حیا، شرم ، خجالت

دكترنظری در این برنامه گفت : اختلال خجالت، رفتاری است كه میتواند افراد را از زندگی عادی روزمره وا دارد. اغلب مردم خجالتی اعتماد به نفس پایینی دارند و آنقدر با موضوع خجالتی بودنشان درگیر میشوند كه مرز كم رویی و خجالتی بودن را رد میكنند و به اختلالی به نام، اختلال شخصیت دوری گزین یا اجتنابی میرسند. خجالتی بودن، زمانی اختلال به حساب می آید كه مانع پیشرفت فرد و ایجاد احساس نارضایتی در او شود. شرم و خجالت در نوجوانان
احساس شرم و خجالت در بسیاری از نوجوانان وجود دارد و این حالات می تواند ریشه در بسیاری از عوامل داشته باشد.

احساس شرم، گناه و خجالتی بودن اغلب در دوران كودكی و نوجوانی افراد شكل می­گیرد و تحت تاثیر عوامل محیطی و ژنتیكی نیز قرار دارد.

احساس شرم و گناه از دسته عواطف منفی هستند كه فرد در اثر عدم موفقیت و یا نقض استانداردهای رفتاری و یا تغییرات جسمی و ذهنی به خصوص در دوران بلوغ و نوجوانی آن را تجربه می­كند.

بیشتر تحقیقات در زمینه احساس شرم و خجالتی بودن بر دوران كودكی افراد متمركز است و درباره سیر و پیامد­های این احساسات خودآگاه در طول زندگی افراد اطلاعات نسبتا كمی در دسترس است.

با توجه به اینكه احساس شرم و گناه به نحوه درك و ارزیابی فرد توسط دیگران مربوط میشود این احساسات ممكن است در دوران بلوغ دچار تغییرات بسیار بزرگ و مهمی شوند.

زمانیكه واكنش عاطفی نسبت به محیط اجتماعی افزایش پیدا كند فرد نوجوان دچار نگرانی در مورد ارزیابی اجتماعی دیگران نسبت به خودش می­شود.

در حالیكه شرم و احساس گناه و خجالتی بودن ابتدا در دوران كودكی ظهور می­كند، اما در روند دوران نوجوانی، این حالات دچار تغیررات بسیار بزرگتری می­شود و به شكل های سازگار، یا ناسازگارانه بروز می­كند.

او در ادامه گفت : تفاوت خجالتی بودن و كم رویی
همانطور كه اشاره شد افراد خجالتی و افراد كم رو با هم متفاوت هستند. در اینجا به چند مورد از این تفاوت ها اشاره می­كنیم:

درون گرایی خصلتی ذاتی است ولی خجالتی بودن می­تواند اكتسابی باشد

افراد خجالتی عموما نمی­توانند در امور اجتماعی موفق باشند اما افراد كم رو می­ توانند موفقیت های اجتماعی نیز كسب كنند

افراد كم رو به شكل ذاتی و در اثر تیپ شخصیتی خود ( درون گرایی ) تمایلی به بودن در جمع ندارند اما افراد خجالتی دوست دارند در جمع باشند اما نمی توانند

درون گراها افرادی قابل اعتماد تر و متفكر تر هستند و امور مختلف را تحلیل می­كنند

خجالتی ها معمولا اعتماد به نفس پایینی دارند ولی افراد كم رو دارای اعتماد به نفس هستند و از عهده امور خود برمیایند.راه­های جلوگیری از ایجاد شرم و خجالت در نوجوانان
حتما تا این لحظه متوجه نقش خانواده، ابعاد حمایتی و عاطفی و همینطور اعتماد به نفس در حوزه شرم و خجالت در نوجوانان شده اید.

در قسمت پایانی این مقاله شما را با چند راه كار برای جلوگیری و یا كاهش احساس شرم و خجالت در نوانان بیشتر آشنا خواهیم كرد:

صحبت دوستانه درباره موضوع و علت ایجاد احساس شرم و یا خجالت در نوجوان

دادن حس حمایت به نوجوان بدون مشروط بودن به داشتن قالب­های مشخص شده و ذهنی مورد پسند خود والدین

عدم استفاده از مكالمات مقایسه ای و سرزنشی با نوجوان

اقدام به تقویت اعتماد نفس نوجوان با شناسایی نقاط قوت او

پذیرش مثبت و بدون شرط نوجوان به عنوان عضوی از خانواده

جدا كردن موجودیت و شخصیت خود نوجوان از اشتباهات او

ایجاد اعتماد در محیط خانواده برای محیا كردن بستری جهت گفتگو و تبادل نظر

قرار ندادن بار احساسی بر روی دوش نوجوان جهت الزام در انجام كاری خاص و مورد توجه و پذیرش قرار گرفتنش در صورت انجام كار مورد نظر

كمك گرفتن از روانشناسان و مشاوران نوجوان برای ریشه یابی منبع احساس خجالت و یا شرم در نوجوان

دریافت اطلاعات تخصصی و علمی در زمینه چگونگی برخورد با چالش­های موجود از افراد با صلاحیت و مورد اعتماد