گفتگو با دكتر مرتضی ولی نژاد دبیر نشست اشتراكات فرهنگی در برنامه ققنوس
امروز متاسفانه روابط ایران و تركیه در بخش مذهب و سیاست خلاصه می‌شود. باید مسیر فرهنگ را هموار كنیم. ما بخش فرهنگی را فراموش كرده‌ایم. لذا متخصصان ایران و تركیه باید در این بخش كار كنند. اگر ما از بخش فرهنگ شروع كنیم، روابط ایران و تركیه پیشرفت خواهد كرد. قدرت فرهنگ، فراتر از قدرت سیاست و مذهب است كه چیزی نمی‌تواند با آن رقابت كند.
نشست چهارم از سلسله نشست‌های تخصصی اشتراكات تاریخی و تمدنی ایران فرهنگی با منطقه قفقاز و آناتولی با عنوان «اشتراكات دینی، فرهنگی و زبانی میان ایران و تركیه» شنبه 8 بهمن 1401 با حضور محمد چلنگ (عضو هیات علمی دانشگاه اولوداغ بورسا) و مسعود صدرمحمدی (دانشجوی دكتری مطالعات عثمانی دانشگاه آنكارا) و با دبیری مرتضی ولی‌نژاد (دانشجوی دكتری جامعه‌شناسی) برگزار شد.ولی نژاد در این برنامه گفت : نزدیكی ملت ها اصلی ترین هدف ما برای برگزاری این نشست بوده است. در این برنامه فرهنگی، برای ایران به‌عنوان یك كشور شرقی جایی نبود ولی خوشبختانه به دلیل خصوصیت طبیعی رابطه فرهنگی، این رابطه ماندگار شد. این اشتراكات فرهنگی برای ما خیلی خوب بود. ازجمله اینكه در سیر مسلمان شدن، از ایران خیلی چیزها آموختیم. به زعم علویان تركیه، ما اسلام را از اعراب گرفته‌ایم اما این درست نیست. ما اسلام را از ایران گرفته‌ایم. در جریان اسلام، ایرانی‌ها برادر بزرگ‌تر ما بودند. به همین دلیل، فرهنگ ما خیلی شبیه هم شد. سرزمین ایران مثل یك دانشمند پیر است كه برای ما زندگی می‌بخشد و فرهنگ ما را می‌سازد. ولی نژاد در پایان به محورهای اشاره شده در این نشست اشاره كرد و گفت : زبان فارسی نیاز لاجرم كشور تركیه برای پیشرفت تمدن است. چرا كه روزگاری عثمانی بخشی از فرهنگ و هویت اصیل ایرانی بوده است. او ادامه داد :
همواره فرهنگ آناتولی از فرهنگ ایران استفاده كرده است. مثلاً معماری تركیه از اسلوب‌های ایرانی خیلی استفاده كرده است. به‌طوری‌كه آثار دوره اول عثمانی خیلی شبیه آثار ایرانی است. هرچند عثمانیان در رقابت سیاسی با ایرانیان بودند اما آن‌ها دوستدار فرهنگ ایرانی بودند و با كمك آن‌ها، فرهنگ ایرانی به كشورهای اروپایی رسید. گلستان و سعدی بیش از 3 قرن در مدارس عثمانی تدریس می‌شد. در زمینه موسیقی هم اشتراكات زیادی ازجمله در دستگاه‌های موسیقی وجود دارد. مذهب و سیاست، رقابت سخت دارند اما فرهنگ، مسیر طبیعی پیدا می‌كند. امروز متاسفانه روابط ایران و تركیه در بخش‌های مذهب و سیاست خلاصه می‌شود. لذا ما باید مسیر فرهنگ را هموار كنیم. ما بخش فرهنگی را فراموش كرده‌ایم لذا متخصصان ایران و تركیه باید در این بخش كار كنند. اگر ما از بخش فرهنگ شروع كنیم، روابط ایران و تركیه پیشرفت خواهد كرد. قدرت فرهنگ، فراتر از قدرت سیاست و مذهب است كه چیزی نمی‌تواند با آن رقابت كند.
