هفت اورنگ پنج شنبه ها ساعت 18 از ساعت 18 به مدت 30 دقیقه

رادیو فرهنگ

هفت اورنگ

نگاهی به ثبت میراث معنوی ابوالحسن صبا در یونسكو

برنامه «هفت اورنگ» چهارشنبه 24 آذر به ثبت نام‌ ابوالحسن صبا، موسیقیدان، آهنگساز و نوازنده برجسته ایرانی در فهرست مشاهیر علم و ادب سازمان جهانی یونسكو اختصاص دارد.

1400/09/24
|
09:20

در برنامه «هفت اورنگ» امروز، در گفت و‌گو با حمیدرضا شبابی، مدیر خانه موزه ابولحسن صبا، میراث ناملموس(معنوی) ثبت نام‌ ابوالحسن صبا، موسیقیدان، آهنگساز و نوازنده برجسته ایرانی در فهرست مشاهیر علم و ادب سازمان جهانی یونسكو بررسی می‌شود.

ابوالحسن صَبا موسیقی‌دان، آهنگساز، نوازنده و آموزگار موسیقی اهل ایران بود. او در طولِ چهل سال فعالیت حرفه‌ای‌اش به آهنگسازی، طراحی شیوه‌های نوین نوازندگی، گردآوری ردیف، تألیف كتاب‌های آموزشی و تربیت شاگردانی سرشناس پرداخت و از این رو هنرمندی تأثیرگذار در رشد جریان‌های موسیقی در ایران شناخته می‌شود. وی با اصول علمی موسیقی غربی آشنایی كامل داشت و در عین حال بر گسترش و پیشرفت موسیقی سنتی و محلی ایران تمركز داشت. از وی به‌خاطر نوآوری‌ها و تحولاتی كه در موسیقی ایران پدیدآورد، با عنوانِ «نیمای موسیقی ایرانی» یاد می‌شود و مدتی كه در این عرصه حضور داشته‌ است را «دوران طلایی موسیقی» نام نهاده‌اند.
سبك موسیقی صبا در سه بخشِ ردیف، آهنگسازی و نوازندگی قابل تحلیل است. او كه ردیف موسیقی ایران را نزد میرزاعبدالله و درویش‌خان فرا گرفته بود، تلاش بسیاری برای گردآوری بیشتری از نغمه‌ها و آثار شفاهی كرد كه هنوز به ثبت نرسیده بودند. وی در این راه و برای ثبت این آثار تلاش زیادی كرد، و از جمله به سراغ مداحان، تعزیه‌خوانان، چوپانان، نی‌زن‌ها و نوازندگان رفت. او در این خلال توانست نغمه‌هایی را به ردیف موسیقی بیفزاید و برای نخستین بار ردیف موسیقی ایرانی را برای ساز ویلن نوشت و «مكتب ویلن ایران» را تثبیت كرد. صبا در آهنگسازی با آنكه آشنایی كاملی با سازها و موسیقی غربی داشت، اما توجه ویژه‌ای به الهام‌گرفتن از موسیقی ردیف و محلی برای خلق آثارش داشت. قطعهٔ «زرد ملیجه» كه از ساخته‌های او در زمان سكونتش در گیلان است و قطعهٔ «به زندان» در مایهٔ شوشتری، نمونه‌هایی از این آثار هستند. صبا در سبك نوازندگی خود، به‌خاطر مهارت در نواختن سازهای متعددی مانند سه‌تار، ویلن، سنتور و تمبك، تكنیك‌ها و تزئینات جدیدی در نوازندگی این سازها ابداع كرد.
گفتنی است در صدمین سال تولد ابوالحسن صبا(2002) نام وی به عنوان میراث معنوی در فهرست مشاهیر علم و ادب سازمان جهانی یونسكو ثبت شده است.

برنامه «هفت اورنگ» را به همت گروه ادب و هنر رادیو فرهنگ، به تهیه كنندگی حسین رحمانی و اجراكارشناسی، نویسندگی و پژوهش و مشاور محتوایی سید حامد موسوی ساعت 21 می‌شنوید.

دسترسی سریع
هفت اورنگ