روز 24 ماه ذی‌الحجه، سال دهم هجری، یكی از مبارك‌ترین و باشكوهترین ماجراهای تاریخ اسلام به نام مباهله، اتفاق افتاده كه قرآن كریم نیز آن را بیان كرده و این روز از اهمیت خاصی برخوردار است و به عنوان میراثی جاودان برای جهان اسلام است.
روز مباهله یا عید مباهله، یكی از بزرگترین رویدادهای تاریخ اسلام است كه پیامبر اكرم(ص) با اهل بیت(ع) به مصاف توطئه‌گران (نجرانیان) رفتند. در این روز كه در اصل روز رویارویی حق و باطل بود، نجرانیان برحقانیت خاتم الانبیأ بیش از پیش ایمان آوردند.
روز بیست و چهارم ذی الحجه روزی است كه رسول خدا صَلَّی اللَّهِ عَلِیهِ وَاله با نصارای نجران مُباهَلَه كرد و پیش از آنكه خواست مُباهله كند عبا بر دُوش مبارك گرفت و حضرت امیرالمؤمنین و فاطمه و حَسَن و حسین عَلیهمُ السلام را داخل در زیر عبا نمود و گفت پروردگارا هر پیغمبری را اهل بیتی بوده است كه مخصوص ترین خلق بوده اند به او خداوندا اینها اهل بیت منند پس از ایشان برطرف كن شك و گناه را و پاك كن ایشان را پاك كردنی پس جبرئیل نازل شد و آیه تطهیر در شاءن ایشان آورد پس حضرت رسول صَلَّی اللَّهِ عَلِیهِ وَ اله آن چهار بزرگوار را بیرون برد از برای مباهله چون نگاه نصاری بر ایشان افتاد و حقّیّت آن حضرت و آثار نزول عذاب مشاهده كردند جُراءَت مُباهله ننمودند واستدعای مصالحه و قبول جزیه نمودند و در این روز نیز حضرت امیرالمؤ منین علیه السلام در حال ركوع انگشتری خود را به سائل داد و آیه اِنَّما وَلِیُّكُمُ اللّهُ در شانش نازل شد.
در كل این روز روز شریفی است و در آن چند عمل وارد است:
اول: غسل، كه نشان پالایش ظاهر از هر آلودگی و آمادگی برای آرایش جان و صفای باطن است؛
دوم: روزه، كه سبب شادابی درون است؛
سوّم: خواندن دو ركعت نماز، كه در وقت و كیفیت و ثواب مانند نماز روز عید غدیر است، و اینكه «آیة الكرسى» در نماز مباهله باید تا«هم فیها خالدون» خوانده شود.
هم چنین در این روز خواندن زیارت امیرالمؤمنین(ع) به ویژه زیارت جامعه روایت شده است. احسان به فقرا و محرومان به تأسّی از مولی الموحدین علی (ع) كه در ركوع نمازش به نیازمند احسان فرمود، سفارش شده است.
چهارم: خواندن دعاى مباهله مى باشد، كه شبیه به دعاى سحر ماه رمضان است، و شیخ طوسى و سیّد ابن طاووس نقل كرده اند، ولى بین روایات آن دو بزرگوار اختلاف زیادى است، و من روایت شیخ طوسى را در كتاب «مصباح» برگزیده ام كه فرموده است: دعاى روز مباهله همراه با فضیلت آن، از حضرت صادق علیه السّلام روایت شده، و آن دعا این است:
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُكَ مِنْ بَهَائِكَ بِأَبْهَاهُ وَ كُلُّ بَهَائِكَ بَهِیٌّ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُكَ بِبَهَائِكَ كُلِّهِ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُكَ مِنْ جَلالِكَ بِأَجَلِّهِ وَ كُلُّ جَلالِكَ جَلِیلٌ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُكَ بِجَلالِكَ كُلِّهِ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُكَ مِنْ جَمَالِكَ بِأَجْمَلِهِ وَ كُلُّ جَمَالِكَ جَمِیلٌ؛
خدایا از تو درخواست مى كنم از زیبایى ات به حق برترین مرتبه زیبایى ات، و همه مراتب آن زیباست، خدایا از تو درخواست میكنم به همه مراتب زیباییات.خدایا از تو درخواست مى كنم از بزرگى ات به حق برترین مرتبه بزرگى ات، و همه مراتب بزرگى ات بزرگ است، خدایا از تو درخواست میكنم به همه مراتب عظمتت.خدایا از تو درخواست میكنم از جمالت، به حق برترین مرتبه جمالت، و همه مراتب جمال تو جمیل است، خدایا از تو درخواست میكنم به همه مراتب جمالت.
