شهری به قدمت تاریخ

مجله نیمروز ، برنامه ای تاریخی _اندیشه ای با موضوعات روز فرهنگی است كه در گروه تاریخ و اندیشه ی رادیو فرهنگ تولید و پخش می شود.

قم، در ابتدا محل سكونت اقوامی از زرتشتیان بوده كه ممجان (memjan) نامیده می‌شده‌است.

در كتاب تاریخ قم، تألیف «حسن بن محمد بن حسن قمی» در بیان علت نام‌گذاری شهر چنین آمده‌است:

«شهر قم را، بدین علت قم نامیدند كه محل جمع شدن آب‌ها و آب انار بوده‌است و آب در آن جا جمع می‌شده و آن را هیچ منفذ و رهگذری نبوده، در اطراف آن جا علف و گیاهان و نباتات فراوان می‌روییده‌است و در عرب، جمع شدن آب را قم گویند؛ كه بعضی آن را با قمقمه (معرب كمكم) هم‌معنی دانسته‌اند و گلاب پاش را نیز نوعی از قمقمه وصف كرده‌اند و جمع آن را قماقم نامیده‌اند؛ با این تفاوت كه وقتی در آن نواحی علف زار و سبزه زار زیاد می‌شد، چوپانان برای چرانیدن گوسفندان خود، برگرد علف زارها خیمه می‌زدند و خانه‌هایی را بنا می‌كردند و خانه‌های ایشان را در فارسی، كومه نامیدند و به مرور زمان كومه تبدیل به كم شد؛ پس آن را معرب گردانیده و قم نامیدند. ریشه نام این شهر به «كومه» به معنای اتاقك‌های كلبه‌مانندی كه چوپانان برای استراحت می‌ساختند، بازمی‌گردد. با الهام از واژه «كومه» این شهر به نام «كُم» (kom) خوانده شد.»