برنامه « مستند فرهنگ»سه شنبه 18 مهر در آستانه سالروز میلاد لوریس چكناواریان، آهنگساز، رهبر اركستر، نویسنده و نقاش كشورمان به زندگی و فعالیت های ایشان می پردازد.
« مستند فرهنگ»كاربران گروه تولید و تامین رادیو فرهنگ است كه امرو پرترهای از زندگی لوریس چكناواریان، آهنگساز، رهبر اركستر، نویسنده و نقاش را روی آنتن می برد.
این برنامه در قالب مستندی 30 دقیقهای، به زندگی و كار این آهنگساز برجسته، میپردازد.
لوریس هایكازی چكناواریان متولد 21 مهر 1316 خورشیدی در بروجرد آهنگساز، رهبر اركستر، نویسنده و نقاش ارمنیتبار كشورمان است
چكناواریان تحصیلات موسیقی خود را از 1332 خورشیدی در هنرستان عالی موسیقی آغاز كرد. مدتی بعد به وین رفت و تا 1340 خورشیدی در فرهنگستان موسیقی این شهر به تحصیل آهنگسازی و رهبری اركستر اشتغال داشت. سپس به ایران بازگشت و با تدریس در هنرستان عالی موسیقی و ترتیب دادن نمایشگاهی از سازهای ملی در انستیتو گوته تهران، تصدی صداخانه ملی هنرهای زیبای كشور را عهده دار شد.
چكناوریان در اواخر 1342 خورشیدی رهسپار اتریش شد و در سالزبورگ كار آهنگسازی را ادامه داد. 2 سال بعد به آمریكا رفت و چندین سال در دانشگاه میشیگان به ادامه تحصیل در رشتههای آهنگسازی و رهبری اركستر پرداخت. وی در 1349 خورشیدی به ایران بازگشت و علاوه بر كنسرتهایی با اركستر سمفونیك تهران، اركستر مجلسی و تلویزیونی ملی ایران و...، آثار متعددی آفرید كه بیشتر آنها در تالار رودكی اجرا شد.
چكناواریان بهعنوان آهنگساز تاكنون بیش از 75 اثر شامل 6 اپرا، 5 سمفونی، 1 اوراتوریو، 1 ركوئیم، آثاری در زمینهٔ موسیقی كُر، موسیقی مجلسی، موسیقی باله، پیانو و خوانندگی و همچنین كنسرتوهایی برای پیانو، ویولن، گیتار، سلو و پیپا، در كنار موسیقیهای متن فیلم ساختهاست. او بیش از 100 اثر با لیبلهایی مانند آرسیای، فیلیپس، اِمی و ایاسوی منتشر كردهاست.
چكناواریان بسیاری از اركسترهای مهم جهان از جمله اركستر فیلارمونیك ارمنستان، «فیلارمونیك سلطنتی انگلستان»، «فیلارمونیك سلطنتی لیورپول»، «اركستر مجلسی انگلیس»، «اركستر سمفونیك لندن» را رهبری كردهاست.
او در 1342 خورشیدی با ساختن موسیقی متن فیلم جلد مار به كارگردانی هژیر داریوش، آهنگسازی برای فیلم را آغاز كرد. به عنوان یكی از موسیقیدانان صاحب سبك برای مستندهای بسیاری موسیقی ساخته و با كارگردانهای متفاوتی همكاری داشتهاست. موسیقی متن 40 فیلم مستند و سینمایی از جمله جدال در مهتاب (1348) به كارگردانی انزو دل وینچنسو، بیتا (1351) به كارگردانی هژیر داریوش، تجاوز به كارگردانی حمید مصداقی و تنگسیر به كارگردانی امیر نادری را تهیه كردهاست. او برای 17 فیلم مستند موسیقی متن فیلم تهیه كردهاست.
چكناواریان كتاب طنزی با عنوان «خرستان» را در 168 صفحه را كه شامل مجموعهای از داستانهای كوتاه طنز است به وسیله نشر صدای معاصر رونمایی و منتشر كرد. وی كه فردی شوخطبع است، در این كتاب داستان كشوری از مجموعه خران را نوشتهاست.
چكناواریان در كنار دیگر حوزه های فعالیت از جمله نویسندگی و نوازندگی، دستی هم در طراحی و نقاشی دارد.
برنامه «مستند فرهنگ» را ساعت14:30 روی موج اف ام از رادیو فرهنگ بشنوید.