« مستند فرهنگ» با عنوان « سرزمین مادری امروز با روایت زندگی حرفه ای استاد شفیعی كدكنی؛ ادیب، نویسنده، پژوهشگر، استاد دانشگاه و شاعر از رادیو فرهنگ پخش می شود.
برنامه «مستند فرهنگ» كه دوشنبه 4 دی از رادیو فرهنگ بخش می شود، به زندگی «محمدرضا شفیعی كدكنی» از اساتید ادیب، نویسنده، پژوهشگر، و شاعر اهل ایران اختصاص دارد.
شفیعی كدكنی در 19 مهر 1318 در شهر كدكن از خراسان در خانواده ای اهل علم دیده به جهان گشود. هرگز به دبستان و دبیرستان نرفت و از آغاز كودكی نزد پدر خود آ میرزا محمد (كه روحانی بود) و محمدتقی ادیب نیشابوری (ادیب نیشابوری دوم) از نزدیكانش به فراگیری زبان و ادبیات عرب پرداخت (در هفتسالگی تمام الفیهٔ ابن مالك را از حفظ بود) و فقه، كلام و اصول را نزد شیخ هاشم قزوینی (معروف به «فقیه آزادگان») فراگرفت. اما پس از مرگ شیخ هاشم، تا آخرین مراحل درس خارج فقه را نزد سید محمدهادی میلانی خواند. او به پیشنهاد علیاكبر فیاض در دانشگاه فردوسی مشهد نامنویسی كرد و در كنكور آن سال نفر اول شد و به دانشكدهٔ ادبیات رفت و مدرك كارشناسی خود را در رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه فردوسی، و مدرك دكتری را نیز در همین رشته از دانشگاه تهران گرفت.
محمدرضا شفیعی كدكنی از سال 1348 تاكنون استاد دانشگاه تهران است.
در مهر 1398 در هفتمین دورهٔ جشنوارهٔ بینالمللی هنر برای صلح، «نشان عالی هنر برای صلح» به سببِ بیش از نیم قرن تلاش در اعتلای فرهنگ و ادب پارسی به محمدرضا شفیعی كدكنی اهداء شد.
آثار شفیعی را میتوان به سه گروه انتقادی و نظری و مجموعه اشعار خود وی تقسیم كرد. آثار انتقادی این نویسنده، شامل تصحیح آثار كلاسیك فارسی و نگارش مقالاتی در حوزه نظریه ادبی میشود.
در میان آثار نظری شفیعی كدكنی كتاب موسیقی شعر جایگاهی ویژه دارد و در میان مجموعه اشعارش در كوچه باغهای نشابور آوازه بیشتری دارد. زمزمهها، شبخوانی، از زبان برگ، بوی جوی مولیان، از بودن و سرودن، مثل درخت در شب باران، هزاره دوم آهوی كوهی، صور خیال در شعر فارسی، موسیقی شعر، با چراغ و آینه (در جستجوی ریشههای تحول شعر معاصر ایران)، تصحیح اسرارالتوحید نوشته محمدبن منور، تصحیح تاریخ نیشابور نوشته حاكم نیشابوری، تصحیح آثار عطار نیشابوری، تصحیح مختارنامه، تصحیح مصیبتنامه، تصحیح منطقالطیر، تصحیح اسرارنامه، تصحیح دیوان عطار، تصحیح تذكرةالاولیا و ترجمه آفرینش و تاریخ نیز از جمله آثار محمدرضا شفیعی كدكنی است.
شفیعی كدكنی را میتوان در زمره شاعران اجتماعی دانست.او در اشعار خود تصویری از جامعه ایرانی در دههٔ 40 و 50 خورشیدی را بازتاب میدهد و با رمز و كنایه آن دوران را به خواننده نمایانده، دلبستگی و گرایش فراوان به آیین و فرهنگ ایرانی و به خصوص خراسان را نشان میدهد.
كتابهای دیگر او مثل موسیقی شعر، صور خیال، ادوار شعر فارسی، زمینههای اجتماعی شعر فارسی، از جامی تا روزگار ما امروزه از كتابهای كلاسیك نقد ادبی محسوب میشوند.
او علاقهمند به شعر فارسی است و علاقهٔ او به عرفان و نقد ادبی هم از همینجا نشأت میگیرد.
«مستند فرهنگ» برنامه ای از گروه تولید و تامین رادیو فرهنگ است كه به زندگی مشاهیر و فرهیختگان ادب و فرهنگ و بررسی و تحقیق درباره آثار و مرور زندگی بزرگان می پردازد .
این مستند با عنوان « سرزمین مادری» دوشنبه ها به تهیه كنندگی سمیه نجفی ساعت 14 و 30 دقیقه روی موج اف ام ردیف106 مگاهرتز از رادیو فرهنگ پخش می شود.