ویدا ملكی، كارشناس تاریخ ادبیات كودك و نوجوان، در برنامه "كتاب فرهنگ" رادیو فرهنگ، به بررسی سیر تحول این ادبیات پس از ورود اسلام به ایران پرداخت. او با اشاره به اهمیت تربیت كودك در دوران اسلامی و تاكید بر آزادی كودكان تا هفت سالگی و سپس توجه به تربیت آنها و مباحث اخلاقی، گفت كه با برداشته شدن اختلافات طبقاتی و فراهم شدن امكان آموزش برای همگان، كودكان و نوجوانان همچنان از ادبیات عامیانه و شفاهی (متل‌ها، قصه‌ها و شعرها) تغذیه می‌شدند.
نقش شاهنامه در ادبیات كودك و نوجوان
ملكی در ادامه به ظهور شاهنامه فردوسی اشاره كرد. این اثر حماسی و ملی، اگرچه برای بزرگسالان نوشته شده بود، اما به دلیل قدرت و پتانسیل بالای خود، تعدد شخصیت‌ها و ماجراهای جذاب، كودكان و نوجوانان نیز از طریق نقالی‌ها و دورهمی‌ها از آن بهره‌مند می‌شدند. این میراث شفاهی تا به امروز نیز ادامه دارد.
آثار پراكنده اما مهم: قابوس‌نامه و كلیله و دمنه
وی سپس به ظهور آثار مكتوبی پرداخت كه هرچند به طور تخصصی برای كودكان و نوجوانان نوشته نشده بودند، اما محتوای آنها برای این گروه سنی مناسب بود. از جمله این آثار، قابوس‌نامه نوشته عنصرالمعالی كیكاووس بن اسكندر در قرن پنجم هجری قمری است. این كتاب خطاب به فرزند نویسنده، گیلانشاه، نوشته شده و حاوی پند و اندرزها و نكات اخلاقی است كه برای جذابیت بیشتر، حكایت‌هایی نیز چاشنی آن شده است.
در ادامه، ملكی به كلیله و دمنه در قرن ششم هجری قمری اشاره كرد. این اثر با پیشینه‌ای غنی كه از زبان سانسكریت به پهلوی، سپس عربی و مجدداً به فارسی ترجمه شده است، منبع بسیار خوبی برای بازنویسی‌ها در عصر جدید محسوب می‌شود. او به بازنویسی‌های مرحوم مهدی آذر یزدی اشاره كرد كه از كلیله و دمنه به عنوان مبنای كار خود برای نگارش داستان‌هایی برای كودكان استفاده كرده‌اند. این آثار، نمونه‌های اولیه از تلاش برای تولید محتوای مناسب برای مخاطب كودك و نوجوان در ادبیات مكتوب فارسی به شمار می‌آیند.
