اسماعیل صادقی: «عمان سامانی» نه اهل تقلید بود، و نه اهل بریدن از اوضاع اجتماعی و فرهنگی جامعه اش.
دكتر اسماعیل صادقی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهركرد، در گفتگو با برنامه «سرزمین من» گفت: «عمان سامانی» نه به تقلید روی آورد و نه از مسائل اجتماعی و فرهنگی جامعه اش روی برگرداند بلكه «راه وسط و میانه» را در پیش گرفت و به عرفان پناه برد.
وی افزود: در دوره بازگشت و سرخوردگی شاعران از سبك هندی شعر، "عمان سامانی" راه وسط را در پیش می‌گیرد؛ یعنی نه از شاعران حرفه‌ای قصیده سرا (خاقانی، سعدی و حافظ) تقلید صرف می‌كند، و نه با غزل و بریدن از مسائل اجتماعی و فرهنگی وارد دنیای منزوی و سرخورده می‌شود؛ بلكه "خط وسط " را ترسیم می‌كند كه این ناشی از زندگی شخصی و ذوق و پسند عجیب اوست، او یك طلبه بوده است و در عین حال گرایش‌های نویی را هم می طلبید و در آن روزگار به عرفان پناه برد
وی همچنین با اشاره به تاثیر اوضاع تاریخی و فرهنگی بر شعر گفت: عمان در دوره ای شعر می سرود كه یك تحول مهم ادبی ناشی از نوعی سرخوردگی از اوضاع سیاسی و اجتماعی در ایران شكل گرفته بود و شاعران در پی این سرخوردگی از سبك هندی در شعر، به این نتیجه رسیدند كه به همان سبك خراسانی و عراقی و دوره سنتی شعر فارسی بازگردند.
وی افزود: سبك هندی كه توسط شاعرانی چون صائب تبریزی و بیدل، به اوج خود رسیده بود، دارای دو گرایش مذهبی و اجتماعی در ایران بود و به خاطر گرایش مذهبی كه داشت، شاعرانی مذهبی چون "محتشم كاشانی" در آن شعر می سرودند، و به خاطر یك گرایش اجتماعی كه داشت قالب شعرا ولو خورده پا و آنها كه حرفه ای نبودند در این سبك شعر می گفتند؛ آنقدر تصویرسازی‌های دقیق و تشبیهات عجیب و استعاره های غریب در این شعر استفاده شد كه نوعی سرخوردگی ایجاد كرد كه شاعران دوباره به این نتیجه رسیدند كه به همان سبك خراسانی و عراقی و دوره سنتی شعر فارسی بازگردند.
وی همچنین شعر دوره بازگشت را در ایران ناموفق دانست و گفت: شعر دوره بازگشت در ایران كلا موفق نیست و آن هم به دلیل "تقلید" كه خلاقیت را در شعر از بین می‌برد و نیز به دلیل اهمیت و تأثیر عنصر "زمان" در شعر است.
وی افزود: در این اوضاع و احوال "عمان سامانی" راه وسط را در پیش می‌گیرد؛ و بدور از تقلید صرف، و بدون بریدن از جامعه اش، شعر منسجم، قوی، حماسی و در عین حال عرفانی میسراید.
