«مستند فرهنگ» یكشنبه 28 اردیبهشت با روایت زندگی ماریو بارگاس یوسا، یكی از برجسته ترین نویسندگان اسپانیایی زبان و برنده جایزه نوبل ادبیات اهل كشور پرو كه 25 فروردین ماه در سن 89 سالگی درگذشت از رادیو فرهنگ پخش می شود.
این برنامه كه از گروه تولید و تامین رادیو فرهنگ ساعت 14:30 روانه آنتن می شود به زندگی و آثار این نویسنده شهیر می پردازد.
خورخه ماریو پدرو بارگاس یوسا، نویسنده فقید آمریكای لاتین یكی از مهمترین نویسندگان معاصر جهان در قرن 21 بود. او با آثار درخشانش تاثیر قابل توجهی بر ادبیات جهان گذاشت و مسیری را ترسیم كرد كه توانست ریشه های ادبیات آمریكای لاتین را به ادبیات اروپا پیوند بزند. از یوسا دستاوردهای ادبی چشمگیری باقی مانده است كه می تواند برای نویسندگان نسل های آینده نیز كارآمد باشد.
شهرت جهانی ماریو بارگاس یوسا با انتشار رمان «زندگی سگی» آغاز شد و او در این اثر تجربه‌های تلخ دوران تحصیل در مدرسه نظامی را به تصویر كشید.
او هفتم اكتبر سال 2010 برنده جایزه نوبل ادبیات را كه حدود 20 سال نامش به عنوان یكی از كاندیداهای این جایزه پرافتخار بود، بدست آورد .
بسیاری از آثار یوسا به فارسی برگردانده شده است از جمله گفت‌وگو در كاتدرال، سال‌های سگی، سوربز، دوئل و زن وسطی و زمان قهرمان بود.
ابتدا نویسنده‌ای چپ‌گرا بود كه از كمونیسم حمایت می‌كرد و طرفدار انقلاب كوبا بود. اما بعدها منتقد سرسخت رهبران چپ و به اعتقاد خودش دیكتاتور آمریكای لاتین شد.
كتاب زندگی سگی آغازی بر ورود او به جنبش بزرگ و تاثیرگذار ادبیات آمریكای لاتین، موسوم به «بوم» بود.
جنبش بوم از دهه‌های 1950 و 1960 میلادی آغاز شد و نگاه جهان را متوجه ادبیات و مسائل اجتماعی این قاره كرد. در این دوره، نویسندگانی مانند گابریل گارسیا ماركز، كارلوس فوئنتس و خولیو كورتاسار در كنار ماریو بارگاس یوسا، نسل طلایی نویسندگان آمریكای لاتین را شكل دادند.
با وجود اشتراكات مفهومی میان نویسندگان این دوره كه بیشتر با پرداختن به رنج‌ها، تبعیض‌ها و بی‌عدالتی‌هایی كه بر مردم بومی آمریكای لاتین گذشته، شناخته می‌شوند، آثار آقای یوسا از نظر سبك تفاوت‌های اساسی با سایر نویسندگان جنبش «بوم» دارد.
یوسا برخلاف بسیاری از چهره‌های این جریان چون گابریل گارسیا ماركز، پیرو سبك رئالیسم جادویی نیست و واقعیت را با عناصر جادویی تركیب نمی‌كند. گرچه تخیل در آثار او نقش مهمی ایفا می‌كند، اما همان‌طور كه خود گفته، تخیل او بر پایه واقعیت است.
یوسا برای خلق داستان‌هایش از شخصیت‌های واقعی الهام می‌گرفت و سبك او تركیبی از نبوغ داستان‌نویس و دقت زندگی‌نامه‌نویس است.
یوسا با مجموعه ای غنی از آثار خود یكی از توانمندترین و موفق ترین نویسندگان آمریكای لاتین به شمار می رود. برخی از آثار او چون خانه سبز، گفتگو در كاتدرال، خاله خولیا و نویسنده و جنگ آخر الزمان در شمار برترین نمونه های داستان نویسی در آمریكای لاتین جای گرفته و نویسنده را در كنار دو چهره برجسته ادبیات آمریكای لاتین، یعنی گابریل گارسیا ماركز و كارلوس فوئنتس قرار داده است.
