معرفی چهره ادبی محمد رحمانیان

مردم محمد رحمانیان را با اسم‌های خاص و جذابی كه برای آثارش انتخاب می‌كند، به یاد می‌آورند. اسم‌هایی كه برآمده از سوژه‌هایی به روز است و به محض به گوش رسیدن، شنونده را برای تماشا یا خواندن، ترغیب می‌كند.

رحمانیان، فرزند نیك هنرهای زیبا
محمد رحمانیان در سال 1341 در تهران به دنیا آمد. او پس از گذراندن تحصیلات متوسطه وارد دانشكده هنرهای زیبا دانشگاه تهران در سال 1370 شد و پس از گرفتن مدرك كارشناسی نمایش از این دانشگاه مدرك كارشناسی ارشد از دانشكده سینما و تئاتر دانشگاه هنر در سال 1377 را نیز دریافت كرد. كارنامه او، كارنامه پر و پیمانی است و در فهرست افتخارات او این عناوین به چشم می‌خورد: دریافت جایزه دوم كارگردانی و جایزه سوم نمایشنامه‌نویسی از شانزدهمین جشنواره تئاتر فجر برای نگارش و كارگردانی نمایش «مصاحبه».

دریافت رتبه سوم كارگردانی از هفدهمین جشنواره تئاتر فجر برای كارگردانی نمایش «مجلس‌نامه» از هفدهمین جشنواره تئاتر فجر
دریافت جایزه بهترین كارگردانی برای كارگردانی نمایش تلویزیونی «همه پسران من» از سومین جشنواره سیما
دریافت جایزه اثر برگزیده تماشاگران از بیست ‌و سومین جشنواره تئاتر فجر
دریافت لوح تقدیر برای نگارش و كارگردانی نمایش «شهادت‌خوانی قدمشاد مطرب در تهران» از كانون نویسندگان و منتقدان خانه تئاتر


قصه از كجا شروع شد؟
محمد رحمانیان در سال 1368 با اجرای نمایش دایی وانیا، نوشته آنتوان چخوف تالار مولوی فعالیت حرفه‌ای خود را آغاز كرد و پس از آن به‌سرعت جایگاه خود را در تئاتر كشور تثبیت كرد به‌ طوری‌ كه در طی حدود سی سال فعالیت حرفه‌ای‌اش بیش از 30 نمایشنامه نوشته و بیش از 10 نمایش را به روی صحنه برده است كه اغلب آن‌ها نوشته خود او بوده‌اند. محمد رحمانیان همچنین در تلویزیون و سینما نیز فعال بوده است.

«در گوش سالمم زمزمه كن»، «بلندگوهای افسانه‌ای»، «نیمكت»، «خانه‌های اجاره‌ای»، «آلبوم خانوادگی» و … از جمله آثاری هستند كه به قلم یا با كارگردانی او از صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شده‌اند.

رحمانیان و سینما
اگر فیلم سینمایی «قانون» را كه در سال 87 به اكران رسید و فروش خوبی هم داشت به خاطر می‌آورید، نویسنده آن اثر رحمانیان بوده است. این نویسنده در سینما كم كار بوده اما در همان موارد معدود هم به شكلی متفاوت عمل كرده است. او نگارش فیلم‌نامه «شیرین» به كارگردانی عباس كیارستمی را هم بر عهده داشته است. فیلم‌های سینمایی «نیمكت» و «كنسل» را هم در ایران و كانادا نویسندگی و كارگردانی كرده است.



رحمانیان و فراز و نشیب‌های تئاتر
دانشجویان تئاتر در دانشگاه‌هایی مانند دانشگاه‌ هنر، دانشكده سینما تئاتر، دانشگاه سوره تهران، دانشكده هنر و دانشگاه سوره اصفهان، دانشكده تئاتر از فرصت نشستن در كلاس‌های رحمانیان بهره‌مند بوده‌اند. دنیای تئاتر اما همیشه هم به كام رحمانیان جلو نرفته است. او در سال 1389 پس‌ازاینكه مشاهده كرد اجرای چند تئاتر او پشت سر هم به مشكل برخورده به كانادا مهاجرت كرد و در آنجا چند نمایش به روی صحنه برد.

البته این هجرت زیاد طول نكشید و سه سال بعد در سال 1392 دوباره به ایران بازگشت. با این حال، پنج سال بعد، دردسر تازه‌ای گریبان او را گرفت. او در 16 دی 1397 به دلیل شكایت مطرح‌شده در پرونده مفتوح «كنسرت-نمایش ترانه‌های قدیمی: پیكان جوانان» و به اتهام تبلیغ علیه نظام و به دلیل تك‌خوانی زن (هانا كامكار) در این نمایش با احضار به دادسرای 21 ارشاد بازداشت و همان روز با تودیع قرار كفالت آزاد شد.

این نمایش آذر تا دی 96 روی صحنه تئاتر شهرزاد رفته بود. او در گفتگویی دراین‌باره عنوان كرده است: «اصلاً نمی‌دانم چطور از تك‌خوانی زنان یا از اشارات انتهایی نمایش به ماجراهای سال 88 بدون هیچ سوگیری و جهت‌گیری توانسته‌اند به موضوع تبلیغ علیه نظام برسند».



رحمانیان و عشق!
مهتاب نصیرپور همسر محمد رحمانیان است و آنها امروز به عنوان یك زوج مطرح هنری شناخته می‌شوند. این بازیگر سینما تئاتر و تلویزیون در سال 1344 در تهران متولد شد. او مدرك كارشناسی بازیگری و كارگردانی تئاتر را از دانشكده هنرهای زیبا در سال 1371 به دست آورد. از سال 1365 بازی در تئاتر را با نمایش «حادثه در صبح پاییزی» آغاز كرد و از سال 1370 بازی در سینما را با فیلم مسافران بهرام بیضایی آغاز نمود. فعالیت او در تلویزیون از سال 1368 آغاز شد.
پس از آن به آموزش بازیگری در دانشگاه آزاد اسلامی پرداخت. او در سال 1380، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن را برای بازی در فیلم من، ترانه 15 سال دارم از بیستمین دوره جشنواره فیلم فجر دریافت كرد. همچنین به خاطر بازی در فیلم «به نام پدر» در بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر، برنده سیمرغ بلورین نقش دوم زن شد. مهتاب نصیرپور در اولین جشنواره تولیدات تلویزیونی سیما در سال 1374 نیز، به خاطر ایفای نقش در نمایش تلویزیونی «معمای یك قتل» برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر زن شده بود.



رحمانیان و كرونا
محمد رحمانیان از جمله هنرمندانی بود كه اجازه نداد هنر به پدیده كرونا ببازد. او نمایش «الد سانگز: عشق روزهای كرونا» را در تابستان 1399 در محوطه باز تالار وحدت اجرا كرد. به گفته خود او، متن این اثر محصول حال و هوای روزهای قرنطینه و شیوع ویروسی بود كه بر تمام اركان اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ایران و جهان اثر گذاشته است. او نام این نمایشنامه را از روی «عشق سالهای وبا» اثر ماندگار گابریل گارسیا ماركز برداشته است.
محمد رحمانیان تا امروز داوری رویدادهای مهمی را بر عهده داشته است؛ از جمله داوری در بخش مسابقه بیست‌ و یكمین جشنواره تئاتر فجر و داوری در بخش مسابقه دوازدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آئینی و سنتی.

مجله نشانك مرور آثار او را به هر كسی كه علاقمند به تئاتر است، توصیه می‌كند.