ستون استوار نثر فارسی

دكتر حداد عادل، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در «آیین بزرگداشت ابوالفضل بیهقی، پدر نثر فارسی» كه در ساختمان شهدای رادیو برگزارشد، گفت: «تاریخ بیهقی» ستون استوار نثر فارسی است.
وی افزود: «تاریخ بیهقی» دركنار «گلستان» و «كلیله و دمنه» از كهن ترین و بهترین كتابهای درجه اول نثر فارسی است كه متاسفانه بخت با آن یار نبوده و به اندازه «گلستان» و «كلیله و دمنه» شهرت نیافته است.
وی تاریخ بیهقیِ فعلی كه امروز دردست است را یك ششم كل تاریخی دانست كه بیهقی نوشته است و گفت: بنا به نظر محققان، بقیه كتاب دراثر دشمنی ها از بین رفته است و این كتاب كمتر استنساخ شده است و این هم یكی از دلایل گمنام ماندن «تاریخ بیهقی» در طول تاریخ است.
وی همچنین «بیهقی» را استاد درجه اول نثر فارسی عنوان كرد و گفت: نثر بیهقی ساده، روان، سلیس، مرسل و دلنشین و سرشار از هنرمندی های نگارشی است، جملات «تاریخ بیهقی» كوتاه است و نسبت به «كلیله و دمنه» فارسی تر است و نثرش جاندار است و با خواننده ارتباط میگیرد؛ بطور مثال داستان «حسنك» باوجود گذر هزار سال از زمان نگارش، اگر خوب خوانده شود حتی برای افراد با سواد ابتدایی، قابل فهم است و این از ویژگی های نثر «تاریخ بیهقی» است.
وی با اشاره به تقارن زمانی نگارش «تاریخ بیهقی» و حضور و سرایش «شاهنامه» فردوسی در «غزنی» افغانستان گفت: زبان فارسی دو ستون استوار و اولیه دارد: در شعر و در نثر، كه ستون استوار شعر «شاهنامه» است و ستون استوار نثر «تاریخ بیهقی» است، كه هردو مقارن باهم در شهر «غزنی» افغانستان بوجود آمده اند كه مركز و زادگاه بزرگان زبان فارسی بوده است،
تاریخ بیهقی در زمانی نوشته شده است كه فردوسی هم در «غزنی» بوده است؛ یعنی همزمان با بیهقی كه 30 جلد تاریخ بیهقی را به نثر فارسی مینوشته، فردوسی حدود 60هزار بیت شعر به فارسی میگفته كه «شاهنامه» گرانقدر اوست.
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی همچنین بررسی های پژوهشگران درخصوص «ابوالفضل بیهقی» را در دو منظر دانست و گفت: همواره بیهقی را از دو منظر؛ یعنی بعنوان محقق، و بعنوان نویسنده بررسی كرده اند؛ و از جمله كسانی كه مقاله خوبی درباره بیهقی نوشته است، مرحوم «دكتر غلامحسین یوسفی» است، كه در كتابش برخی از خصوصیات بیهقی را چنین ذكر كرده است:
-بیهقی برای نقل آنچه در كتاب است، معیار داشته است؛ یعنی موضوعات را یا خود دیده باشد، یا از اشخاص مطمئن شنیده باشد و یا از منابع معتبر خوانده باشد(نوعی پرهیز آگاهانه از خرافات و مطالب غیر معقول و شگفت آور داشته است)
- بیهقی در تاریخ نگاری هرگز ستایشگر مطلق صاحبان قدرت نبوده است و حساب شده مینوشته است.
- بیهقی در تاریخ نگاری جزئیاتی را كه معمولا مورخان(درباری و فرمایشی) نمی نوشتند، نقل كرده است.