از ساعت به مدت

رادیو فرهنگ

در قلمرو فرهنگ

در وصف فرهنگ شریف مرد موسیقی ایران

سوم فروردین سالروز تولد فرهنگ شریف

1402/01/03
|
12:52

فرهنگ شریف در 1310 خورشیدی در آمل به دنیا آمد. پدرش كه از پزشكان مشهور بود با ایجاد فضایی آرام در محیط خانواده، آن هم در زمانی كه خانواده‌ها جایگاهی برای موسیقی و هنر در رشد و تربیت فرزندان قایل نبودند، بستر رشد دلخواه را برای هر سه فرزند خود فراهم كرد و فرزند خود یعنی فرهنگ شریف را با موسیقی آشنا ساخت و به او تعلیم داد. همچنین رفت و آمد بزرگان موسیقی به منزل آنها خصوصاً عبدالحسین خان شهنازی در علاقه او به موسیقی بی تاثیر نبود.

خود وی درباره این دوران گفته است: «چهار ساله بودم كه متوجه شدم پدرم نزد علی اكبر خان شهنازی آموزش ساز تارمی بیند و در آن سال ها كه به روش سینه به سینه آموزش داده می شد، معمولا پیش درآمدهای طولانی را به هنرجویان آموزش می دادند یك بار كه پدرم در حال نواختن یكی از این پیش درآمدها بود در حین نواختن ادامه پیش درآمد را فراموش كرد و من بدون مقدمه به پدرم گفتم آقا جون ادامه آهنگی كه می نواختید این طوری است و سپس شروع كردم به خواندن ادامه پیش درآمد. پدرم از من خواست ادامه پیش درآمد را ازابتدا تا انتها برایش بخوانم و من این كار را بدون هیچ اشتباهی انجام دادم و از آن به بعد حكم ضبط صوت پدرم را ایفا می كردم و هر زمانی كه دچارمشكل می شد از من كمك می گرفت. وقتی پدرم متوجه استعداد و علاقه من شد، ساز تار را نزد عبدالحسین شهنازی برادر علی اكبر شهنازی فرا گرفتم».

فعالیت­‌های هنری

فرهنگ شریف، 12 ساله بود كه نخستین اجرای خود را در قالب تك نوازی، به صورت زنده در رادیو اجرا كرد و پس از آن در بیشتر مجموعه برنامه های «گل‌ها» جهت تكنوازی آواز برای خوانندگان دعوت می شد. هر اثری كه از او به جا مانده به نوعی دارای امضای شخص خودش است.

سبك موسیقی

فرهنگ شریف در بداهه نوازی بی نظیر بود و سبكش نیز منحصر به خود او بود. مهارت ‌های او در ایجاد دریچه ای جدید در انگشت گذاری و مضراب زنی، صدای متفاوتی را از دل تار بیرون می كشید كه تا به حال شنیده نشده بود.

به گفته بسیاری از بزرگان موسیقی، زیباترین نوع صدای استخراجی از ساز تار، صدای تار فرهنگ شریف بود. وی با بهره گیری از قدرت تخیل و روح لطیف و به كارگیری هنر نوازندگی خود، جملات و ملودی های لطیفی می ساخت كه در نوع خود بی مانند است. او در اجرای كشش های طولی و عرضی، استفاده از سكوت های به جا، جواب های كوتاه و مفید آوازی و... چنان تبحر داشت كه بیشتر بزرگان این عرصه به تكرار ناپذیر بودن هنرش اذعان دارند.

استاد علی معلم دامغانی شعری را در وصف خوش نواز تار ایران سروده و به همراه پیامی كوتاه منتشر كرده است.
متن پیام و سروده ی رئیس فرهنگستان هنر به شرح ذیل است:
«آفرین و سلام؛ وارث باربد و نكیسا و سركش و سركب خلف موصلی و زریاب دوده‌دار خانگاه رودكی چنگ زن و مولانای نی‌نواز و حافظ خوش‌نوا و یادگار خاندان هنر میراز علی اكبر و آقا حسینقلی و میرزا عبدالله و درویش و شهنازی و عبادی، استاد مسلم تار، نوازنده ی شیرینكار فرهنگ شریف.
خنیاگر روزگار فرهنگ شریف
آزاده و چیره دست و استاد و ظریف
آن زخمه كه می‌زنی تو، ما را مرهم
آن نغمه كه سركنی تو، جان را تشریف
درویشی و شهنازی و نی‌داوودی
در زیر و بم ردیف و ضرب تصنیف
دستان تو مخلصین و مضراب اژدر
اوج تو مفرّح و فرود تو لطیف
فرهنگ به فر و هنگی و كش آهنگ
آسوده ز زیر و زار و دور از تحریف
ای آرش گیر و دار و ای رستم تار
گردی تو و پهلوان نبایست نحیف
بردار سر از فراش بیماری و ضعف
مردی تو و ما تو را نخواهیم ضعیف
آن نرد كه می زدی تو برجاست هنوز
افتاده به دستخونم ای كهنه حریف
در پرده ی نغمه‌زار ما راز بسی است
یعنی به شتا ربیع و در صیف خریف
برخیز و نُت و نوای هفت آوا را
از نو بنما به نوع دیگر تألیف
ای لایق آفرین فرهنگستان
خنیاگر روزگار، فرهنگ شریف».

استاد فرهنگ شریف از بزرگان موسیقی ایران و از چیره دست ترین نوازندگان تار ایران به شمار می رود. این استاد بزرگ موسیقی ایرانی هم نوازی های جاویدانی با استادانی چون پرویز یاحقی، اسدالله ملك، فضل الله توكل، همایون خرم، منصور نریمان، مجید نجاحی، حبیب الله بدیعی، منصور صارمی و جهانگیر ملك داشته و آهنگ های خاطره انگیزی به یادگار نهاده است.

دسترسی سریع
در قلمرو فرهنگ