در وصف استاد جبار باغچه بان به مناسبت زادروز تولد او
استاد میرزا جبار عسگرزاده در شهر ایروان كه پایتخت اكنون كشور جمهوری ارمنستان است در سال 19 اردیبهشت سال 1264 چشم به جهان گشود. سپس به علت كار پدرش مجبور به مهاجرت به شهر تبریز شدند كه از آن پس ایشان جزو یكی از مردهای دیار ترك شهر تبریز محسوب می‌شد.
استاد جبار ملقب به باغچه‌بان، دارای حرفه‌هایی اعم از معلمی، مخترع و موسس بوده و با تمامی این موارد توانسته تا استادی كامل به شمار آمده و به بسیاری از افراد ناشنوا كمك كند.
این فرد جزو یكی از اساتید بزرگ و خبره‌ای است كه تا به حال فعالیت‌های بسیاری انجام داده است. اولین فعالیت ایشان پس از ارائه‌ی روشی موثر برای تدریس زبان فارسی، به راه اندازی و تاسیس نخستین كودكستان در تبریز مربوط است. ایشان نام این مهد كودك را باغچه‌ی كودكان گذاشت و پس از آن اقدام به گرفتن شناسنامه ایرانی برای خود كرد و نام خود را جبار باغچه‌بان گذاشت.
پس از این موضوع، استاد به فكر تدریس برای افراد ناشنوا افتاد؛ باید بدانید كه تا قبل از آن ایشان به همچین موضوعی فكر نكرده بود و این فكر ناگهانی به ذهن او خطور كرده است. او هیچ‌گونه تجربه و مهارتی در این قبیل نداشت و كار خود را با تنها 3 دانش آموز ناشنوا شروع كرد و پس از موفق واقع شدن كار خود، تعداد دانش آموزان را افزایش داد.
درنهایت توانست تا در سال 1303 نخستین مدرسه را برای افراد ناشنوا در شهر تبریز تاسیس كند. البته ایشان در این مسیر مخالفت‌های بسیاری را تحمل كرد و به همین منظور توانست تا جزو یكی از بهترین اساتید قرار بگیرد.
معرفی آثار استاد جبار باغچه بان
این استاد بزرگوار دارای مجموعه آثار بسیاری است كه از آن‌ها می‌توان به موارد ذیل اشاره كرد:
اثر سال 1302: برنامه كار آموزگار
اثر سال 1303: الفبای آسان
اثر سال 1303: الفبای دستی مختص ناشنوایان
اثر سال 1307: خانم خزوك
اثر سال 1308: زندگی كودكان
اثر سال 1308: گرگ و چوپان
اثر سال 1311: پیر و ترب
اثر سال 1311: بازیچه دانش
اثر سال 1314: دستور تعلیم الفبا
اثر سال 1320: علم آموزش برای دانشسراها
اثر سال 1324: بادكنك
اثر سال 1326: الفبای خودآموز برای سالمندان
اثر سال 1326: پروانه‌نین كتابی
اثر سال 1327: الفبا
اثر سال 1327: اسرار تعلیم و تربیت یا اصول تعلیم الفبا
اثر سال 1329: الفبای گویا
اثر سال 1329: برنامه یك ساله
اثر سال 1330: كتاب اول ابتدایی
اثر سال 1334: حساب
اثر سال 1335: كتاب اول ابتدایی
اثر سال 1336: آدمی اصیل و مقیاس واحد آدمی
اثر سال 1337: درخت مروارید
اثر سال 1337: خیام آذری
اثر سال 1337: رباعیات باغچه‌بان
اثر سال 1343: روش آموزش كرولال‌ها
اثر سال 1345: من هم در دنیا آرزو دارم
اثر سال 1346: بابابرفی
اثر سال 1347:عروسان كوه
اثر سال 1356: زندگینامه باغچه‌بان به قلم خودش
اثر سال 1373: شب به سر رسید
اثر سال 1373: كبوتر من
تمامی این آثار توسط استاد جبار باغچه‌بان به وجود آمده كه هر یك از آن‌ها در جای خود به محبوبیت و مشهوریت استاد بین مردم كمك كرده‌اند.
فعالیت های دیگر باغچه بان
جبار باغچه بان، با سعی و تلاش خود، دست به فعالیت های دیگری نیز زد كه در امر آموزش كودكان ناشنوا مثمر ثمر واقع شد. با تلاش این مبتكر پرتلاش بود كه ناشنوایان كشور نیز توانستند با دنیای اطراف خود و انسان های دیگر تماس برقرار كنند. او با تأسیس مكتب نسوان، برای آموزش دختران نیز دست به ابتكار تازه ای زد. وی در سال 1322، جمعیت حمایت از كودكان كر و لال را تأسیس كرد و در سال بعد، مجله ای به نام «مجله زبان» منتشر كرد و در آن، روش خویش را در اختیار آموزگاران كلاس اول گذاشت. او طی سال ها تعلیم و تربیت كودكان، به روشی دست یافت كه امروز آن را روش تركیبی می گویند. جبار باغچه بان در همین سال، كلاس تربیت معلم ناشنوایان را باهمكاری دانشسرای مقدماتی، در آموزشگاه خود تأسیس كرد و بدین ترتیب، اولین گام در تربیت رسمی معلمان كودكان استثنایی برداشته شد.
تألیفات باغچه بان
جبار باغچه بان، در طول زندگی پربار خویش، خدمات ارزنده ای به فرهنگ و ادبیات كودكان استثنایی نمود و آثار ارزشمندی از خود به یادگار گذاشت كه هر كدام، نماد عشقی سرشار به فرهنگ ایران زمین است. از آن جمله می توان به زندگانی كودكانه؛ دستور تعلیم الفبا؛ الفبای خودآموز برای سالمندان؛ اسرار تعلیم و تربیت؛ الفبای باغچه بان؛ روش آموزش كر و لال ها؛ آدمی اصیل؛ بازیچه دانش؛ من هم در دنیا آرزو دارم؛ و درخت مروارید اشاره كرد كه البته ترجمه رباعیات خیام به زبان محلی آذربایجانی، اثری در نوع خود بی نظیر است؛ زیرا ترجمه رباعیات خیام به زبان تركی و آن هم منظوم و به همان وزن رباعی اصلی، تاكنون سابقه نداشته و در نوع خود شگفت انگیز است.
درگذشت باغچه بان
سرانجام معلم گل های خاموش ایران، میرزا جبار عسگرزاده باغچه بان، پس از عمری تلاش در راه اعتلای فرهنگ ایرانی، در روز چهارم آذرماه سال 1345، در 81 سالگی چشم از جهان فرو بست و به دیار باقی شتافت و در تهران به خاك سپرده شد. با مرگ او، كودكان استثنایی، دل سوزترین پدر خود را از دست دادند. روحش شاد و راهش پر رهرو و جاودانه باد.
ذوق ادبی باغچه بان
مرحوم جبار باغچه بان، در سرودن شعر استعداد و قریحه شگرفی از خود نشان داده است. او با تبلیغ صلح و انسان دوستی در شعرهایش، آرزو داشت كه دنیا برای همه، به ویژه كودكان محیط امن و شادابی باشد. باغچه بان كه دل به تعلیم و تربیت كودك سپرده و به نیاز عمیق كودك امروز به شعر پی برده بود، خود به شعر كودكان می پرداخت. جبار طرف دار صلح و دوستیِ انسان ها بود و در این مورد، رباعی های زیبایی از او به جا مانده است:
بی جا نشدم عاشق و دیوانه صلح لیلی نرسد به پای افسانه صلح
ماهی است به عاشقان مساوی مهرش عشاق خوش اند در حرمخانه صلح
ای مهر به روی تابناك تو قسم ای غنچه به این سینه چاك تو قسم
بی صلحِ ملل شاد نگردد دل من ای بلبل من به عشق پاك تو قسم
