هجدهم آذرماه زادروز محمد تقی بهار ملقب به ملك الشعرا
محمدتقی بهار 18 آذر 1265 هجری خورشیدی برابر با 12 ربیع‌الاول 1304 هجری قمری و 9 دسامبر 1886 میلادی در شهر مشهد متولد شد. پدرش میرزا محمدكاظم صبوری، ملك‌الشعرای آستان قدس رضوی در زمان ناصرالدین شاه بود، مادرش نیز مانند پدر اهل سواد و شعر و دانش بود. بهار در زندگی نامه خود می‌گوید كه پدرش ترجمه‌های الكساندر دوماً را كه تازه منتشر شده بود به خانه می‌آورد و با صدای بلند برای افراد خانواده می‌خواند و چون خسته می‌شد، مادرش خواندن را ادامه می‌داد.
محمد تقی تحصیلات خود را 4 سال بعد از تولد به صورت متداول روز در مكتبخانه آغاز كرد و در سال 1272 با شاهنامه از طریق پدرش آشنا شد. وی ادبیات فارسی را نخست نزد پدرش آموخت و از هفت سالگی آغاز به سرودن شعر كرد. بهار از چهارده سالگی همراه پدرش در مجامع آزادی‌خواهان حاضر شد و به واسطه انس و الفتی كه با افكار جدید پیدا كرده بود به مشروطه و آزادی دل بست.
او از سال 1273 تا 1278 تحصیلاتش را در مدرسه ادامه داد و علاوه بر مدرسه نزد پدرش نیز می‌آموخت. در سال 1280 پدرش كه او را از شاعری منع و به كاسبی تشویق كرد اما او دنباله كار شعر را رها نكرد؛ وی در این باره می‌گوید: «پدرم هم تا سن پانزده سالگی من در قسمت شاعری من سعی زیادی به خرج می‌داد. بعد یك‌مرتبه خیالاتش عوض شد، زیرا تغییر اوضاع ایران بعد از مرگ ناصرالدین شاه و در عهد مظفرالدین شاه طوری محسوس بود كه پدرم می‌گفت قهراً اوضاع دربار و دولت عوض شده، كسی من بعد به شعر و شاعران اعتنا نخواهد كرد و علم و فضل را رونق و جمالی نخواهد ماند و اهل این حرفت گرسنه و بیكار و از لذات حیات و سعادت زندگی مهجور خواهند ماند. این خیال در مغز پدرم چنان قوت گرفت‌كه مرا از شعر گفتن تقریباً منع كرد و اصرار داشت‌كه به تجارت بپردازم»
بهار در بیست‌سالگی به صف مشروطه‌طلبان خراسان پیوست و به انجمن سعادت خراسان راه یافت. اولین آثار ادبی-سیاسی او در روزنامه خراسان بدون امضا به چاپ می‌رسید كه مشهورترین آن‌ها مستزادی خطاب به محمدعلی شاه است. او با دیگر شاعران روشنفكر عصر مشروطه به خصوص میرزاده عشقی دوستی و روابط صمیمانه و نزدیكی داشت. بهار به حزب دموكرات پیوست و روزنامه نوبهار را با مسئولیت و سردبیری خود به عنوان مبلغ عقاید این حزب در مشهد منتشر كرد. او بارها چه در دوران قاجار و چه در دوران رضاشاه طعم حبس و تبعید را چشید.
محمد تقی بهار در سال 1293 خورشیدی از حوزه انتخابیه درگز، سرخس و كلات به نمایندگی مجلس سوم شورای ملی انتخاب شد. وی از بجنورد به نمایندگی مجلس چهارم انتخاب شد و در مجلس پنجم نماینده تبریز بود.
ملك‌الشعرا با روی كار آمدن كابینه قوام‌السلطنه در بهمن 1324 به عنوان وزیر فرهنگ برگزیده شد. بیماری بهار موجب شد كه دوران وزارتش محدود به چند ماه شود. بهار پس از استعفا برای معالجه بیماری عازم سوئیس شد. هنوز یك سال از بازگشت بهار از سوئیس نگذشته بود كه دوباره سخت مریض شد و از كلیه فعالیت‌های ادبی و اجتماعی بازماند. آخرین فعالیت اجتماعی او، كه از نظر او فعالیتی سیاسی نبود، ریاست جمعیت هواداران صلح بود.
آثار محمد تقی بهار
آثار منثور و منظوم بهار انواع شعر سنتی و اشعار به زبان محلی، تصنیف و ترانه، مقاله‌ها و سخنرانی‌های سیاسی و انتقادی، رساله‌های تحقیقی، نمایشنامه، اخوانیات و مكتوبات، تصحیح انتقادی متون، ترجمه‌های متون پهلوی، سبك‌شناسی نظم و نثر، دستور زبان، تاریخ احزاب، مقدمه بر كتاب‌ها و حواشی بر متون به ویژه شاهنامهٔ فردوسی را دربرمی‌گیرد. مهم‌ترین اثر بهار دیوان اشعارش است.
كتاب‌ها:
احوال فردوسی
تاریخ تطور شعر فارسی
تاریخ مختصر احزاب سیاسی
چهارخطابه
دستور پنج استاد
دیوان اشعار
زندگانی مانی
سبك شناسی
شعر در ایران
قبر امام رضا (ع)
فردوسی نامه
یادگار زریران
تصحیح‌ها:
تاریخ بلعمی
تاریخ سیستان
رساله نفس
شاهنامه فردوسی
مجمل التواریخ و القصص
منتخب جوامع الحكایات و لوامع الروایات عوفی
