گفتگو با دكتر كاظم زاده روانشناس در برنامه خشت اول
دكتر كاظم زاده در این برنامه گفت :
یكی از اصلی ترین رفتار های آسیب زننده مقوله لجبازی است كه ریشه در كودكی ما دارد. او در ادامه افزود :
باید از همان كودكی مراقب نافرمانی های درونی خود و كودمانمان باشیم. چرا كه در غیر این صورت منجر به اختلالاتی چون او دی دی (ODD) می شود :
اختلال نافرمانی مقابله ای نوعی اختلال رفتاری است. این بیماری بیشتر در كودكان تشخیص داده میشه. كودكان مبتلا به ODD نبست به همسالان، والدین و معلمان سركش هستن و رفتار نسبتاً خصمانهای دارن. وضعیت اونها برای دیگران نسبت به خودشون نگران كنندهتر است.
ODD معمولاً در سنین اولیه دبستان تشخیص داده میشه و در سنین بلوغ هم متوقف میشه. كودكانی كه به ODD مبتلا هستن الگوی كاملاً مطلوبی از مشكلات رفتاری دارن. علائم این اختلال شامل:
عصبانی بودن و تحریك پذیری غیرمعمول
غالباً كنترل حال خودشون رو از دست میدن (از كوره در میرن)
خیلی زود ناراحت میشن
از قوانین پیروی نمیكنن
عمداً مردم رو آزار میدن
دیگران رو مقصر اشتباهات خودشون میدونن
كینه توز هستن
دكتر كاظم زاده در ادامه در مورد اختلال دیگری به نام سندروم سلوك صحبت كرد و گفت :
همانطور كه گفتیم ویژگی اصلی ADHD رفتار نامناسب و اخلال گرانه است، اما بسیاری از كودكان رفتاری نشان می دهند كه عمدا بدخواهانه، بدجنسانه، پرخاشگرانه و خشن به نظر می رسد. در چنین شرایطی، احتمال دارد كه كودك به اختلال سلوك ( CD ) مبتلا شده باشد.
رفتارهای معرف اختلال سلوك عبارتند از: رفتار خشن یا پرخاشگرانه، خشونت عمدی به مردم و رفتار بی رحمانه با حیوانات، تخریب اموال دیگران به منظور تفریح، دروغگویی، دزدی،تقلب،نقض حقوق دیگران، غیبت غیرموجه از مدرسه، پیشقدمی در درگیریهای فیزیكی.
سبب شناسی اختلال سلوك
علل بیولوژیك
عوامل ژنتیك: امروزه شواهد نشان می دهد كه اختلال سلوك و پرخاشگری و جنایتكاری ناشی از آن عنصر ژنتیك دارند. مطالعه دوقلوها نشان داده است كه یك عامل ژنتیك در اختلال سلوك وجود دارد و پرخاش و خشونت نیز عنصر ژنتیك دارند. مطالعه فرزند خوانده ها نیز نشان داده است كه در اختلال سلوك و رفتارهای جنایت كارانه، هم ژن ها و هم محیط تاثیر خاصی دارند. حتی بعضی مطالعات جدید ژن خاصی را شناسایی كرده اند كه با اختلال سلوك كودكی مرتبط است و GABRA 2 نامیده می شود. آنچه مطالعات نشان می دهند این است كه در اختلال سلوك، احتمالا یك عنصر ارثی وجود دارد، عنصری كه به صورت ویژگی های اخلاقی موروثی نشان داده می شود، اما عوامل محیطی نیز در تعیین الگوهای رفتاری در اختلال سلوك نقش مهمی دارند.
عوامل نوروپسیكولوژیك: اختلال سلوك مثل ADHD، با نقص های نوروپسیكولوژیك در عملكرد شناختی، از جمله با نقص در عملكرد اجرایی(برنامه ریزی و خود-كنترلی) ضریب هوشی كلامی و حافظه همراه است. ضریب هوشی پایین نیز با اختلال سلوك ارتباط دارد و مخصوصا با آغاز اختلال سلوك در سنین پایین همراه است، بدون آنكه عوامل اجتماعی-اقتصادی مثل فقر، نژاد، قومیت، كم سوادی در آن نقشی داشته باشند. با این حال، درباره این كه آیا نقص در عملكرد اجرایی، در غیاب سمپتوم های ADHD، در اختلال سلوك روی می دهد یا نه، اختلاف نظر وجود دارد. مثلا بعضی روانشناسان بالینی كشف كرده اند كه هرچه در كودكان مبتلا به اختلال سلوك و ADHD نقص در عملكرد اجرایی دیده می شود، در كودكانی كه فقط به اختلال سلوك یا تنها به ADHD مبتلا هستند در عملكرد اجرایی هیچ گونه نقصی دیده نمی شود.
او در پایان گفت :
فرآیند لجبازی هم مثل هر فرآیند دیگری نیازمند تربیت و راهكارهای ویژه ای چون آماده سازی است.