دو قانون را در كنار هم بخوانید تا بعداً در این باره سخن بگوییم . قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و قانون مصوب مجلس شورای اسلامی و زبان فارسی .
نویسنده : باقر خلیلی
اصل پانزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می گوید :
« زبان و خط رسمی و مشترك مردم ایران فارسی است . اسناد ومكاتبات و متون رسمی و كتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبان های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه های گروهی و تدریس ادبیات آن ها در مدارس ، در كنار زبان فارسی آزاد است »
و قانون ممنوعیت به كارگیری اسامی ، عناوین و اصطلاحات بیگانه مصوب مجلس شورای اسلامی ایران :
» ماده واحده - به منظور حفظ قوت و اصالت زبان فارسی به عنوان یكی از اركان هویت ملی ایران و زبان دوم عالم اسلام و معارف و فرهنگ اسلامی ، دستگاه‌های قانونگذاری ،
اجرایی و قضایی كشور و سازمان‌ها ، شركت‌ها و مؤسسات دولتی و كلیه شركت‌هایی كه
شمول قوانین و مقررات‌عمومی بر آن ها مستلزم ذكر نام است و تمامی شركت‌ها ،
سازمان‌ها و نهادهای مذكور در بند ( د) تبصرۀ 22 قانون برنامه دوم توسعه موظفند
كه از به كار‌بردن كلمات و واژه‌های بیگانه در گزارش‌ها و مكاتبات ، سخنرانی‌ها و
مصاحبه‌های رسمی خودداری كنند و همچنین استفاده از این واژه‌ها بر روی
كلیه تولیدات داخلی اعم از بخش‌های دولتی و غیر دولتی كه در داخل كشور عرضه می‌شود
ممنوع است.
تبصرۀ 1- فرهنگستان زبان و ادب فارسی باید براساس اصول و ضوابط مصوب خود برای
واژه های مورد نیاز با اولویت واژه‌هایی كه كاربرد‌عمومی دارند راساً یا با همكاری
مراكز علمی واژه گزینی و یا واژه سازی كند و هر شش ماه یكبار گزارش فعالیت‌های خود
را به كمیسیون ارشاد و هنر‌اسلامی و وسایل ارتباط جمعی و حسب مورد سایر
كمیسیون‌های مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید .
تبصرۀ 2 - واژه‌هایی كه فرهنگستان زبان و ادب فارسی وضع معادل فارسی را برای آن ها
ضروری نمی‌داند و نیز كلماتی كه هنوز واژه فارسی معادل آن ها از سوی فرهنگستان به
تصویب نرسیده است از شمول این قانون مستثنی هستند .
تبصرۀ 3 - فرهنگستان های علوم و علوم پزشكی و دستگاه‌های آموزشی و پژوهشی ،
دانشگاه ها و دیگر سازمان های علمی و فرهنگی مكلفند كه در‌زمینه واژه گزینی و
واژه سازی تخصصی اقدام كنند و واژه‌های پیشنهادی خود را به تصویب فرهنگستان زبان و
ادب فارسی برسانند .
تبصرۀ 4 - در مواردی كه فرهنگستان زبان و ادب فارسی در زمینۀ واژه گزینی و
واژه سازی تخصصی خواستار همكاری دستگاه ها و مراكز علمی ، آموزشی صنعتی و فرهنگی باشد ، این دستگاه‌ها و مراكز موظفند با فرهنگستان همكاری كنند .
تبصرۀ 5 - كارخانه‌ها ، كارگاه‌ها و اماكن تولیدی و خدماتی و تجاری موظفند كه ظرف مدت
دو سال از تاریخ ابلاغ این قانون اسامی تولیدات و ظرف مدت یك سال نام اماكن خود را
به نام ها و واژه‌های غیر بیگانه برگردانند .
تبصرۀ 6 - چاپخانه ها ، مراكز طبع و نشر، روزنامه ها و سایر مطبوعات مكلف به رعایت
این قانون هستند و در صورت تخلف وزارت فرهنگ و‌ارشاد اسلامی موظف است مطابق تبصره هشتم همین قانون با آن ها رفتار كند.
تبصرۀ 7 - صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موظف است كه از به كارگیری واژه های نامانوس بیگانه خودداری كند و ضوابط دستوری زبان فارسی‌معیار را رعایت نماید ، سازمان صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران و كلیه دستگاه های مذكور در ماده واحده موظفند كه واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی را پس از ابلاغ در تمامی موارد به كار ببرند .
تبصرۀ 8 - تولید و توزیع كنندگان كالاها و صاحبان مراكز كسب و پیشه در صورت تخلف
از این قانون به ترتیب به مجازات‌های زیر محكوم‌خواهند شد :
الف - اخطار كتبی توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی .
ب - تعویض علایم و نشانه‌ها و تغییر اسامی و عناوین پس از اعلام وزارت فرهنگ و
ارشاد اسلامی توسط وزارت كشور یا دستگاه‌های ذیربط با‌هزینه متخلف .
ج - تعطیل موقت محل كار .
د - لغو پروانه كار .
تبصرۀ 9 - نیروی انتظامی موظف است از نصب و استفاده از علایم به زبان و خط بیگانه
توسط مراكز تولید، توزیع و صنوف جلوگیری نماید.
تبصرۀ 10 - آیین‌نامه اجرایی این قانون ظرف مدت دو ماه پس از تصویب با پیشنهاد
كمیسیون فرهنگی دولت به تصویب هیات وزیران خواهد‌رسید .
اما نام هایی كه امروز بر سردر مؤسسه ها و مغازه ها می بینیم ، از این دست است :
هایپر . . . ، سیتی سنتر ، بلوگا ماركت ، . . . هالیدی ، . . . نوول ، و از همه چشمگیرتر
. . . REMIX .
ما كه حرفی نداریم . تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل . والسلام
