هفت اورنگ پنج شنبه ها ساعت 18 از ساعت 18 به مدت 30 دقیقه

رادیو فرهنگ

هفت اورنگ

نگاهی به ثبت ملی ساز بربط در برنامه «هفت اورنگ»

ثبت ملی مستندسازی ساز بربط امروز چهارشنبه 30 مرداد، در برنامه «هفت اورنگ» بررسی می‌شود.

1398/05/30
|
11:54

صیانت از میراث فرهنگی ناملموس- سازهای هر كشوری، قصه گوی نوای مردم‌اش است. آن‌ها یك نوع برایند هنرمندانه از فرهنگ، رسم و آیین اند كه نوازنده آن را به صدایی شنیدنی تبدیل می‌كند.
به طور كلی ثبت ملی یك اثر بین شش تا نه ماه طول می‌كشد و ثبت جهانی آن بعد از تشكیل پرونده، حدود دو سال زمان می‌برد چون یونسكو هر دو سال یك‌بار، پرونده‌های پیشنهادی را می‌پذیرد و بررسی می‌كند. سازها، قصه‎گوی نوای مردمند. بربط كه بربت هم نوشته می‌شود، بم‌ترین ساز زهی- زخمه‌ای ایرانی است. خوارزمی در مفاتیح العلوم با الهام از كاسه این ساز، آن را بربت به معنای سینه مرغابی خوانده است. این ساز بعد از حمله اعراب به ایران وارد كشورهای عربی شد و آن‌ها به این ساز «عود» به معنای پوشیده شده از چوب می‌گویند كه فارسی شده واژه رود (نام دیگر بربت در فارسی) است. گفته شده كمال‎الدین زریاب، عود عربی را كه كاسه ای بزرگ تر از بربت دارد، به اسپانیا می‌برد و از آمیختن این ساز با تار و تحول آن گیتار ساخته می‌شود. حافظ، مولانا، خیام و فردوسی از بربت یا رود در اشعار خود گفته‌اند به طور مثال فردوسی سروده است: «بزرگان به شادی بیاراستند/ می و رود و رامشگران خواستند». این ساز در دوره‎ای مهجورماند و بعد از تشكیل هنرستان عالی موسیقی، استادان سه تار نواز ایرانی آن را احیا كردند.
كشورهای لبنان، سوریه، عراق و همچنین تركیه كه سابقه مصادره مفاخر ایرانی زیادی را هم در كارنامه خود دارند، مدعی اصالت این ساز به نام كشور خودشان هستند.
«هفت اورنگ» كاری از گروه ادب و هنراست كه ساعت 16:30 به مدت 40 دقیقه برروی موج اف ام ردیف 106مگاهرتز از رادیو فرهنگ پخش می‌شود.

دسترسی سریع
هفت اورنگ