مجله رادیویی«نیستان» به بررسی موسیقی فاخر و اصیل ایرانی با رویكرد آموزشی- پژوهشی و اطلاع رسانی می پردازد. رسالت برنامه نیستان، حمایت از موسیقی اصیل و فاخر ایرانی است و حضور كارشناسان خبره و آهنگسازان صاحب نام به اعتبار برنامه افزوده است. نیستان در طول 20 سال فعالیت مداوم به عنوان یكی از برنامه های جریان‌ساز در حوزه موسیقی شناخته شده است.
در نیستان مجموعه ایی از رویدادهای موسیقی تازه ها و آثار ارزشمند موسیقایی را می شنوید، این برنامه نگاهی به كارنامه هنری موسیقی دانان كشور دارد و با آنها به گفت و گو می پردازد و با چهره های مطرح موسیقی و تحلیل های كارشناسان هر شب به موضوعی خاص پرداخته می شود.
با برخی عوامل برنامه نیستان گفت و گویی داشتیم كه شما را به خواندن آن دعوت می كنیم.
وحید رستگاری تهیه كننده برنامه نیستان می گوید: هدف از ساختن برنامه نیستان این بود كه احساس كردم جای یك برنامه تخصصی و موسیقی همه جانبه و چند وجهی در رادیو كم است، برنامه های موسیقی در شبكه بود اما اغلب شنیداری بودند و برنامه موسیقی تحلیلی وخبری به آن صورت نداشتیم، این بود كه در سال 1379 پیشنهاد این برنامه را ارائه كردم كه مجموعه ایی از بخش های خبری، تفسیری و شنیدنی موسیقی بود.
وی درباره ویژگی های این برنامه می گوید: حضور هنرمندان تراز اول كشور و پرداختن و تحلیل موسیقی های ارزشمند و تاثیرگذار در برنامه نیستان از ویژگی های شاخص آن است. در واقع برنامه نیستان بازتابی از موسیقی و وقایع مربوط به موسیقی كشور شده است و مخاطبان بسیاری دارد.
این تهیه كننده می افزاید: نیستان یك برنامه جریان‌ساز در حوزه موسیقی كشور شناخته شده است و دلایل ماندگاری آن را حفظ كیفیت، هویت، محتوا و سطح برنامه و مداومت در پخش این برنامه و همچنین حضور متخصصان موسیقی و حمایت مسئولین شبكه فرهنگ می دانم، از همان ابتدا این برنامه با كیفیت خوبی تقدیم مخاطبان می شد و در هر شرایطی برنامه نیستان پخش می شد و این باعث شد تا برنامه مورد توجه قرار بگیرد و با وجود اینكه 20سال از این برنامه گذشته، اما همچنان با كیفیتی در سطح خوب به روی آنتن می رود.
وحید رستگاری گفت: حضور مداومی كه در برنامه داشتم، باعث شد تا با همان شیوه و قالب و تفكری كه از همان ابتدا این برنامه با آن شكل گرفت، ادامه داشته باشد. این برنامه مثل بچه ایی است كه من بزرگش كردم، آن را طراحی كردم، شكل دادم و شروع كردیم و در هر شرایطی كار كردیم. عرق خاصی به این برنامه دارم. نیستان كل سابقه من در رادیو است و 20 سال از زندگی خود را برای این برنامه گذاشتم و بخش مهمی از زندگی است. بیست سال كم نیست، من هر روز دغدغه این برنامه را دارم و درگیر ساخت این برنامه هستم. هر روز به دنبال سوژه ها و خبرها هستم و دغدغه حفظ كیفیت و محتوایی كه به گوش شنونده خوش آید را دارم. می توانم بگویم برنامه نیستان به نحوی شناسنامه من در رادیو است. من با این برنامه شناخته می شوم و نیستان هم با من شناخته می شود.
وحید رستگاری از خاطرات این 20 سال می گوید: خاطرات بسیاری با این برنامه دارم، در سال 1382، كه این برنامه هر روز به مدت 4ساعت پخش می شد، در پخش شبكه فرهنگ كابین تلفن وجود داشت كه در یكی از روزها كه برنامه در حال پخش بود، مسئول ارتباطات گفت كه استاد یاحقی تماس گرفته و می خواهد با شما صحبت كند، خوب منم هم باورم نشد گفتم گوشی رو بگذارید و گفتم گاهی مردم با ما شوخی می كنند، استاد سه بار تماس گرفت و من فكر كردم مزاحمت تلفنی است، چون آن موقع ملاقات و صحبت با زنده یاد استاد پرویز یاحقی به سختی محقق می شد و من باورم نمی شد كه تماس از جانب ایشان باشد. خلاصه اینكه ایشان مجدد تماس گرفتند و من صحبت كردم خودشان را معرفی كردند و من هنوز باورم نمی شد كه ایشان هستند، كمی كه صحبت كردند مطمئن شدم خودشان هستند و گفتند كه من در اتوبان در حال رانندگی بودم و برنامه شما را گوش می دادم ماشین را نگه داشتم تا درباره مطلب اشتباهی كه كارشناس برنامه عنوان كرده، صحبت كنم و برای من جالب بود كه ایشان از مخاطبان این برنامه است و در آن شرایط سعی بر تماس با ما را داشتند و این یكی از خاطرات خوب من در این برنامه شد و بعد از آن با ایشان ملاقات كردم و باعث شد تا رابطه بسیار خوبی بین ما شكل بگیرد.
وی اضافه كرد: افراد بسیار دوست داشتنی و ارزشمندی در این برنامه حضور داشتند و همچنان هستند و برای این برنامه زحمت كشیدند، حضور بزرگان موسیقی ایران در این برنامه باعث افتخار است. اساتیدی مانند زنده یاد فرهنگ شریف، زنده یاد جلال ذوالفنون،زنده یاد عطا الله جنگوك، زنده یاد بیژن ترقی، زنده یاد معینی كرمانشاهی، زنده یاد علی تجویدی، زنده یاد پرویز مشكاتیان، زنده یاد محمدرضا لطفی، زنده یاد حسین یوسف زمانی، زنده یاد بهرام سارنگ، زنده یاد مجتبی میرزاده، زنده یاد حسن كسائی ، زنده یاد منوچهر همایون پور، زنده یاد دكتر حسین عمومی بزرگ مرد موسیقی آواز شهر اصفهان و بسیاری از بزرگانی كه مهمان برنامه نیستان بودند و اكنون در میان ما نیستند.
وحید رستگاری با بیان اینكه حضور عوامل كاربلد و بسیاری از عزیزانی كه به طور مدام در این برنامه حضور داشتند یكی از نقاط قوت برنامه نیستان است و این باعث حفظ هویت این برنامه شده، گفت: حضور مداوم و همكاری استاد كیوان ساكت از همان ابتدا و تخصص و تعهد این موسیقی دان برای برنامه نیستان بسیار ارزشمند است. كه به صورت مداوم و روتین در برنامه نیستان در بخشی به نام از ایده تا اجرا از حضور ایشان بهره مند هستیم. استاد ساكت با ساز مفاهیم موسیقی و تكنیك ها و نغمه های متنوع موسیقی را در نیستان اجرا می كند و مردم بسیار از این بخش استقبال می كنند و دوست دارند.
از تمام عوامل برنامه نیستان كمال تشكر را دارم كه در تمام این سال ها زحمات بسیاری كشیدند، این برنامه حاصل تلاش عده بسیاری است كه در برنامه حضور آنها آنطور كه باید احساس نمی شود ولی پشتوانه خوبی برای برنامه نیستان بودند.

فاطمه ركنی: گویندگی در برنامه نیستان را یك نقطه مثبت در پرونده كاری خود می دانم.
فاطمه ركنی از گویندگان پیشكسوت رادیوست و از همان ابتدا گویندگی آن را برعهده داشته است.
او درباره این برنامه می گوید: در طول این 20سال و از همان ابتدا برنامه نیستان یك برنامه خاص در حوزه موسیقی بوده كه به مطالب تخصصی ولی عامه پسند و قابل فهم برای عموم می پرداخت. این برنامه تا به امروز فراز و نشیب هایی بسیاری پشت سرگذاشته است. نیستان برنامه دوست داشتنی است و در میان مردم جای خود را پیدا كرده و اینكه برنامه نیستان توانسته به عنوان یك برنامه تخصصی موسیقی در بین مخاطبان جایگاه خود را پیدا كند و بعد از بیست سال هنوز به جمع مخاطبان این برنامه افزوده می شود، بسیار ارزشمند است.
وی می افزاید: گویندگی در برنامه نیستان را یك نقطه مثبت در پرونده كاری خودم می دانم و اینكه گوینده برنامه ایی هستم كه در این 20سال توانسته جایگاه خود را حفظ كند و روز به روز پویاتر باشد، باعث افتخار است.
فاطمه ركنی خود را نه تنها گوینده برنامه بلكه خود را عضوی از این خانواده می داند، و به گفته او همیشه در تلاش است كه در این برنامه تاثیرگذار باشد تا نیستان همیشه یك حركت رو به جلو داشته باشد و آرزو دارد كه برنامه نیستان هیچ گاه دچار روزمرگی نشود و پویایی خود را مانند همیشه حفظ كند.
دكتر مرآتی: برنامه نیستان یك فرصت ایده آل است.
دكتر محمد علی مرآتی كارشناس موسیقی‌شناسی اقوام، عضو انجمن آهنگسازان خانه موسیقی به عنوان كارشناس نزدیك به سه سال است كه حضور خود را در برنامه نیستان افتخاری غرورآمیز می داند.
او می گوید: این برنامه را همیشه دوست داشتم و از سال 75 مخاطب این برنامه بودم. علاقه من به این برنامه باعث شد تا سهم كوچكی در این برنامه داشته باشم. رادیو فرهنگ، رادیویی است كه بسیار به حس موسیقایی ایرانیان نزدیك است. از آنجایی كه موسیقی شناسی یكی از رفتارهای انسانی است، رادیو فرهنگ این نقش را یادآوری می كند و با تحلیل هایی كه در برنامه های خود ارائه می دهد، در چند بخش حضور دارد كه بخش موسیقی شناسی یكی از بخش های آن است و فكر می كنم كه مسیر اصلی رادیو فرهنگ همین باشد و من هم سعی كردم كه در این بخش بنابر تخصص خود ورود كنم.
وی افزود: سعی بر آن شده است تا مبانی های پژوهش را در ایران بومی سازی كنیم. خوشبختانه در دوره ایی هستیم كه پژوهش هایی اتفاق می افتد و سعی ام بر این بود كه بهم ریختگی این روش ها را یادآوری كنم و با شنوندگان در میان بگذاریم و به معرفی كتاب هایی كه در شناخت فرهنگ موسیقی ایران تاثیرگذار است، بپردازیم. در بخشی از برنامه وارد بحث فسلفه و موسیقی شدم و به صورت كلی از منظر زیبایی شناسی نیز حدود بیست برنامه سعی كردم با مثال های مختلفی به شنوندگان ارائه دهم. و همواره با مشورت و همراهی تهیه كننده و مدیرگروه برنامه سعی بر برطرف كردن نواقص داشتم و به شكلی نه با تقلیل كیفیت بلكه با بهره از واژه های معادل فارسی به نحوی در شناسایی دقیق تر این واژه ها بپردازم.
دكتر مرآتی بر این باور است كه از طریق زبان شناسی، شعر و متن كاملا می توان آوانگاری كنیم و چون به نت نگاری غربی قائل نیستم و فكر می كنم كه نت نگاری غربی تا به امروز قادر نبوده، هیچ موسیقی دیگری را بتواند بنگارد و عموما در علم و تئوری به غرب و شرق قائل نیستم ولی هیچ نگاهی را ندارم كه باید از غرب این تئوری را قبول كرد و می توانیم با تكیه بر محتواهای ادبی و مبانی های تاریخی خود موسیقی شناسی خود را تكمیل كنیم. در دهه اخیر موسیقی در ایران به قدری متنوع شده كه نیازمند این است كه حتما به روش های جدید هم مراجعه كنیم و برنامه نیستان می توان فرصتی ایده آل برای پرداختن به این مسائل باشد.
وی هدف خود را در حضور در برنماه نیستان و برنامه هایی با این سبك و سیاق رسیدن به یك تلخیص واژه شناسی دانست و گفت: با اینكه تحقیقات ارزشمندی در زمینه موسیقی شناسی و تنوع آن شده است اما همچنان كار بسیار است و محتوا و اطلاعات موسیقی در ایران متنوع و بسیار است كه بی شك وجود برنامه ایی مانند نیستان می تواند بسیار مثمرثمر باشد.
دكتر مرآتی می گوید: برنامه نیستان علاوه بر اینكه عام پسند است، از سویی بزرگان موسیقی چون استاد مجید كیانی مدرس موسیقی ایرانی و یا دكتر محسن حجاریان (اتنوموزیكولوگ، محقق، منتقد و مؤلف) به این برنامه گوش می دهند و این یعنی اینكه رادیو همچنان سطح كیفی خود را در جذب مخاطب خاص دارد و این نكته بسیار ارزشمندی است.
ندا رادمهر آیتم ساز: در نیستان آثار ارزشمند و هنرمندان شایسته و واقعی معرفی می شوند.
ندا رادمهر گزارشگر و آیتم ساز جوان و خوش فكر برنامه نیستان می گوید: در برنامه نیستان متناسب با فضای برنامه و متناسب با اتفاق های مهمی كه در حوزه موسیقی رقم میخورد بخش هایی را تهیه میكنم. آیتم‌هایی با ساختار گفتگویی كه در آن با اساتید سرشناس موسیقی همچون استاد حسین علیزاده، استادفرهاد فخرالدینی، استاد چكناواریان، استاد هوشنگ ظریف، استاد شهداد روحانی، استاد علی رهبری و ... گفت و گو می شود.
وی می افزاید: در آیتم هایی به صورت ویژه به معرفی هنرمندان حوزه موسیقی نواحی ایران كه كمتر از آنها یاد شده است، می پردازم. در بخش های خبری نیز با محوریت اخبار روز موسیقی ایران و جهان تلاش می كنم اخبار روز موسیقی را به اطلاع مخاطبان برسانم و همچنین گزارش مستندی متناسب با كنسرت های بزرگ مانند اجراهای اركستر سمفونیك تهران یا اركستر ملی ایران یا اجراهای مهم زنده در تالارهای رسمی پایتخت تهیه می كنم كه در واقع تلفیقی از گفتگو و گزارش است.
ندا رادمهر به اهمیت تنوع در آیتم های برنامه نیستان اشاره می كند و می گوید: برای اینكه مخاطبان با تكرار مواجه نشوند، تنوع مسئله بسیار مهمی است كه در همه بخش های برنامه به آن اهمیت می دهم.
وی همچنین می گوید: انتخاب سوژه متناسب با فضای روز موسیقی پیش می رود، در برنامه ی نیستان تلاش می كنیم تا سوژه ها به صورتی انتخاب شوند كه سلیقه مخاطبان عام و خاص در نظر گرفته شود و در عین حال تلاش میكنم به عنوان رسانه، صدای هنرمندان باشیم و بتونیم پُلی بین مخاطب و هنرمند و البته مسئولین فرهنگی باشیم.
ندا رادمهر با اشاره به اینكه پرداختن به حوزه های مختلف فرهنگی و هنری همیشه ارزشمند است، گفت: در برنامه نیستان تلاش می كنم كه به معرفی آثار ارزشمند و هنرمندان شایسته و واقعی بپردازم، هنرمندانی كه باعث می شوند ذائقه شنیداری مخاطب رشد كند. هنرمندانی كه خوب می دانم این روزها نسل جوان در شناخت آثار با كیفیت موسیقایی آنها دچار بلاتكلیفی و سردرگمی هستند و متاسفانه گاها نسل جوان، طرفدار خوانندگانی هستند كه آثار آنها حتی ارزش یك بار شنیدن هم ندارد! بنابراین؛ پرداختن به مقوله موسیقی و معرفی اصالت ها و ریشه ها توسط اهالی رسانه و در برنامه ایی مانند نیستان باعث افزایش سطح آگاهی نسل جوان می شود.
وی از دغدغه شخصی خود گفت: من در این سالها بسیار به معرفی آثار فولكلور ایرانی و البته هنرمندان ارزشمند موسیقی نواحی تاكید داشتم. تلاش كردم با پدیده های تكرار نشدنی موسیقی نواحی گفتگو كنم و شنونده ناگفته ها و درد و دل های آنان باشم كه از نظر من ستاره های واقعی موسیقی هستند.
ندا رادمهر در پایان گفت: خدا رو شكر می كنم كه برنامه نیستان بستر مناسبی در رسانه ایجاد كرده تا گاها پیگیر وضعیت معیشتی و حتی درمان و مشكلات هنرمندان پیشكسوت باشیم. امیدوارم بتوانیم با معرفی آثار خوب و هنرمندان حقیقی و پتانسیل های شایسته ای كه در عرصه موسیقی سرزمین‌مان داریم، باعث شناخت آگاهانه مخاطب و رشد ذائقه موسیقایی شنونده ها بشویم.

شایان ذكر است كه برنامه «نیستان» به تهیه كنندگی وحید رستگاری و با اجرای فاطمه ركنی و لیدا وحیدی شنبه تا پنج شنبه هر هفته ساعت 22:00 به مدت 60 دقیقه از رادیو فرهنگ روی موج اف‌ام ردیف 106 مگاهرتز پخش می‌شود.