امام موسی كاظم و دوران امامت آن حضرت

موسی بن جعفر علیه السلام (127 یا 128 - 183 ه.ق) ملقب و مشهور به امام كاظم، امام هفتم شیعیان است كه پس از شهادت پدرش امام جعفر صادق علیه السلام به امامت رسید و از سال 148 تا 183 یعنی مدت 35 سال رهبری شیعیان را بر عهده گرفت. ایشان معاصر با چهار تن از خلفای عباسی یعنی منصور (148 تا 158)،مهدی (158 تا 169)،هادی(169 تا 170) و هارون الرشید (170 تا 183) بودند. كه همگی در ضدیت با شیعه قرار گرفته، اختناق و فشار بسیاری را متوجه امام كاظم و اصحابشان نموده بودند.
امام كاظم علیه السّلام پس از شهادت پدرش در سال 148، در زمان منصور دوانیقی امامت را عهده‌ دار شد. منصور عباسى در سال 158 در مكه مرد. جانشین وى تا سال 169 فرزندش مهدى عباسى بود. پس از آن، یك سال هادى عباسى خلافت كرد و آنگاه هارون به خلافت رسید كه امام در سال 183 به دست او به شهادت رسید.

دورانى كه امام كاظم علیه السّلام در آن زندگى مى‌ كرد، مصادف با نخستین مرحله استبداد و ستمگرى حكّام عباسى بود. این اعمال فشار از زمان امام صادق علیه السّلام آغاز شد و تا زمان امام رضا علیه السّلام كه دوره خلافت مأمون بود با شدّت هر چه تمام تر ادامه یافت؛ مردم در زمان مأمون اندكى احساس امنیت سیاسى كردند، ولى دیرى نپایید كه دستگاه خلافت بدرفتارى و اعمال فشار بر مردم را دوباره از سر گرفت.فشار سیاسى عباسیان در دوره‌اى آغاز شد كه پیش از آن امام باقر و صادق علیهما السّلام با تربیت شاگردان فراوان، بنیه علمى و حدیثى شیعه را تقویت كرده بودند و جنبشى عظیم در میان شیعه پدید آورده بودند.رسالت امام موسی كاظم (علیه السلام) آن بود تا در این حركت علمى، توازن و تعادل فكرى را میان شیعیان برقرار كنند.

عصر امام كاظم علیه السّلام دوران بسیار سختى براى شیعیان بود و در این دوران حركتهاى اعتراض‌آمیز متعددى از ناحیه شیعیان و علویان نسبت به خلفاى عباسى صورت گرفت كه از مهم ترین آنها قیام حسین بن على، شهید فخ - در زمان حكومت هادى عباسى- و نیز جنبش یحیى و ادریس فرزندان عبد الله بود كه در زمان هارون رخ داد. در واقع مهمترین رقیب عباسیان، علویان بودند و طبیعى بود كه حكومت آنان را سخت تحت نظارت آنها بگیرد.
امام كاظم علیه السلام به دلیل حلم و بردباری در برابر تجاوزكاران و فرونشاندن غیظ و خشم خویش به «كاظم» ملقب بود و به خاطر لیاقت و شایستگی اش به «عبدصالح» معروف بود.

خریدن غلام و آزاد ساختن غلام یكى از برنامه هاى عبادتى امام علیه السلام بوده است به حدى كه در مدت عمر خود بیش از هزار نفر را خریدارى و در راه خدا و جلب رضایت و خشنودى او آزاد ساخته است.

یكى از مشخص ترین صفات بارز پیشواى هفتم ما سخاوت و بذل وجود و كرم اوست كه در راه خدا مبذول مى داشت.

بر این اساس است كه سیره نویسان بی طرف اتفاق نظر دارند كه امام موسى بن جعفر علیه السلام یكى از چهره هاى معروف سخاوت و كرم عصر خود بود و امكانات مالى خود را كه محصول دست رنج خود او بود و از راه كشاورزى و زراعت عائدش می شد در اختیار نیازمندان و بیچارگان واقعى اجتماع قرار می داد. به ترتیبى بخشش ها و كرامت هاى آن بزرگوار در اعماق دل هاى مردم ریشه دوانده بود كه در مدینه به صورت ضرب المثلى شیوع داشت و مردم گاهى در گفتگوهاى خود به هم دیگر می گفتند: «تعجب از كسى است كه كیسه بذل و بخشش موسى بن جعفر به او رسیده باشد ولى باز هم اظهار فقر و تنگدستى بنماید»

امام موسی بن جعفر علیه السلام بسیار به سراغ فقرا می رفت. شب ها در ظرفی پول و آرد و خرما می ریخت و به وسایلی به فقرای مدینه می رساند، در حالی كه آن ها نمی دانستند از ناحیه چه كسی است.

میلاد با سعادت آن امام بزرگوار مبارك باد