نظارت و ارزیابی برنامه های رادیویی ؛ موانع و راهكارها كتاب رادیو فرهنگ: نظارت در رادیو (قسمت نخست)

نویسنده مراد مهدی نیا



نظارت و ارزیابی برنامه های رادیویی ؛ موانع و راهكارها

چكیده
امر نظارت در سازمان ها ، یكی از وظایف اصلی مدیریت محسوب می شود كه تاریخ آن نیز بسیار طولانی بوده ، نشان از اهمیت آن در حفظ دوام و بقای سازمان های بشری در ادوار مختلف تاریخی دارد. لذا باتوجه به اهمیت این امر ، ابتدا به تعریف نظارت پرداخته و مفهوم آن را از نظر واژگان تبیین نموده ، سپس فرایند آن را در قالب چهار مرحله بیان می كنیم . پس از آن ، نظارت از منظر آسیب شناسی بررسی می شود كه در این خصوص موانع نظارت احصا خواهد شد .
مقدمه
نظارت یكی از مهم ترین رظایف مدیریت است كه از حساسیت ویژه ای برخوردار است؛ به طوری كه اگر در جامعه ای نظارت صورت نگیرد ، به زودی مرگ آن جامعه فرا خواهد رسید. البته ضرورت وجود نظارت به معنی نداشتن اعتماد به كاركنان سازمان نبوده و سفارش به داشتن یك نظام قوی نظارتی نیز به معنای توصیه به نداشتن اعتماد به كاركنان نیست ، بلكه باید در یك عبارت كوتاه گفت : « اعتماد در سازمان خوب است ، ولی نظارت هم لازم است.» ( خدمتی ، 1377: 47)
آنچه باید مورد توجه قرار گیرد این است كه با توجه به این كه نظارت امر مهم و خطیری محسوب می شود ، چگونه می توان این امر را به نحو مطلوب انجام داد تا موجبات رشد و بالندگی یك سیستم را فراهم كند.
راهكارهای كنونی نظارت در سازمان ها، بیشتر سنتی بوده ، اغلب بر جنبه تنبیه تاكید دارند تا بر پیشگیری از وقوع تخلف . امروزه سیستم های جدیدی برای نظارت ایجاد شده اند كه استفاده از آنها می تواند در افزایش دقت آن بسیار موثر واقع شود . یكی از این ابزارها با عنوان « فرایند ارزیابی پیش نگر » مطرح است كه در طول بحث بدان خواهیم پرداخت.
تعریف نظارت
نظارت از ماده « نظر» به معنای نگریستن در چیزی یا كسی ، چشم انداختن، تامل كردن، فیصله دادن، دعاوی، كمك كردن و ... آمده است. ( لغت نامه دهخدا ، ج 14)
نظارت ، فعالیتی است كه « بایدها» را با « هست ها» ، « مطلوب ها» را با «موجودها» و « پیش بینی ها » را با «عملكردها» مقایسه می كند و نتیجه این مقایسه تصویر روشنی از تشابه یا تمایز بین این دو گروه از عوامل خوهد بود كه در اختیار مدیران سازمان قرار می گیرد. تعاریف گوناگونی از نظارت ارائه شده است كه در همه آنها یك نقطه اشتراك وجود دارد و آن اینكه ، نظارت عبارت است از مقایسه بین آنچه هست و آنچه باید باشد.( خدمتی ، 1377 : 49)
عده ای از دانشمندان مدیریت ، نظارت را چنین تعریف كرده اند : نظارت عبارت است از سنجش و اصلاح عملكرد برای به دست آوردن این اطمینان كه هدف های سازمان و طرح های اجرایی آن با كامیابی به انجام رسیده است.(طوسی وهمكاران ، 1378: 388 )
اهمیت نظارت و ارزیابی
همانطور كه گفتیم ، نظارت ، یكی از اركان و عناصر حیاتی مدیریت در همه سیستم ها ست. با گسترش سازمان ها و پیچیدگی مسائل آنها ، اهمیت و ضرورت نظارت وارزیابی ، بیشتر احساس می شود و دامنه فعالیت و وظایف بخش نظارت نیز در آن گسترش می یابد.
- بی تردید از نشانه های موفقیت و اثر بخشی سازمان و مدیران آن ، استفاده بهینه از امكانات ومنابع سازمان ، اعم از منابع مادی و انسانی است . بدیهی است كه هیچ سازمانی بدون بهره مندی از یك نظام جامع مناسب كنترل، نمی تواند از امكانات و منابع موجود سازمان به صورت بهینه استفاده كند.
- هر فعالیت جمعی هدفدار ، مستلزم نظارت و كنترل است ؛ واقعیت های زندگی سازمان ، كنترل دقیق فعالیت های آنها را الزامی می سازد .
- نظارت و كنترل ، صحت و دقت انجام فعالیت ها را در سازمان تضمین می كند. اصولاً نمی توان بدون داشتن یك نظام كنترلی مناسب و كارآمد ، سازمان را اداره كرد.(آبگون صاف، 1386 : 44)
- شاید مهمترین مسئله ای كه وجود نظارت و كنترل را ضروری می سازد ، آن است كه پیش بینی ها و برنامه های عملیاتی در سازمان ، همواره با درصدی از خطا توام است و برای رفع این خطاها اصلاحات عملیات كنترل ، تنها راه چاره است. محیط متغیر و دگرگون سازمان ، دلیل دیگری بر ضرورت وكنترل است.(الوانی ، 1374: 29)

منابع و ماخذ
- آبگون صاف، رضا ( 1386). بررسی فرایند كنترل و نظارت در ساخت و تولید فیلم ها. پایان نامه كارشناسی ارشد ، دانشكده صدا و سیما . تهران
- اصلانی ، رشید(1378) . نظارت طرح های عمرانی . مركز آموزش مدیریت دولتی . مجموعه یازدهم
- الوانی ، سید مهدی ( 1374). مدیریت عمومی . تهران : نی
- خدمتی ، ابوطالب(1377) . نظارت در اسام . مجله معرفت . شماره 27
- صادق پور، ابوالفضل(1378). نظارت یا كنترل كردن . مركز آموزش مدیریت دولتی . مجموعه یازدهم
- كونتز وهمكاران (1378). اصول مدیریت . ترجمه طوسی وهمكاران ، جلد دوم
- ملكی ، فتح الله ( 1380). نظارت و سیستم ، روزنامه همشهری ، 11 اردیبهشت