نشر را نادیده گرفت. صنعت نشر در اقتصاد ملی جایگاه مهمی داشته و دارد و به شكل مستقیم و غیرمستقیم درآمدی را برای اقتصاد ملی ایجاد میكند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی متذكر شد: طبق آمار سازمان مالكیت فكری صنعت نشر در سال 2016 برای 11 كشور درآمدی بالغ بر 46 میلیارد دلار به همراه داشته است. صنعت نشر از ناحیه اشتغال نیز به صورت مستقیم و غیرمستقیم سهم قابل توجهی داد. طبق آمار این سازمان در كشور چین كه امسال میهمان ویژه نمایشگاه كتاب ماست 46 میلیون نفر در زمینه صنعت نشر به شكلهای مختلف حضور دارند. صنعت نشر رقم قابل توجهی را در اشتعال میتوند به خود اختصاص دهد.
صالحی سپس با اشاره به آتشسوزی كلیسای نوتردام گفت: این واقعه مهم تأثیر مستقیم و آموزندهای دارد. كلیسای نوتردام در سال 1831 میلادی كلیسای فرسودهای بود كه كمتر مورد توجه واقع میشد. زمانی كه ویكتور هوگو رمان «گوژپشت نوتردام» را نوشت باعث شد كه این كلیسا مورد توجه قرار بگیرد. در سال 1844 این كلیسا بازسازی شد كه بازسازی آن 25 سال به طول انجامید؛ این كلیسا رونق گرفت و به عامل مؤثری در صنعت گردشگری تبدیل شد. این موضوع نشاندهنده این است كه كتاب فرصت وسیعی را برای اقتصاد شهری و ملی فراهم میكند.
سیدعباس صالحی در ادامه بیان كرد: كتاب و صنعت نشر علاوه بر كاركردهایی كه گفتیم؛ تولید علم، پالایش زبان و تقویت قدرت تفكر، به عنوان یك رسانه قدیمی شناخته میشود. باید صنعت نشر و كتاب را جدی گرفت. اگر از تولید علم سخن میگوییم نباید كتاب را فراموش كرد و نقش آن را دست كم گرفت.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سپس با اشاره به تأثیر دیپلماسی عمومی نسبت به دیپلماسی رسمی برای روابط كشورها گفت: نكته دیگری كه میخواهم بگویم این است كه كتاب را باید به عنوان سفیر و سفارتخانه در نظر گرفت. امروزه همه ما میدانیم كه دیپلماسی عمومی مؤثرتر از دیپلماسی رسمی است. در دیپلماسی عمومی نیز دیپلماسی فرهنگ در كتاب سهم مهمی را در اختیار دارد.
صالحی اظهار كرد: تصویری كه در جهان از ما وجود دارد و جهان ما را به آن میشناسد كتاب است. ایران را به شاهنامه، مثنوی و گلستان و بوستان و نظامی و شفا و قانون بوعلی میشناسند. ما را به كتاب میشناسند. كتاب سفیری سیار و فعال است و ایران با این نگاه باید به مسأله كتاب توجه داشته باشد.
زیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطر نشان كرد: اگر بدخواهان میكوشند دیوار ارتباطی ما با جهان را بلندتر كنند دیپلماسی كتاب آجرهای این دیوار را یكی یكی برمیدارد و آن را فرومینشاند. كسانی كه میخواهند ملت بزرگ و با تمدن تاریخی ایران را منزوی كنند باید توجه داشته باشند كه كتاب این تخیل و توهم را از طریق تعامل با دیگران از بین میبرد. كتاب دیوار بیاعتمادی، تكفیر و تحریم را فرو میریزد و نابود میكند.
او در ادامه تاكید كرد: امروزه بدخواهان تلاش كردند و میكنند تا كمربند تحریم را بر دور ما محكمتر كنند، اما كتاب این كمربند را بازتر و بازتر میكند. سال 98 چیزی كه پیش رو داریم و باید مورد اهتمام جدی قرار بگیرد دیپلماسی فرهنگی بهویژه دیپلماسی كتاب است.
صالحی در پایان سخنان خود گفت: در نمایشگاه كتاب امسال باید به اقتصاد نشر و درآمدی كه از این صنعت فراهم میشود توجه داشته باشیم و بكوشیم تا با ناشران خارجی و میهمان ویژه این دوره از نماشگاه رابطهای با دید تاریخی برقرار كنیم.
محسن جوادی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این مراسم با اشاره به شعار نمایشگاه كتاب «خواندن توانستن است» اظهار كرد: با این شعار به استقبال بزرگترین رویداد فرهنگی كشور عزیزمان میرویم. امسال علاوه بر 2400 ناشر داخلی، حدود 800 ناشر خارجی به صورت مستقیم و غیرمستقیم آثار خود را ارائه میدهند و در معرض دید كتابدوستان میگذارند. همچنین علاوه بر ارائه 400 هزار عنوان كتاب، دهها رویداد فرهنگی از جمله رونمایی كتاب و برنامههای پژوهشی و گفتوگومحور كتاب برگزار خواهد شد.
رئیس نمایشگاه كتاب افزود: ایران با دانشمندان و شاعران و كتاب در جهان شناخته میشود؛ امیدوارم دوباره نام ایران با كتاب و كتابخوانی و دانشمندانش شناخته شود و نمایشگاه كتاب گامی به سوی این هدف بلند است.
جوادی سپس با اشاره به حضور چین به عنوان میهمان ویژه نمایشگاه كتاب تهران بیان كرد: به وسیله كتاب دوستیهای پایدار میان دولت ایران و چین برقرار میشود. به قول سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حضور چین به عنوان احیای جاده ابریشم از طریق كتاب است.
او خاطرنشان كرد:چیزی كه در معرض دید بازدیدكنندگان قرار میگیرد نتیجه تلاش نویسندگان، ناشران و مساعدت نهادهای مختلف است.
سپس گو آن مین، نماینده كشور چین اظهار كرد: امروز مایه افتخار من است كه به دعوت وزارت ارشاد ایران در نمایشگاه كتاب در رأس هیئتی از ناشران و نویسندگان چین به ایران آمدهام و در مراسم افتتاحیه كتاب تهران حضور دارم. شروع این مراسم را به همه حاضران تبریك میگویم و از برنامهریزیهای دقیق وزارت ارشاد ایران قدردانی میكنم.
او با اشاره به سفر شی جین پینگ - رهبر جمهوری خلق چین - به ایران در سال 2016 گفت: او در دیداری كه با رئیسجمهور ایران داشت تفاهمنامهای امضا كردند تا مسیر مشتركی را به منظور تبادل در زمینههای مختلف از جمله صنعت نشر و چاپ برنامهریزی كنند. در سال 2017 تفاهمنامه میان دو كشور برای حضور به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه كتاب امضا شد. در همان سال ایران به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه پكن حضور پیدا كرد و با انجام برنامههای مختلف فرهنگی باعث شد علاقهمندان به فرهنگ و كتاب از نزدیك با تمدن منحصر بهفرد ایران آشنا شوند. امسال نیز چین با پیام دوستی به مردم ایران به عنوان مهمان به نمایشگاه كتاب تهران آمده است.
گو آن مین سپس افزود: ایران و چین دو كشور با تمدن دیرینه هستند و دوستی میان آنها از سالهای دور برقرار است. بیش از دوهزار سال است كه جاده ابریشم از چین به سمت ایران آغاز شده و باعث انتقال تمدن دو كشور به یكدیگر شده است. با گذشت 48 سال از برقراری روابط دیپلماتیك میان ایران و چین اكنون روابط انسانی دو كشور نزدیك و صمیمانه شده است و دو كشور در این زمینه به دستاوردهای فراوانی رسیدهاند.
نماینده كشور چین در نمایشگاه كتاب در ادامه بیان كرد: آثار شاعران و نویسندگان ایرانی مانند سعدی، حافظ و فردوسی به زبان چینی ترجمه شده است و از طرف مقابل كتابهای داستان معاصر چینی به زبان فارسی ترجمه شده كه باعث ایجاد پل ارتباطی میان دو كشور میشود و راه را برای توسعه روابط دوستانه دو كشور هموارتر میكند.
او با بیان این كه برای حضور در نمایشگاه كتاب تهران برنامههای مختلفی را در نظر گرفتهاند، گفت: ما به فعالیتهایمان در نمایشگاه كتاب توجه خاصی داشتهایم. 4000 عنوان كتاب با مجموع 15 هزار جلد كتاب را وارد نمایشگاه كردهایم؛ از جمله كتابهای شی جین پینگ. 20 نویسنده و تصویرگر از كشور چین در نمایشگاه حضور دارند و در مجموع بیش از 50 برنامه برای بازدیدكنندگان در نظر گرفتهایم. من معقتدم برگزاری موفقیتآمیز برنامههای چین در نمایشگاه نقش بسیار مهمی را در تعمیق روابط فرهنگی دو كشور ایجاد خواهد كرد.
گو آن مین در ادامه با اشاره به هفتادمین سالگرد تأسیس جمهوری خلق چین، گفت: حزب كمونیست چین تلاشهای بسیاری برای پیشرفت نظام سوسیالیستی در این كشور كرده است. ما مسیر فعالیتهای سوسیالیستی را در چین تداوم داده و توانستهایم دستاوردهای چشمگیری داشته باشیم. مردم ایران نیز در تلاش هستند كشور موفق و باشكوهی بسازند. مطمئنم ملتهای دو كشور با ارتباط با یكدیگر موفق خواهند بود و مبادلات دو كشور باید بیش از بیش توسعه پیدا كند.
او خاطرنشان كرد: جهان رنگارنگ و زیبا است و فرهنگهای فراوانی در آن وجود دارد. صنعت چاپ و نشر مسئولیت مهم تبادل فرهنگ میان كشورها را برعهده دارد. امیدوارم با همكاری ایران و چین و دیگر كشورها با روحیه جاده ابریشم یعنی همكاری صلحآمیز و بدون خشونت و استفاده از تجربه و سود متقابل بتوانیم مجموعه عالیترین دستاوردهای چاپ و نشر خود را با نگاه جهانی و ویژگیهای منطقهای خلق كنیم و به جهان بشناسانیم. ما میخواهیم صدای توسعه دوستی دو ملت را به گوش جهان برسانیم.
نماینده كشور چین در پایان سخنان خود گفت: با وجود فاصله دور بین پكن و تهران دوستی ایران و چین نزدیكتر و صمیمانهتر خواهد بود. برگزاری نمایشگاه امسال و حضور چین در آن فاصله بین ناشران دو ملت را كوتاهتر میكند و زمینه همكاری دو كشور را فراهم میكند. امیدوارم نمایشگاه كتاب فصل جدیدی را در ارتباط بین دو كشور فراهم كند.
سپس مهدی اسماعیلیراد - معاون اجرایی نمایشگاه كتاب تهران - توضیحاتی در باره روند اجرایی و جانمایی ناشران در بخشهای مختلف مصلای تهران ارائه كرد و درباره هدفمندی یارانهها در سی و دومین نمایشگاه بینالمللی كتاب تهران گفت: برای اولینبار شفافسازی در درآمدها و هزینههای نمایشگاه را داشتیم. همچنین امسال 50 درصد از بنكارت های فیزیكی را حذف كردیم و بازدیدكنندگان میتوانند از طریق سیستم NFC از یارانه خود استفاده كنند.
سی و دومین نمایشگاه بینالمللی كتاب تهران از 4 تا 14 اردیبهشتماه در مصلای تهران برگزار میشود