بررسی كتاب «خط بخط خاطره» در برنامه «ققنوس»
كتاب «خط بخط خاطره، شیوه‌نامه ویرایش متون خاطره‌نگاری مستند» نوشته «راضیه حقیقت» و «مریم بیات» توسط انتشارات «مرز و بوم» چاپ و منتشر شده است.
راضیه حقیقت، از نویسندگان این كتاب، درگفتگو با برنامه «ققنوس» با اشاره به تصور اولیه نویسندگان و دست‌اندركاران كتب خاطره‌نگاری جنگ، بر بی‌نیازی اینگونه كتاب‌ها از ویراستاری حرفه‌ای گفت: ماهیت استنادی و روایی این كتاب‌ها، این تصور را پدید آورده بود كه ناشر موظف است همان سخن را بدون ویرایش و پیرایش در حد اعمال ویرایش صوری به‌چاپ برساند.
وی افزود: در مراكز فعال در نشر آثار دفاع مقدس، ویراستاری به‌شكل كلی اعمال می‌شد. شیوه‌نامه‌ای برای ویراستاران وجود نداشت و ویراستاران متكی بر تجربه شخصی و دانش ویراستاری، كه در سایر حوزه‌های موضوعی همچون داستان یا متون علمی كسب كرده بودند، به ویرایش كتاب‌های خاطرات می‌پرداختند.
حقیقت افزود: به‌دلیل فقدان شیوه‌نامه یكسان، متن كتاب‌ها یكدست نمی‌شد و میزان آسانی یا دشواری خوانش، متفاوت و گاهی دور از هم جلوه می‌كرد.
وی همچنین با اشاره به اینكه هر نوع نوشتاری، معطوف به موضوع خود، به ویرایش خاصی نیازی دارد افزود: این ویرایش خاص، آن نوشتار را از سایر گونه‌های مشابه جدا می‌سازد و سبب تشخیص زبان و نثر در آن نوع خاص می‌شود. لذا ویراستار قبل از هر چیزی باید بر موضوع كتاب اشراف پیدا كند تا به جنس زبان و شیوه بیان آن موضوع دست پیدا كند.
حقیقت افزود: با بررسی‌های میدانی متوجه شدیم كه شیوه‌نامه خاصی برای ویرایش كتاب‌های مستندنگاری جنگ همچون خاطره و زندگی‌نامه اشخاص و شهدا تدوین نشده است و این موضوع به‌شكلی سلیقه‌ای و ذوقی انجام می‌شود.
وی از بسرانجام رسیدن شیوه‌نامه ویراستاری برای ویرایش حرفه‌ای كتاب‌های خاطره‌نگاری مستند خبرداد و افزود: نداشتن شیوه‌نامه ویراستاری، و نبود یك تیم ویراستاری برای ویرایش این قبیل كتاب‌ها از حفره‌های جدی در فرایند انتشار كتاب بود و نیاز به گره‌گشایی در این خصوص داشتیم.
حقیقت با اشاره به جنگ و حوادث اخیر در غزه گفت: تدوین این شیوه‌نامه، قطعاً نقش تعیین‌كننده‌ای در ارتقای كیفی كتاب‌های مستندنگاری جنگ خواهد داشت.
