برنامه« مستند فرهنگ» امروز سه شنبه 25 مرداد با پخش روایتی از زندگی امیر هوشنگ ابتهاج روی آنتن رادیو فرهنگ می رود.
« مستند فرهنگ» به تهیه كنندگی فاطمه محمدیان فر روایتی از زندگی مفاخر فرهنگی كشور است كه در برنامه امروز مستند «شاعر ارغوان »، با روایتی از زندگی و فعالیت هنری مرحوم ه.سایه ( امیرهوشنك ابتهاج) از رادیو فرهنگ پخش می شود.
امیر هوشنگ ابتهاج، متخلص به «ه. ا. سایه»، شاعر ایرانی، در 6 اسفند 1306 در رشت متولد شد. دوره تحصیلات دبستان را در رشت و دبیرستان را در تهران گذراند و در همین دوران اولین دفتر شعر خود را به نام «نخستین نغمهها» منتشر كرد.
ابتهاج در جوانی دلباخته دختری ارمنی به نام [گالیا] شد كه در رشت ساكن بود و این عشق دوران جوانی دست مایه اشعار عاشقانهای شد كه در آن ایام سرود. بعدها كه ایران غرق خونریزی و جنگ و بحران شد، ابتهاج شعری به نام كاروان (دیرست گالیا...) با اشاره به همان روابط عاشقانهاش در گیرودار مسائل سیاسی سرود.
ابتهاج مدتی به عنوان مدیر كل شركت دولتی سیمان تهران به كار اشتغال داشت. منزل شخصی سایه كه از منازل سازمانی شركت سیمان است در سال 1387 با نام خانه ارغوان به ثبت سازمان میراث فرهنگی رسیدهاست. دلیل این نام گذاری وجود درخت ارغوان معروفی در حیاط این خانه است كه سایه شعر معروف ارغوان خود را برای آن درخت گفتهاست.
سایه در سال 1346 به اجرای شعرخوانی بر مزار حافظ در جشن هنر شیراز میپردازد كه دكتر باستانی پاریزی در سفرنامه معروف خود (از پاریز تا پاریس) استقبال شركت كنندگان و هیجان آنها پس از شنیدن اشعار سایه را شرح میدهد و مینویسد كه تا قبل از آن هرگز باور نمیكردهاست كه مردم از شنیدن یك شعر نو تا این حد هیجان زده شوند.
ابتهاج از سال 1350 تا 1356 سرپرست برنامه گلها در رادیوی ایران (پس از كناره گیری داوود پیرنیا) و پایهگذار برنامه موسیقایی گلچین هفته بود. تعدادی از غزلها، تصنیفها و اشعار نیمایی او توسط موسیقیدانان ایرانی نظیر شجریان، ناظری و حسین قوامی اجرا شدهاست. تصنیف خاطره انگیز تو ای پری كجایی و تصنیف سپیده (ایران ای سرای امید) از اشعار سایه است. سایه بعداز حادثه میدان ژاله (17 شهریور 1357) به همراه محمدرضا لطفی، محمدرضا شجریان و حسین علیزاده، به نشانه اعتراض از رادیو استعفاء داد.
از مهمترین آثار هوشنگ ابتهاج تصحیح او از غزلهای حافظ است كه با عنوان حافظ به سعی سایه نخستین بار در 1372 توسط نشر كارنامه به چاپ رسید و بار دیگر با تجدیدنظر و تصحیحات تازه منتشر شد. سایه سالهای زیادی را صرف پژوهش و حافظ شناسی كرده كه این كتاب حاصل تمام آن زحمت هاست كه سایه در مقدمه آن را به همسرش پیشكش كردهاست.
امیرهوشنگ ابتهاج متخلص به «ه. ا. سایه» 19 مرداد در كلن آلمان درگذشت
پیكر استاد ابتهاج چهارشنبه به ایران منتقل و پنجشنبه از كنار درخت ارغوان واقع در میدان فردوسی تهران تشییع میشود و روز جمعه 28 مرداد با تشییع مردم فرهنگ دوست و ادب پرور ایران اسلامی در باغ محتشم رشت آرام میگیرد.
«مستند فرهنگ» به تهیه كنندگی فاطمه محمدیان فر ساعت 14:30 روی موج اف ام ردیف 106 مگاهرتز از رادیو فرهنگ پخش می شود.