از ساعت به مدت

رادیو فرهنگ

در قلمرو فرهنگ

ریشه هفت سین، هفت منشأ گیاهی

گفتگو با عبدالرضا مجدی در برنامه سرزمین نوروز

1402/01/02
|
06:50

مجدی در این برنامه در مورد هفت سین و ریشه های آن صحبت كرد و گفت :
وقتی كه مصری ها، بابلی ها و دیگر امت ها توانستند پنج سیاره ی نزدیك تر به خورشید را بشناسند، با اضافه كردن ماه و خورشید، به عدد هفت رسیدند و این بر تقدس عدد 7 افزود وقتی در قصه های كهن تر، كه تا زمان ما هم ادامه پیدا كرده است، صحبت از شهری می شود كه هفت برج و هفت بارو داشت، به معنای آن است كه این شهر برج و باروهای بسیار داشت.
او پس از اشاره به ریشه های عدد هفت، در اقوام مختلف به نقش این عدد در سفره هفت سین ایرانیان اشاره كرد و گفت :
علت این كه هفت سین به راستی هفت سین است ، اشاره به هفت “امشاسپند” است و چون كلمه “سپند” با سین شروع می شده ، روی این اصل به علامت آن هفت مقدس جاودانی ، چیزهائی در نظر گرفته شده كه هم با حرف سین شروع شده باشند و هم مورد استفاده مثبت بشر واقع شوند.
عدد هفت در قدیم : مردم بابل عدد هفت را مقدس می شمردند ، طبقات آسمان و زمین و سیارات هفت بوده است ، ایام هفته هفت روز است.

عده‌ای معتقدند چیدن سفره هفت سین آن قدر كه امروز رواج دارد، در گذشته‌ها رواج نداشته و از سنت‌های آیین نوروز نبوده است و شاید به این علت است كه در كتب تاریخی و ادبی كهن اشاره‌ای به هفت سین نشده است و با رجوع به فرهنگ‌ها به نظر می‌رسد پیش از قا آنی نمی‌توان به شاعری اشاره كرد كه هفت سین را در شعر خود آورده باشد.

سین ساغر بس بود‌ای ترك ما را روز عید

گو نباشد هفت سین رندان درد آشام را

ابوریحان بیرونی سفره هفت رقمی را از زمان جم می‌داند. چون جمشید بر اهریمن كه راه خیر و بركت، بارش باران سبز شدن گیاهان و نعمت‌های فراوان را بسته بود، پیروز شد و دوباره خیر و بركت، نعمت باران و سبز شدن گیاهان شروع شد، به همین جهت مردم گفتند"روزنو" یعنی روزنوین و دوری تازه. پس هر كس از راه تبرك و یادمان در این روز در ظرفی جو كاشت، پس این رسم در ایران پایدار ماند كه برای روز نوروز مردم در هفت ظرف هفت نوع از غلات را می‌كاشتند و سبز می‌كردند و از رویش و نمو این غلات، خوبی و بدی محصول و كشت و كار را در سالی كه در پیش داشتند، حدس می‌زدند.

او در كل شگون مثبت عدد هفت را بررسی كرد و گفت علت آن باورهای مردم در دوران مختلف بوده است.

دسترسی سریع
در قلمرو فرهنگ