نوزدهم مردادماه، سالروز شهادت مردی است كه 16 سال از عمر خود را در سلول‌های انفرادی رژیم بعث پشت سر گذاشت؛ سرلشكر خلبان حسین لشكری كه از سوی مقام معظم رهبری مفتخر به مقام سیدالاسرا شد در آستانه سالروز شهادت این بزرگمرد « مستند فرهنگ» روایتگر بخش هایی از زندگی این شهید می شود.
این شهید چندین عملیات را از پایگاه هوایی دزفول در خاك عراق انجام می‌دهد و در سیزدهمین عملیات در حالی كه 4، 5 روز به شروع رسمی جنگ ایران و عراق مانده به دست بعثی ها افتاده و در یك حالت سكوت كاملاً خبری بدون این كه كسی از زنده ماندن و یا شهید شدن او مطلع شود حدود 16 سال اسیر بی‌نام و نشان می‌شود.
درست چهار روز پیش از حمله نظامی عراق، یعنی بیست‌وهفتم شهریورماه سال 1359، خلبان حسین لشكری برای انهدام تانك‌های عراقی كه مرزهای ایران را گلوله‌باران می‌كردند، به همراه دسته‌ای از جنگنده‌های هوایی ایران وارد خاك عراق شد، در این عملیات، هواپیمای لشكری در ارتفاع شش هزار پایی مورد اصابت راكت‌های عراقی قرار گرفت و او مجبور به تیك‌آف شد و در نهایت به طور ناخواسته در خاك عراق فرود آمد؛ فرودی اجباری كه به اسارت در دست نیروهای بعثی منتهی شد و این اسارت 6410 روز طول كشید.

حسین لشكری 18 سال در عراق اسیر بود، تا 14 سال كسی از او خبری نداشت و نام او جزو مفقودالاثرها بود، چون دولت عراق اجازه نداده بود، صلیب سرخ جهانی اعلام كند كه خلبان ایرانی زنده است.

در همه این سال‌ها فقط یك مصاحبه كوتاه تلویزیونی كه مورد درخواست عراقی‌ها بود، می‌توانست بهترین شرایط را برای خلبان ایرانی دوره دیده در آمریكا و مسلط به سه زبان زنده دنیا فراهم كند؛ اینكه جلوی دوربین‌ها بیاید و اقرار كند ایران آغازگر جنگ بوده است و او بیست‌وهفتم شهریورماه سال 1359 در خاك عراق پرواز كرده است. عراقی‌ها حتی پس از گذشت هفت سال از آغاز جنگ از او مكرر بازجویی می‌كردند و او را به سختی شكنجه می‌كردند تا تن به این مصاحبه بدهد و با این حربه در جوامع بین‌المللی اعلام كنند كه ایران آغازگر جنگ بوده است.

روحیه این خلبان ایرانی برای نمایندگان صلیب سرخ جهانی حیرت‌انگیز بود، اینكه چگونه حسین پس از سپری كردن دوران طولانی اسارت در زندان‌های انفرادی هنوز تعادل روحی و روانی خود را حفظ كرده بود و حافظ كل قرآن مجید شده بود.

او صبح روز هفدهم فروردین ماه سال 1377 بالاخره از اسارت آزاد شد، 100 متر مانده به مرز او را به داخل یك دفتر راهنمایی كردند. در آنجا خبرنگاران صلیب سرخ سوالاتی كردند و او پاسخ آنها را داد. یكی از كارشناسان صلیب سرخ به او گفت: می‌خواهیم یك گفت‌وگوی خصوصی داشته باشیم. حسین گفت: بپرسید! او گفت: می‌خواهی به هر كشوری كه دوست داری پناهنده بشوی؟ ما از لحاظ مادی و سیاسی تو را تأمین و حمایت می‌كنیم. حسین گفت: من 18 سال شرایط سخت اسارت را تحمل كردم به امید اینكه روزی به كشورم بازگردم. از شما خواهش می‌كنم حتی اگر در این چند ساعت باقیمانده از دنیا رفتم، جنازه‌ام را به كشورم بازگردانید.

یك روز بعد حسین لشكری از سوی مقام معظم رهبری مفتخر به لقب سیدالاسرا شد. او پس از آزادی، 11 سال در كنار همسر و پسرش علی‌اكبر زندگی كرد. این خلبان نامدار به سبب تحمل جراحات و شكنجه‌های ناشی از 18 سال اسارت و 70 درصد جانبازی، نوزدهم مردادماه سال 1388 به دیدار حق شتافت.
برنامه « مستند فرهنگ» از گروه تولید و تامین رادیو فرهنگ به تهیه كنندگی فاطمه محمدیان فر ساعت14:30 روی موج اف ام ردبف106 مگاهرتز پخش می شود.