مكاتب ادبی جهان : « مكتب رئالیسم» «مكتب رئالیسم»

واژه رئالیسم از رئل(Real) كه به معنای واقع است، مشتق شده و در واقع به معنای مكتب اصالت واقع است.
مكتب رئالیسم نقطه مقابل مكتب ایده آلیسم است؛ رئالیسم یعنی اصالت واقعیت خارجی. این مكتب به وجود جهان خارج و مستقل از ادراك انسان، قائل است.
ایده آلیست ها همه موجودات و آنچه را كه در این جهان درك می كنیم، تصورات ذهنی و وابسته به ذهن شخص می دانند و معتقدند كه اگر من كه همه چیز را ادراك می كنم نباشم، دیگر نمی توانم بگویم كه چیزی هست. در حالی كه بنابر نظر و عقیده رئالیستی، اگر ما انسان ها از بین برویم، باز هم جهان خارج وجود خواهد داشت. به طور كلی یك رئالیست، موجودات جهان خارج را واقعی و دارای وجود مستقل از ذهن خود می داند.
باید گفت در واقع همه انسانها رئالیست هستند، زیرا همه به وجود دنیای خارج اعتقاد دارند. حتی ایده آلیست ها نیز در زندگی و رفتار، رئالیست هستند، زیرا باید جهان خارج را موجود دانست تا بتوان كاری كرد و یا حتی سخنی گفت.
به عنوان مكتب ادبی، نخست در اواخر قرن هجده و اوایل سده 19 (میلادی) فرانسه به میان آمد و پایه گذاران واقعی آن نویسندگان مشهوری نبودند كه ما امروز می‌شناسیم بلكه آنان نویسندگان متوسطی بودند كه اكنون شهرت چندانی ندارند.
شانفلوری، مورژه و دورانتی، از آن جمله هستند و همین نویسندگان بودند كه در رشد و پیشرفت نهضت ادبی عصر خودشان (قرن نوزده) تأثیر زیادی داشتند.

بزرگ‌ترین نویسنده رئالیست در این دوره گوستاو فلوبر است و شاهكارش رمان معروف مادام بوواری است. به نظر فلوبر، رمان نویس بیش از هر چیز دیگر هنرمندی است كه هدف او آفریدن اثری كامل است. اما این كمال به دست نخواهد آمد مگر اینكه نویسنده عكس العمل‌های درونی و هیجان‌های شخصی را از اثر خود جدا كند. از این رو رمان نویس باید اثر غیرشخصی به وجود بیاورد، آنان كه هیجان‌های خود را در آثارشان وارد می‌كنند، شایسته نام هنرمند واقعی نیستند، فلوبر به شدت از این گونه نویسندگان متنفر بود.

رئالیسم ابتدایی:
این نوع از رئالیسم بیشتر با كارهای بالزاك آغاز می‌شود . رئالیسم ابتدایی خود را متعهّد به بازآفرینی دقیق و كامل و صادقانهٔ محیط اجتماعی و جهان معاصر می بیند اما این بازآفرینی بسیار ساده است و الگویی ارائه نمی‌شود علاوه بر این، رئالیسم ابتدایی نسبت به آینده بدبین است و امیدی به آن ندارد.
از آثاری كه در این مكتب نوشته شده‌اند می‌توان به جنگ و صلح اثر تولستوی، جنایت و مكافات و برادران كارامازوف اثر داستایوسكی اشاره كرد. داستان كوتاه شنل، نوشتهٔ گوگول نیز نمونهٔ خوبی برای رئالیسم ابتدایی است.
رئالیسم جادویی : اصطلاح واقع گرایی جادویی در مورد آثار داستانی نویسندگانی مانند خورخه لویس بورخس نویسنده ی آرژانتینی، میگل آستورباس نویسنده ی گواتمالایی ، گابریل گارسیا ماركز نویسنده ی كلمبیایی، گونتر گراس نویسنده ی آلمانی، جان فولز نویسنده ی انگلیسی و ایتالو كالوینو نویسنده ی ایتالیایی به كار برده می شود.
در آثار این نویسندگان درون مایه ها و موضوع ها اغلب خصوصیتی نامانوس و خیالی و رویایی و خواب گونه دارند. عناصر رویاگونه و سحرآمیز با واقعیت با هم جا عوض می كنند و الگوهای واقع گرایی با خیال و وهم در هم می آمیزند. در این آمیزش تركیبی پدید می آید كه به هیچ كدام از عناصر سازنده اش شبیه نیست و ویژگی مستقل و جداگانه ای دارد. رویا و واقعیت در این داستان ها چون آن در هم جوش می خورند كه خیالی ترین وقایع جلوه ای طبیعی و واقعی پیدا می كند و خواننده ماجراهای داستان را می پذیرد. داستان در شكل خیال و وهم عنوان می شود، اما ویژگی های آن ها را ندارد و همین مساله رمان های واقع گرای جادویی را از رمان های وهمی و خیالی جدا می كند و به آن ها كیفیت نو و بدیعی می دهد كه نوع تازه ای از داستان كوتاه و رمان را پدید می آورد.
در این داستان ها ترتیب توالی زمانی به هم می ریزد و روایت زمانی رویداد ها استادانه جا به جا می شود و داستان ها با بهره گیری از قصه، علوم پنهانی و با ته رنگی از توصیفات اكسپرسیونیستی و سوررئالیستی روایت می شوند.