برنامه مستند «چراغداران » رادیو فرهنگ پنجشنبه 11 شهریور ماه به روایت زندگی «پرفسور محمد حسن گنجی» پدر علم جغرافیای كشورمان اختصاص دارد.
محمدحسن گنجی از جمله جغرافیدانان برجسته این مرز و بوم محسوب میشود كه با سالها تحقیق و پژوهشهای فراوان، حیاتی تازه به دانش جغرافیا بخشید و زمینهساز رشد و پیشرفت این علم در كشور شد، در برنامه « چراغداران» كه شرح كوتاهی از زندگی مفاخر ادبی و فرهنگی كشورمان است امروز بهروز رضوی بخش هایی از داستان زندگی وی را روایت می كند.
محمد حسن گنجی پدر علم جغرافیای ایران دارای 130 اثر برجسته علمی و تخصصی به زبانهای فارسی و انگلیسی و تربیت كننده 11 نسل استاد عالی در حوزه جغرافیاست.
محمد حسن گنجی در سال 1291 در شهرستان بیرجند به دنیا آمد. پدر او، ابوتراب مدتها نایبالحكومة شهر "قاین" بود. وی سه برادر و دو خواهر داشت كه چهار نفر آنها در مدارس محلی بیرجند به تدریس اشتغال داشتند. گنجی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاه خود گذراند و پس از آن برای ادامه تحصیل به تهران مهاجرت كرد. در تهران به دارالمعلمین عالی رفت و در رشته تاریخ و جغرافیا تحصیل كرد و به درجه كارشناسی رسید. سپس در حدود سال 1312 به عنوان دانشجوی برگزیده به اروپا اعزام شد و در دانشگاه ویكتوریا منچستر انگلستان به تحصیل ادامه داد و در سال 1317، لیسانس تخصصی خود را در جغرافیا اخذ كرد و سپس در گروه تخصصی جغرافیا در دانشگاه منچستر نامنویسی كرد و پس از چهار سال توانست لیسانس تخصصی و ممتاز در جغرافیا را به دست آورد كه برابر كارشناسیارشد به شمار میآید.
محمد حسن گنجی از سال 1317 تا 1354 در دانشگاه تهران به تدریس اشتغال داشت و به عنوان اولین شخصی كه جغرافیای نوین را وارد برنامههای دانشگاهی كردهاست، شناخته میشودو به عنوان بنیانگذار سازمان هواشناسی ایران از وی نام می برند.
دكتر گنجی كه به پدر علم جغرافیای ایران شهرت دارد، در سال 2001 از سوی سازمان جهانی هواشناسی به عنوان دانشمند برتر جهان و دانشمند سال هواشناسی معرفی شده است. او در بیست و نهمین كنگره اتحادیه بینالمللی جغرافیایی در كره جنوبی در سال 2000 میلادی به عنوان یكی از 15 جغرافیدان برجسته جهان شناخته شد و سازمان هواشناسی جهانی، جایزه علمی سال 2001 خود را به وی اعطا كرد.
محمدحسن گنجی، 28 تیرماه 1391 بر اثر زمین خوردن در منزل شخصی خود دچار خونریزی مغزی شد. پس از آن به بیمارستان منتقل و تحت عمل جراحی قرار گرفت كه بهبود نیافت و درگذشت. پیكر ایشان پس از تشییع از مقابل دانشگاه تهران جهت خاكسپاری به زادگاهش شهر بیرجند منتقل شد و در تاریخ 2 مرداد ماه 1391 در محل بوستان دكتر محمد حسن گنجی در خیابان توحید، چهره در نقاب خاك كشید.
برنامه «چراغداران» را به تهیه كنندگی حسینی باغسنگانی و روایت بهروز رضوی ساعت 12:40 روی موج اف ام ردیف106 مگاهرتز از رادیو فرهنگ بشنوید .