در برنامه «مستند فرهنگ» امشب دریاره تاریخچه و فعالیت های كتابخانه مجلس شورای اسلامی و نشریات ادواری مطالبی بیان می شود.
كتابخانه‌ مجلس شورای اسلامی 570 هزار كتاب چاپی، 28 هزار كتاب خطی، بیش از 41 هزار مجلد نشریه ادواری و میلیون‌ها برگ سند، بخش مهمی از میراثِ ماندگارِ تمدن كهنسال و بزرگ ایران اسلامی را بر دوش می‌كشد و بر اساس رسالت تاریخی كه بر عهده‌اش نهاده شده، همواره چشم‌به‌راه پویندگانی از قافله علم و آگاهی بوده است.
این بنای آگاهی به اراده دوستدارانی از خبرگانِ فرهنگ و ادب در جمع مجلسیان منتخب مردم در اوائل تأسیس حكومت مشروطه، همزمان با استقرار مجلس و اراده حاكمیت قانون در ایران شكل گرفت، و اینگونه، اولین كتابخانه پارلمانی آسیا، با اندكی مسامحه، عمری به قدمت تاریخ تأسیس مجلس قانونگذاری (1285 شمسی) در این سرزمین دارد.

تأسیس رسمی كتابخانه‌ای با هدف بنیادین حمایت فكری و علمی نمایندگانِ مجلس كه از ضرورت‌های اساسی تشكیلِ حكومت جدید بود، اگرچه در دوره نخست مجلس با همه عزمی كه برای انجام این كار وجود داشت، به‌دلیل مشكلات ناشی از تغییرات اساسی در سیستم حكومتی و مشغله‌های فراوان نمایندگان میسر نشد اما با مساعی و پشتكار برخی از نمایندگان فرهیخته عضو هیأت رئیسه دومین دوره‌مجلس شورای ملی و با تصویب آیین‌نامه‌داخلی جدید مجلس شورای ملی در سال 1287 دنبال شد.
نخستین گام‌ها در گردآوری كتب، مجموعه‌های اهدایی عده‌ای از فرزندان فرزانه ملت در صدر مشروطیت بود كه به امید تقویت علم و آگاهی و قانون، میراث علمی و مكتوب برجای مانده از عمری تلاش خود و خاندان خویش را به كتابخانه‌ مجلس سپردند و بدین ترتیب هم كتابخانه را بنیان نهادند و هم نام نیك از خود برجای گذاشتند.
این كتابخانه با ابتكار عده‌ای از برگزیدگان مجلس و در رأس آنان ارباب كیخسرو ـ به اعتبار آن كه سال‌ها سمت كارپردازی مجلس‌ را داشت ـ و تنی چند از دوستداران دیگر در فضایی محدود در كنار حوضخانه ساختمان قدیمی و زیبای مجلس، موسوم به ساختمان مشروطه پا به عرصه حیات گذاشت و خیلی زود محفل انس و منزل نورانی صاحبان خرد و ارباب كمال شد.
پس از شكل‌گیری كتابخانه در فضای محدود و موقت جنب حوضخانه در ساختمان مشروطه، به دلیل استقبال منتخبین ملت از این جایگاه معرفتی، تلاش‌های بسیاری برای تخصیص مكان و فضایی مناسب‌تر برای این مجموعه پی‌گرفته شد.
این تلاش در دوره‌ پنجم مجلس شورای ملی(1302 ش) به بار نشست و ساختمان‌ موجود در ضلع شرقی باغ بهارستان یعنی عمارت عزیزالسلطانی خریداری و بخشی از آن‌ها برای تأسیس كتابخانه‌ای آبرومند اختصاص یافت.

در این زمان عبدالحمید نقیب‌زاده مشایخ به عنوان مسئول موقت منصوب گردید و تا سال 1304 در این سمت باقی ماند. در سال 1304 كتابخانه‌ی مجلس به عنوان اولین كتابخانه‌ی رسمی و دولتی نوین ایران به‌طور رسمی گشایش یافت و انسانی دانشمند و فاضل به‌نام یوسف اعتصام الملك آشتیانی به عنوان مدیر كتابخانه منصوب گردید.

رشد و توسعه‌ این كتابخانه و افزایش مجموعه‌ها، منابع و مخازن آن، در سال‌های بعد مدیران و مسئولان كتابخانه و مجلس را بر آن داشت تا به فكر احداث ساختمانی متناسب با كاربری چندجانبه باشند، آن‌گونه كه بتواند حافظ حریم علمی و حرمت معنوی مجلس بوده و پاسخگوی حجم منابع و مراجعان كتابخانه مجلس باشد. بدین ترتیب قدم دوم در 17 بهمن ماه 1341 برداشته شد و ساختمانی كه در حال حاضر كتابخانه در آن قرار دارد افتتاح گردید.

كتابخانه‌ مجلس، فعالیت‌های خویش را ادامه داد تا آنكه دوران پهلوی به سر آمد و انقلاب اسلامی از راه رسید. در پی این رویداد بزرگ تاریخی، كتابخانه‌ مجلس تنها پس از یك توقف داوطلبانه شش‌ماهه بار دیگر به عنوان مركزی فرهنگی فعالیت خویش را از سر گرفت.

در سال 1362 با تصمیم مسئولین وقت، كتابخانه‌مجلس سنای سابق نیز با عنوان كتابخانه شماره‌ 2 زیر نظر كتابخانه‌ مجلس شورای اسلامی قرار گرفت.
برنامه« مستندفرهنگ» را امشب ساعت20:30 به تهیه كنندگی سمیه نجفی به‌همت گروه تولید و تامین از رادیو فرهنگ بشنوید.