گفتگو با مجتبی سبزه خطاط و كارشناس هنری در برنامه هنرنامه
استاد سبزه در برنامه هنرنامه در مورد قدمت تاریخی خوشنویسی صحبت كرد و گفت :
بگذارید بدون هیچ مقدمه‌ای، سخن خود را با ابن‌مقله آغاز كنیم یعنی ابوعلی محمد بن علی بن حسین (حسن) بن عبدالله شیرازی ملقب به اِبْنِ مُقْله (شوال 272- 328 قمری / مارس 886 -940 میلادی) كه او را مبتكر و بنیان‌گذار خطوط مختلف و نیز مبدع و تنظیم‌كننده خطوط شش‌گانه و اصول دوازده‌گانه خوشنویسی می‌دانند. نقش او در ایجاد تحولی عظیم در سیر نگارش حروف از ساده‌نویسی به سمت خوشنویسی هنرمندانه مبتنی‌بر قواعد زیبایی‌شناسی بی‌بدیل است. همان قواعد زیبایی‌شناسانه‌ای كه اخوان الصفا در رسائل خود از آن سخن گفتند و ما در كتاب «هندسه خیال و زیبایی» مبانی آن را بیان كرده‌ایم. در باب او آمده است وی كسی بود كه خط محقق را از خط كوفی و نسخ قدیمی بیرون كشیده و قاعده‌مند كرد. سپس خط ریحان را ایجاد كرد. بعد از آن خط ثلث را از خط ریحان اخذ كرده و قاعده‌مند ساخت. بعد از آنها به شكل‌دادن و منزه كردن خط نسخ پرداخت. ابن‌مقله قرآنی به خط نسخ نوشت و خطوط محقق و ریحانی و كوفی را در سر سوره‌ها قرار داد و هنگامی كه خواست كتابت قرآن با سایر خطوط فرق داشته باشد خط توقیع را ابداع كرد. مجتبی سبزه رییس انجمن خوشنویسان غرب تهران گفت: درحالی كه عمدهٔ تبدیل نگارش معمولی كلمات به خوشنویسی هنرمندانه به عهده ایرانیان بوده‌است، رفته رفته ایرانیان سبك و شیوه‌هایی مختص به خود را در خوشنویسی ابداع كردند. هرچند این شیوه‌ها و قلم‌های ابداعی در سایر كشورهای اسلامی هم طرفدارانی دارد اما بیشتر مربوط به ایران و كشورهای تحت نفوذ آن همچون كشورهای آسیای میانه، افغانستان، پاكستان و هند می‌باشد. در این منطقه نیز خوشنویسی همواره به عنوان والاترین شكل هنرهای بصری مورد توجه بوده و دارای لطافتی خاص است.
در ایران پس از فتح اسلام، خطّاطی به شیوهٔ نسخ وجود داشت. در زمان حكومت ایلخانیان، اوراق مذهّب كتاب‌ها نخستین بار با نقش‌های تزیینی زینت یافت. در زمان حكومت تیموریان در ایران، خط و خوشنویسی به اوج كمال خود رسید. میرعلی تبریزی با تركیب خط نسخ و تعلیق، خط نستعلیق را بنیان نهاد. مشهورترین خطاط قرآن در این دوره بایسنقر میرزا بود.
در ایران نیز برای امور مذهبی مانند كتابت قرآن یا احادیث و روایات و همچنین كتیبه‌نویسی مساجد و مدارس مذهبی بیشتر از خطوط ثلث و نسخ بهره می‌گرفتند كه نزد اعراب رواج بیشتری دارد. هرچند ایرانیان در این قلم‌ها نیز شیوه‌هایی مجزا و مختص به خود آفریده‌اند.
خط تعلیق را می‌توان نخستین خط ایرانی دانست. خط تعلیق كه ترسل نیز نامیده می‌شد از اوایل قرن هفتم پا به عرصه گذاشت و حدود یكصد سال دوام داشت تعلیق از تركیب خطوط نسخ و رقاع به وجود آمد و كسی كه این خط را قانونمند كرد خواجه تاج سلمانی بود. كه بعدها به وسیله خواجه عبدالحی منشی استر ابادی بدان قواعد و اصول بیشتری بخشیده شد.
مجتبی سبزه در پایان از خنر خوشنویسی به عنوان هنری فاخر یاد كرد و گفت :
ر سالهای پس از انقلاب اسلامی خوشنویسی با اقبال عمومی روبرو شد و انجمن خوشنویسان ایران كه در سال 1329 تشكیل شده بود نقش بارزی در رشد و توسعه كمی و كیفی این هنر به عهده گرفت. همچنین خطی به نام معلی در سالهای اخیر با تاثیر از خطوط اسلامی - ایرانی ثلث و شكسته نستعلیق توسط آقای حمید عجمی ابداع گردید كه تاحدی مورد استقبال قرار گرفت. آخرین دستاورد خوشنویسی ایران را می توان به ابداعات خوشنویسی سبحان مهرداد محمدپور اشاره كرد ، خط سبحان یك خط قانونمند همانند نسخ و ثلث بوده و قابلیت كتابت و كتیبه نویسی فارسی و عربی را دارا می باشد و آن را در دسته ی خطوط كامل همانند خطوط شش گانه قرار داده اند.
