محمد رسولی، دكترای زبان و ادبیات فادسی، در گفتگو با برنامه "ققنوس" با موضوع " سیمای امام علی(ع) در شاهنامه فردوسی" گفت: سراسر شاهنامه متاثر از شخصیت ارزشمند امام علی(ع) و اندیشه های والای شیعی است.
وی تشریح كرد: شخصیت امام علی(ع) در شاهنامه را به دو صورت میتوان دید:
_ نخست اینكه پیام ها و محتویات سراسر شاهنامه متأثر از اندیشه‌های والای شیعی و به طور مشخص برگرفته از امام علی(ع) است؛ یعنی صفات و فضایل اخلاقی همچون؛ شجاعت، رشادت، سخاوت، دوری از دنیا، و از همه بارزتر و مهمتر؛ عدالت جویی و عدالت پروری، كه همگی صفات امام علی(ع) است و با نام ایشان به ذهن خطور می‌كند، در همه جای شاهنامه و متاثر از همین رفتار و اندیشه امام علی(ع) قابل مشاهده است.
وی افزود: در تاریخ احادیث و مسائل بسیاری درباره امام علی(ع) نقل شده است، و در شاهنامه ابیاتی و اشعاری داریم كه گویی فردوسی میخواسته این تعاریف را به حالت نظم و شعر در بیاورد؛ یعنی تنها این نیست كه ابیات مشخصی در آغاز شاهنامه راجع به امام علی(ع) باشد، كه آنها هم مهم و جالب است، اما مهم تر آن است كه به طور ماهوی هم می‌توانیم اندیشه‌های حكیم ابوالقاسم فردوسی را متاثر از امام علی(ع) و تعالیم شیعی بدانیم، آنجا كه می سراید:
منم بنده ی اهل بیت نبی
ستاینده خاك پای «وصی»
حكیم این جهان را چو دریا نهاد
برانگیخته موج از او تندباد
چو هفتاد كشتی بر او ساخته
همه بادبان ها برافراخته
یكی پهن كشتی بسان عروس
بیاراسته همچون چشم خروس
محمد بدو اندرون با علی
همان اهل بیت نبی و «وصی»
او این ابیات را در روزگاری كه سخن از امام علی گفتن بوده خطرناك بوده شجاعانه سروده است و در ادامه می‌سراید:
خردمند كز دور دریا بدید
كرانه نه پیدا و بن ناپدید
بدانست كو موج خواهد زدن
كس از غرق بیرون نخواهد شدن
به دل گفت اگر با نبی و «وصی»
شوم غرقه، دارم دو یار وفی
همانا كه باشد مرا دستگیر
خداوند تاج و لوا و سریر
خداوند جوی می و انگبین
همان چشمه شیر و ماء معین
مشخصات امام علی(ع) است و در ادامه می سراید:
اگر چشم داری به دیگر سرای
به نزد نبی و «وصی» گیر جای
گرت زین بدآید گناه من است
چنین است و این دین و راه من است
فردوسی با تعصب و تاكید علیرغم خطراتی كه در آن مقطع تاریخی را تهدید می كرده است با افتخار هر چه تمام طرح و صراحت می‌گوید كه من پیرو ایشانم.
بر این زادم و هم بر این بگذرم
چنان دان كه خاك پی حیدرم
نباشد جز از پی پدر دشمنش
كه یزدان به آتش بسوزد تنش
هر آنكس كه در دلش بغض علی است
از او زارتر در جهان زار كیست
نگر تا نداری به بازی جهان
نه برگردی از نیك پی همرمان
همه نیكیت باید آغاز كرد
چو با نیكنامان بوی هم نورد.
و هنگامی كه وارد بخش تاریخی می شود و به چهارمین حاكم پس از رحلت حضرت رسول(ص) می رسد، می سراید:
چهارم علی بود جفت بتول
كه او را به خوبی ستاید رسول
از او بر روان محمد درود
به یارانش بر هر یكی برفزود
سر انجمن بد ز یاران علی
كه خواندش پیمبر علی ولی
همه پاك بودند و پرهیزگار
سخن های او بر گذشت از شمار
كه این دو بیت اخیر به روشنی نشانگر آن است كه فردوسی به آنچه از امام علی(ع) به او رسیده است توجه داشته و از بسیاری از آنها استفاده كرده است:
وگر در دلت هیچ مهر علی است
تو را روز محشر به خواهش ولی است
هزاران درود و هزاران ثنا
ز ما آفرین باد بر مصطفی
و بر اهل بیتش همیدون، چنین
همی آفرین خوانم از بهر دین
