كتاب «جنبش‌های اسلامی معاصر» نوشته احمدرضا بردبار توسط انتشارات آرمان رشد منتشر و راهی بازار نشر شد.
كتاب «جنبش‌های اسلامی معاصر» نوشته احمدرضا بردبار به‌تازگی توسط انتشارات آرمان رشد منتشر و راهی بازار نشر شده است.
شناخت جنبش‌های اسلامی-سیاسی و آگاهی به جهان‌بینی‌ها و روش‌هایی كه این‌جریان‌ها برای پیروان و هم‌اندیشان خود ایراد می‌كنند، راه را برای گزینش واكنشی مناسب هموار خواهد ساخت. نویسنده كتاب پیش‌رو كه عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی است، تلاش كرده در این‌كتاب، با بیان علمی و دانشگاهی، مبانی جنبش‌های اسلامی-سیاسی را تبیین كند.
بردبار معتقد است اگر این‌جنبش‌ها در قالب گفتمانی به نام اسلام سیاسی مورد تحلیل قرار بگیرند، مفاهیمی چون جنبش، پان‌اسلامیسم یا خود مفهوم اسلام سیاسی را می‌توان به‌عنوان مفاهیم برون‌گفتمانی و دال‌هایی مانند مفهوم سلف، جهاد و... از دال‌های اصلی یا واژگان نهایی این‌جنبش‌ها دانست كه تقریباً تمام این‌جنبش‌ها از آن‌ها برای معنایابی و هویت‌بخشی به خود استفاده كرده‌اند.
كتاب «جنبش‌های اسلامی معاصر» 5 فصل دارد و مطالبش برپایه مستندات تاریخی به 3 گونه از جنبش‌های افراطی، لیبرال و نهضت‌محور می‌پردازند. نویسنده كتاب می‌گوید چنین‌تقسیم‌بندی‌ای را برای رعایت انصاف به‌كار بسته تا تفكیك بنیادینی در جنبش‌های اسلامی-سیاسی كه پایه‌های یكسانی به نام اسلام و اسلام‌خواهی دارند، رعایت شود.
بردبار علت تقسیم‌بندی موضوعی خود در این‌كتاب را این‌چنین بیان كرد: از این‌طبقه‌بندی استفاده كردم تا جنبش‌های رادیكال (افراطی) كه شكلی از بازگشت كوركورانه به سنت‌های پیشین دارند، با جنبش‌های لیبرال كه تاحد زیادی از مبانی و سرچشمه‌های اسلامی فاصله گرفته‌اند و نیز جنبش‌های نهضت‌محور كه در تلاش برای ایجاد حكومتی شایسته جهت ایجاد جهانی متعالی هستند، از یكدیگر بازشناخته شوند و همواره مرز بین این‌جنبش‌ها متمایز باشد.
وی افزود: توجه به این‌نكته بسیار حائز اهمیت است كه مخاطبان و افراد كنونی در جوامع اسلامی، مخاطبینی ویژه به شمار می‌آیند كه پرورش‌یافته آموزه‌ها و تعالیم آیین اسلام هستند. چنان‌چه در تعریف مسائل مهمی مانند آزادی، مشروعیت، هویت، انتخابات، جایگاه زنان، حقوق بشر و... دچار تشتت شوند و نتوانند با معیارهای خود درصدد پاسخگویی به این نیازها برآیند، گسست‌های ژرف هویتی-دینی دامن‌گیر آن‌ها خواهد شد؛ به‌گونه‌ای كه پیامدهای مصیبت‌بار اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و... تا درازمدت اثرات سوء خود را در جامعه نمایان می‌گرداند. بنابراین یگانه نظامی كه در چنین ساختاری می‌تواند به حیات خود ادامه دهد، نظامی كاملاً مبتنی بر آموزه‌های دینی خواهد بود و دیگر هیچ.
یكی از مسائل مهمی كه مولف كتاب «جنبش‌های اسلامی معاصر» در این‌اثر به آن پرداخته، تلفیقی از آیین اسلام با دیگر شیوه‌های حكومت‌داری بسیار دشوار است. به‌گونه‌ای كه گویی مبانی ایدئولوژیك هر نظام سیاسی با مبانی ایدئولوژیك دیگر نظام‌ها باوجود پاره‌ای از هم‌پوشانی‌ها، غیرقابل‌جمع است. به‌تعبیر این‌مولف آیین اسلام، تنها با مبادی و شاكله‌های خودِ این‌آیین است كه می‌تواند كارآمد باشد، تلفیق آن با دیگر آموزه‌ها، یا راه را به‌كلی دگرگون می‌سازد و از مبادی اسلامی فاصله‌ای بس بلند می‌گیرد و یا اساساً نمی‌تواند كارایی لازم را داشته باشد. به‌این‌ترتیب آن‌چه به‌عنوان الگوی اسلام سیاسی نهضت‌بنیاد نمایان می‌شود، پیشرفت‌های خود را مدیون پاسبانی از سرچشمه‌های ایدئولوژیك است و چنان‌چه به‌صورت ادغام در ایدئولوژی دیگری عمل كند، نمی‌تواند كارایی خود را حفظ كند.
این‌كتاب با 282 صفحه، شمارگان 500 نسخه و قیمت 63 هزار تومان منتشر شده است.
منبع : مهر
