مستند فرهنگ شنبه تا چهارشنبه هر هفته از ساعت 14:30 به مدت 30 دقیقه

رادیو فرهنگ

مستند فرهنگ

مستند ماجرای شلیك به پرواز 655 ایران ایر در رادیو فرهنگ

شبكه رادیویی فرهنگ در برنامه «مستند فرهنگ» یكشنبه 12 تیرماه با پخش روایتی از شلیك به پرواز 655 ایران ایر توسط ناو وینسنس، از جنایات آمریكا علیه مردم ایران می‌گوید.

1401/04/12
|
09:05

« مستند فرهنگ» به تهیه كنندگی فاطمه محمدیان فر این‌بار بازخوانی ماجرای شلیك آمریكا به هواپیمای ایرانی در خلیج فارس است؛ مستندی درباره پرواز شماره 655 ایران ایر در تاریخ 12 تیر 1367 كه با شلیك دو موشك از ناو یواس‌اس وینسنس متعلق به نیروی دریایی ایالات متحده آمریكا بر فراز خلیج فارس سرنگون شد و تمامی سرنشینان آن شهید شدند.
هواپیمای مسافری ایرباس ایران كه از بندرعباس عازم دبی بود، بر فراز آب‌های خلیج فارس و در نزدیكی جزیره «هنگام» مورد هجوم یگان‌های دریایی متجاوز آمریكایی مستقر در آب‌های خلیج فارس قرار گرفت و همه 291 مسافر و خدمه آن اعم از مرد و زن و كودك و نوجوان و كهن‌سال (یعنی 66 كودك، 52 زن، 172 مرد و 36 نفر از اتباع یوگسلاوی سابق، هند، پاكستان، ایتالیا و امارات)به شهادت رسیدند.
كاپیتان محسن رضایان، خلبان با سابقهٔ پرواز 655 هواپیمای ایرباس آ -300 بود كه بیش از 7٬000 ساعت پرواز را در كارنامهٔ خود داشت.
بر اساس گزارش نیروی دریایی آمریكا، در بامداد روز حادثه دو فروند از كشتی‌های جنگی آمریكا یعنی ناو یواس‌اس وینسنس و ناوچه یواس‌اس مانتگومری با قایق‌های توپ دار ایرانی كه یك نفتكش پاكستانی را در خلیج فارس تهدید كرده بودند، درگیر می‌شوند و دو طرف به تبادل آتش می‌پردازند. چهل دقیقه پس از آغاز این درگیری، ناو یواس‌اس وینسنس دو فروند از این قایق‌ها را غرق می‌كند. اگرچه در گزارش‌های اولیه گفته شده بود كه این درگیری در آب‌های بین‌المللی روی داده اما بعدها در سال 1992 میلادی مشخص شد كه محل وقوع این نزاع، آب‌های ایران بوده است.

همزمان با این درگیری، ایرباس مسافربری ایران فرودگاه بندرعباس را حدود نیم ساعت دیرتر از زمان برنامه‌ریزی شده برای پرواز، ترك می‌كند. تحقیقات بعدی نیروی دریایی آمریكا نشان داد كه این هواپیمای ایرانی در همان راه هوایی تجاری تأیید شده‌اش در حال پرواز بوده و خود را نیز در فركانس‌های كنترل ترافیك هوایی به عنوان یك هواپیمای غیرنظامی معرفی كرده است.
همزمان با پرواز این هواپیما ویلیام سی. راجرز، كاپیتان ناو «یواس‌اس وینسنس» اطلاعاتی را دریافت می‌كند مبنی بر اینكه یك هواپیمای ناشناس كه از سوی رادارها شناسایی شده است، به تماس‌ها و هشدارها پاسخ نمی‌دهد. به او همچنین گفته شده بود كه احتمال دارد این هواپیما، یك جنگنده اف -14 ایران باشد.

این ناو همچنین ادعا كرد كه هواپیما به تدریج ارتفاع خود را كم كرده و در مسیر عادی خود نیز نبوده كه بعداً ثابت شد چنین ادعاهایی واقعیت نداشته است.

در ساعت 10:22 ناو جنگی وینسنس آمریكا كه از یك مأموریت اسكورت برمی‌گشت و به حریم آب های ایران وارد شده بود، به دستور ناخدا ویلیام راجرز، فرمانده ناو وینسنس، موشك استاندارد 2 را به سوی پرواز 655 شلیك كرد. هواپیما از صفحه رادارهای زمینی محو شده و در آب‌های خلیج فارس سقوط كرد. با عدم اطلاع از سرنوشت هواپیما، برج مراقبت فرودگاه بندرعباس، در تماس با دبی، پیگیر سرنوشت پرواز 655 شده ولی آن‌ها نیز اظهار بی‌اطلاعی كردند. بلافاصله پس از این واقعه، مقامات آمریكایی اعلام كردند كه یك فروند هواپیمای اف -14 جمهوری اسلامی ایران را مورد هدف قرار داده‌اند.
پس از سقوط این هواپیما، هیچ‌كدام از كشتی‌های آمریكایی حاضر در منطقه اقدامی‌ برای جستجوی بازماندگان و نجات آنها نمی‌كنند. به این ترتیب بیش از 290 سرنشین این هواپیما كه 66 نفر از آنها كودك بودند، تنها به این دلیل كه هواپیمایشان «به اشتباه» هواپیمایی جنگنده شناسایی شده بود، جان می‌بازند.
در سال 1990 ناخدا ویل راجرز مدال لژیون لیاقت را از دستان جورج هربرت واكر بوش، رئیس‌جمهور وقت آمریكا، به‌خاطر رفتار بسیار شایسته و انجام خدمات برجسته بین تاریخ آوریل 1987 تا مه 1989 به عنوان افسر فرماندهٔ ناو وینسنس دریافت كرد. راجرز در حالی این مدال لیاقت را دریافت می‌كرد كه در مراسم تجلیلش هیچ اشاره‌ای به سرنگون كردن پرواز 655 ایران ایر نشد.

«مستند فرهنگ» به تهیه كنندگی فاطمه محمدیان فر ساعت 14:30 روی موج اف ام ردیف 106 مگاهرتز از رادیو فرهنگ پخش می‌شود.

دسترسی سریع
مستند فرهنگ