دیدگاه استاد كزازی درباره "سنایی" در برنامه "ققنوس"
جلال‌الدین كزازی: "عطار" و "مولانا" پیروان "سنایی" هستند.
جلال‌الدین كزازی، استاد زبان و ادبیات فارسی، "سنایی غزنوی" شاعر و عارف سده 5 و 6 هجری را "راهگشا"ی دیگر شاعران و سخنوران دانست و گفت: "عطار" و "مولانا" پیروان "سنایی" هستند.
وی افزود: میتوان گفت "سنایی" راهی را گشوده است كه "عطار" این راه را پهناوری بخشیده است و "مولانا" آن را به فرجام رسانیده است. این كار شگرف و شاهوار "سنایی" است؛ یعنی گشودن راه.
استاد كزازی افزود: تا روزگار "سنایی" همچنان سخن پارسی را از نگاهی كلان و ساختار اندرونی پیام شناختی می توانیم به دو گونه ساختار بخش كنیم؛
-شعر اندیشه
-و شعر(سرواد) انگیزه،
كه تا پیش از "سنایی" این دو گونه از سخن پارسی، هریك به راهی می‌رفتند. درست است كه بیشینه سخنوران از پیروان "سروده‌های انگیزه" بوده‌اند، اما سخنورانی را هم می‌شناسیم كه در شماری كمتر به "شعر اندیشه" میگراییدند. "سنایی" سخنوریست كه این دو شیوه شاعری را، با یكدیگر درمی‌آمیزد و آشتی می‌دهد؛ یعنی در همان هنگام كه سخنور "اندیشه" است، از "انگیزش" هم ناآگاه و بی بهره نیست. اینراهی است كه "سنایی" در سخن پارسی گشوده است.
استاد كزازی افزود: پیش از "سنایی"، سخنورانی بوده‌اند كه این شیوه سخن سرایی را آزموده‌اند، و بیت‌هایی از آنها برجای مانده است؛ برای نمونه "ابوسعید مهنه" كه در "سرار التوحید" پاره‌ای از سروده‌های اندك شمار او آورده‌شده‌است یا "خواجه عبدالله انصاری". اما كار بزرگ "سنایی" آن بود كه این شیوه از سخنوری را، پایه‌ریخت و سامان داد. "عطار" و "مولانا" پیروان "سنایی" هستند و راهی را كه او گشود، پیمودند. و اگر "سنایی" نمی‌بود، شاید "مولانا" سر بر نمی‌آورد.
