تاریخچه هنر نگارگری در ایران

گفتگ وگو با دكتر جلیل جوكار عضو هیأت علمی دانشكده صنایع دستی در برنامه در قلمرو فرهنگ

به هنر تصویرگری ظریفی كه دارای ویژگی‌های تزئینی است و از دیرباز در شرق نزدیك رواج داشت، هنر نگارگری می‌گویند. اما نگارگری ایران هنری است كه از گذشته دور تا دوران اسلامی در این سرزمین جریان داشت و معمولا برای تصویرسازی كتب علمی، پزشكی، مذهبی و بخصوص ادبی بكار می‌رفت.

واژه نگارگری یعنی نگاریدن، به تصویر درآوردن، كشیدن و صورتگری و اصطلاح نگارگری معمولا به مجموعه‌ای از هنرهای مرتبط با كتاب چون تصویرگری، تذهیب، تشعیر و حتی هنرهای مستقل از كتاب مانند قلمدان نگاری و … اطلاق می‌شود.

واژه مینیاتور نیز اصطلاحی است كه به اشتباه به جای نگارگری به كار می‌رود. این واژه ریشه‌ای فرانسوی به معنی كوچك و ظریف دارد و بیشتر برای توصیف آثار كوچك اندازه بخصوص در دوران قرون وسطی به كار می‌رفت. اما نگارگری ایران جز در مورد كوچكی ابعاد و برخی ظریف‌كاری‌ها هیچ قرابتی با مینیاتور ندارد.