هفت اورنگ پنج شنبه ها ساعت 18 از ساعت 18 به مدت 30 دقیقه

رادیو فرهنگ

هفت اورنگ

نگاهی به ثبت ملی شربافی در كاشان در « هفت اورنگ» رادیو فرهنگ

برنامه "هفت اورنگ" چهارشنبه 8 مهر با موضوع ثبت ملی شربافی در كاشان از رادیو فرهنگ پخش می شود.

1400/07/07
|
10:02

دربرنامه هفت اورنگ كه به معرفی ثبت ملی و جهانی میراث ناملموس ایران زمین اختصاص دارد امروز به ثبت ملی شربافی در كاشان اشاره می شود.
در این برنامه در گفت و گو با عباس تراب زاده ( كارشناس و مسئول میراث فرهنگی ناملموس استان اصفهان و شهرستان كاشان) و علی اكبر قاصدی ( هنرمند و پیشكسوت شرباف در كاشان ) به بررسی این هنر دستی سنتی پرداخته می شود.
شَعربافی یا شربافی یكی از صنایع دستی ایران است.
به موی انسان یا حیوان «شَعر» گفته می‌شود، و در اصطلاح بافندگی، شَعر نوعی پارچه‌ است كه با مو یا ابریشم و با «دستگاه بافندگی چهاروردی» بافته می‌شود. بافتن شَعرِ پشمی در یزد و اصفهان و شَعر ابریشمی در كاشان رواج داشت كه اكنون در معرض فراموشی و نابودی است.
نقشهٔ خاصی برای بافت شَعربافی وجود ندارد و به دو شیوه ساده و میله‌ای (راه‌راه) بافته می‌شود. شعر ساده را بیشتر به رنگ‌های بنفش، زرشكی، مشكی، زرد، بادنجانی، سبز، گلی برای لباس زنان و شعر میله‌ای را به شكل سیاه و سفید به عرض 2 متر و طول 1٫5 متر برای لباس مردان می‌بافند.
رسم است كه نام بافنده با نشان طلایی در سر و ته پارچه درج شود.
گفتنی است كه در گذشته، (تا حدود 50 سال پیش) بافندگی با دستگاه شعربافی، بسیار دشوار بوده و تنها از عهده جوانان بر می‌آمده‌است. اما یكی از شَعربافان قهار آن دوره به نام حاج حبیب الله خادم قطعه‌ای را به این دستگاه اضافه می‌كند كه كار با آن را بسیار ساده تر می‌نماید. این قطعه چك (با فتحه حرف چ) نام دارد و ساختار ساده‌ای دارد.ایشان هم اكنون در قید حیات بوده و 90 سال سن دارند.
 شعربافی، جولایی یا پارچه بافی دارای قدمت تاریخی در ایران می باشد. در این میان، كاشان به عنوان مركز بافت پارچه های ابریشمی و شعربافی معرفی گردیده و به موازات هنر قالیبافی و پس از آن، رایجترین حرفه در كاشان بوده است.
تقریباً یك سوم مردم كاشان در سالهای نه چندان دور، شعرباف بوده اند. شعربافی بعد از قالیبافی، رایج ترین حرفه در كاشان بود و هنوز كارگاه هایی در محلات قدیم باقی مانده كه پیرمردها در آن ها پشت دستگاه های شعربافی، تارها را میبافند.
در تاریخ گذشتۀ كاشان، شعربافها برخلاف امروز، جایگاه ویژه ای داشتند. آنها صاحب مكنت و دارایی بودند، لیكن در شرایط جدید، انسانها این میراث كهن را  فراموش كرده اند.
برنامه هفت اورنگ را به همت گروه ادب و هنر به تهیه كنندگی حسین رحمانی، اجرای كارشناسی، نویسندگی و پژوهش ، ‌مشاور محتوایی سید حامد موسوی، ساعت 21:00 برروی موج اف ام ردیف 106مگاهرتز از رادیو فرهنگ بشنوید .

دسترسی سریع
هفت اورنگ